Onderzoek
Het lectoraat onderzoekt hoe de gebouwde omgeving de zelfredzaamheid van bewoners kan stimuleren door het ontwikkelen van ‘future friendly’ en ‘reactieve’ woonomgevingen. Hierbij staan de behoeften en leefstijl van de eindgebruikers centraal, zodat ze hun wensen en voorkeuren vorm kunnen geven.
Het onderzoek kenmerkt zich door een multidisciplinaire aanpak op het gebied van bouw en gezondheidszorg, met een accent op de gebouwde woon- en leefomgeving van ouderen. Verschillende kennisdomeinen worden bij elkaar gebracht om van daaruit te komen tot geïntegreerde ruimtelijke concepten en toepassingen voor een duurzame en gezonde woonomgeving. We volgen de benadering van het Maatschappelijk Verantwoord Bouwen (MVB), waarbij een mensgerichte en integrale aanpak centraal staat. Als basis hiervoor worden methoden uit Design Thinking en Participatory Design gebruikt die zijn ingebed in social gerontological theories & innovation sciences.
We onderscheiden 3 onderzoekslijnen
Projecten
ACE: Accelerating the Home Care Innovation Ecosystem of the Future in the North Sea Region: Interreg
Momenteel heeft 1/5 van de huishoudens in de EU professionele zorg nodig. Het zorgsysteem en medische faciliteiten kunnen dit toenemende aantal gebruikers van zorg niet aan, zeker gezien het personeelstekort. ACE versnelt (adoptie van) innovaties die aansluiten bij de behoeften.
Ruimte voor adoptie: RAAK PRO
Veel verpleeghuizen in Nederland hebben één of meerdere slimme interactieve ruimten (zoals nagebouwde treincoupés, tovertafels en interactieve vloeren) geïnstalleerd voor hun bewoners met dementie. Echter, ze lijken kort na installatie te verstoffen en weinig gebruikt te worden.
Bouwen aan zelf- en samenredzaamheid: RAAK PUBLIEK
Woningcorporaties krijgen te maken met een meer complexe, ouder wordende huurderspopulatie. Het bevorderen van zelf- en samenredzaamheid wordt steeds belangrijker.
Wie Zorgt: RAAK PUBLIEK
Er is inmiddels al een zorginfarct gaande. Te korten in de zorg, met wel een toenemende vraag naar zorg. Mensen worden steeds ouder, en moeten langer thuis blijven wonen. Het doel van dit onderzoek is om een intelligente thuisomgeving te creëren dat mensen met dementie ondersteunt in de dagelijkse activiteiten, specifiek eten & drinken.
Senior Designs: KIEM
Om ouderen langer thuis te laten wonen zijn technologische hulpmiddelen meer en meer nodig. In dit project gaan we uit van de creativiteit en competentie van ouderen. We analyseren vindingrijke oplossingen van ouderen en vertalen deze naar prototypes, toolkits en producten voor ouderen.
Operatie Ontmoetingsruimte
De HAN wil met partners zoals Talis naar woonconcepten kijken die aansluiten op de nieuw ontstane behoeften van (kwetsbare) huurders. Zodat ze in co-creatie voor deze groeiende groep passender huisvesting kan bieden waardoor de samenredzaamheid en vitaliteit van woongemeenschappen toeneemt.
COOK3R
De COOK3R is een slimme, interactieve kookplaat, die mensen met dementie bij het kookproces begeleidt. De COOK3R faciliteert de gebruiker om zoveel mogelijk handelingen zelf te doen, wanneer nodig ondersteunt deze tijdens het koken door middel van gesproken instructies en licht en/of geluidsignalen.
Empathische woonomgeving
Hoe mooi zou het zijn als de woonomgeving van laagopgeleide ouderen een positieve bijdrage levert aan hun gezondheid. Of de woonomgeving van ouderen met een laag inkomen, en zo sociaaleconomische gezondheidsverschillen helpt verkleinen. Architecture in Health zoekt het uit.
Geclusterd wonen en sociale cohesie onder (oudere) bewoners
Vergrijzing en het landelijke beleid dat inzet op langer zelfstandig thuis woning heeft gevolgen voor woningcorporaties. Zij krijgen te maken met een grotere groep (kwetsbare) oudere bewoners binnen hun huurderspopulatie.
Wijkgerichte Energietransitie
Klimaatverandering, sociale ongelijkheid en de nieuwe economie vragen om nieuwe, integrale antwoorden. De HAN werkt aan oplossingen die slim, schoon & sociaal zijn. Wijkgerichte Energietransitie is een programmalijn van Sustainable Energy & Environment (SEE).
Werkwijze
Het lectoraat maakt voor onderzoek gebruik van de Empathische Ontwerpmethode van Mohammadi (2017). Deze ontwerpmethode combineert de welbekende living lab-methodiek – waarbij ruimtelijke interventies, producten, diensten en technologieën worden ontwikkeld, geprototyped en gevalideerd in levensechte proeftuinen – met etnografische onderzoeksmethoden. Hierdoor worden ontwerpers en onderzoekers nóg beter in staat gesteld om de leefwereld van eindgebruikers te begrijpen en écht met hen mee te voelen en ervaren. De Empathische Ontwerpmethode onderscheidt vier stappen die telkens in nauwe samenwerking met de doelgroep worden doorlopen: Verkennen, Vertalen, Verwerken en Valideren.
Verkennen
De stap ‘Verkennen’ richt zich op het verzamelen van zowel theoretische als ervaringskennis van de (toekomstige) gebruikers van bijvoorbeeld een ruimte, product of dienst. Deze ervaringen worden in de stap ‘Vertalen’ door ontwerpers omgezet naar ontwerpconcepten. Daarbij wordt samengewerkt met de doelgroep en zo goed mogelijk rekening gehouden met de context van de toekomstige gebruikspraktijk. In de stap ‘Verwerken’ worden er vervolgens in een proces van co-creatie met de doelgroep experimentele prototypen van de innovatie(s) gerealiseerd. Tot slot wordt in de laatste stap, ‘Valideren’, nagegaan of met de interventie het gewenste effect wordt bereikt en aan de wensen en behoeften van de gebruikers is voldaan.
Samenwerking
Het lectoraat voert (samen met het werkveld en het onderwijs) multidisciplinair, empirisch wetenschappelijk en altijd praktijkgericht onderzoek uit, o.a. door intensief samen te werken met andere hogescholen en universiteiten, maatschappelijke organisaties (woningcorporaties) en het bedrijfsleven. In verschillende onderzoeks- en promotieprojecten zetten we bijvoorbeeld samen met woningbouwcoöperaties of ouderenbonden op. Waar mogelijk dragen studenten bij aan ons onderzoek. Daarnaast draagt AiH bij aan de opleidingen van de Academie Built Environment van de HAN.
Kennispartners en netwerken
