Hoe maak je nu eigenlijk écht (lerend) impact?

16 november 2023Leestijd : 2 minuten

Onderzoekers bij de Academie Educatie hebben een tool ontwikkeld waarmee ze de impact in kaart kunnen brengen van een onderwijsinnovatie. “Zodat vooral de gebruikers zoals studenten, leercoaches en de praktijk ervan kunnen leren.”

Vrouw met kind op schoot krijgt hulp in ziekenhuis

Aan het woord is Anne Khaled. Ze is HAN-onderzoeker bij het Lectoraat Responsief Beroepsonderwijs. “Doordat maatschappelijke vraagstukken steeds complexer worden, zijn ze vaak niet vanuit één discipline op te lossen. Denk alleen al aan sociale gelijkheid, de energietransitie en duurzaamheidsvraagstukken.”

Deze onderwerpen moeten we samen oppakken. Met mensen van verschillende disciplines, met en in de praktijk. In de opleidingen zie je al steeds meer samenwerkingen met het werkveld en opdrachtgevers. De onderwijseenheid Praktijkinnovatie Zorg en Welzijn (PZW) is hier een goed voorbeeld van. Maar de vraag is wel: hoeveel impact maken we nu eigenlijk met dit soort onderwijs, waarin we over het eigen vakgebied heen praktijkgericht samenwerken?

De tool Leren(d) Impact Maken geeft daar antwoord op. Anne legt uit: “Binnen de PZW werken studenten van 10 verschillende opleidingen op het gebied van gezondheid en welzijn ín en mét de praktijk samen aan maatschappelijk relevante praktijkopdrachten. De academie Paramedische Studies heeft mij en collega-onderzoeker Haske van Vlokhoven gevraagd om een manier te bedenken om die impact van PZW in kaart kan brengen en waar mogelijk die impact te (leren) vergroten.”

Kaartjes op canvas plaatsen

De onderzoekers hebben literatuur verkend, experts gesproken en hebben met studenten en betrokkenen van het eerste cohort PZW gevolgd. Het resultaat is de tool Leren(d) impact maken. Je kan op 5 domeinen impact maken. (pdf)
(Zie kleurvlakken: interprofessioneel leren, omgaan met complexiteit, werken met samenwerkingspartners, verschillende perspectieven combineren en betrokken zijn bij de doelgroep). Op elk van die domeinen spelen 3 aspecten die de mate van impact bepalen: Wat doe je? Waar vindt het plaats? En wat levert het op? (zie witte kaders). Aan de hand van de bijbehorende impactkaartjes (zoals ‘presenteren’, ’workshop organiseren’, ‘prototype’) die op het canvas geplaatst dienen te worden, ontdekken studenten, leercoaches en stakeholders waar ze impact maken en hoe het misschien nog beter kan.

f95a56b1-839f-11ee-82ba-4d08102134dc Poster Impact in Beeld met witte vlakken op groot canvas

Anne: “De tool dient als gesprekstool waarbij je gaat zien waar je het verschil maakt op het gebied van bijvoorbeeld het betrekken van samenwerkingspartners of de doelgroep.” Je kan bijvoorbeeld ontdekken dat je veel doet bij de doelgroep, maar dat je nog weinig varieert. Of dat je heel veel doet op de HAN, maar eigenlijk nog niet bij de opdrachtgever.
Het is waardevol om achteraf te zien waar je impact maakt om inzichtelijk te krijgen waar je toegevoegde waarde ligt. Maar misschien nog wel belangrijker: monitoren tijdens de onderwijsinnovatie. Uit onderzoek blijkt namelijk dat je vooral ook gedurende het proces impact maakt. Daarom is impact niet iets dat pas achteraf in kaart kan worden gebracht.

Waardevol om achteraf te zien waar je impact maakt. Maar misschien nog wel belangrijker: impact in beeld te brengen tijdens de onderwijsinnovatie. Uit onderzoek blijkt namelijk dat je juist gedurende het proces impact maakt.”

Anne merkte tijdens het ‘proefspelen’ met studenten dat ze het prettig vinden om de tool redelijk aan het begin van de onderwijsinnovatie in te zetten. “Dan krijgen ze aan de hand van de impactkaartjes ideeën aangereikt hoe ze meer impact kunnen maken en kunnen ze hun aanpak tussentijds aanpassen. Zo kunnen ze er gedurende het proces al van leren en het plan bijstellen.” Behalve de ingevulde impactkaartjes zijn er lege kaartjes die naar eigen inzicht ingevuld kunnen worden. Zo blijft het spel groeien.

Vervolg

Studenten en leercoaches van PZW gaan de tool nu implementeren. Anne en Haske gaan komende periode samen met leercoaches van PZW op een onderzoekende manier na hoe zij de tool duurzaam in kunnen zetten. Ze zijn tevens voornemens om de tool ook binnen andere opleidingen in te zetten.
Belangrijk, want alleen met toekomstbestendig beroepsonderwijs kunnen we wendbare professionals opleiden die te maken krijgen met grote maatschappelijke uitdagingen waarbij samenwerking met andere beroepen een vereiste is.