Onderzoek
Wat is het effect van vaktherapie bij mensen met psychische problemen? Onderzoek naar de werking en het effect van deze therapie is nog schaars. Ons lectoraat ontwikkelt kennis over de werking van vaktherapie en de onderbouwing daarvan. Daarbij werken we nauw samen met de beroepspraktijk.
Onderzoeksthema’s uit praktijk en wetenschap
Het Lectoraat Vaktherapie in de Gezondheidszorg werkt nauw samen met de beroepspraktijk. Er is binnen het werkveld grote behoefte aan ontwikkeling van kennis door praktijkonderzoek. Het lectoraat betreft een samenwerkingsverband tussen de HAN en GGNet/Scelta, expertisecentrum voor persoonlijkheidsproblematiek. Ook met andere praktijkpartners en opleidingen of kennisinstellingen wordt samengewerkt.
Ons onderzoek is gericht op:
- Effecten van vaktherapeutische interventies
- Werkingsmechanismen en werkzame factoren van vaktherapeutische interventies
- Het perspectief van de patiënt ten aanzien van vaktherapeutische interventies
De relevantie in de ogen van vaktherapeuten, cliënten en betrokken beleidsverantwoordelijken staat centraal. Dit in aansluiting op wetenschappelijke inzichten.
Onze onderzoekslijnen
De onderzoekslijnen van het lectoraat Vaktherapie in de Gezondheidszorg sluiten aan op de Strategische Onderzoeksagenda van de Federatie voor Vaktherapeutische Beroepen.
- Bevorderen kwaliteit en innovatie
- Effecten van vaktherapeutische interventies
- Werkingsmechanismen en werkzame factoren van vaktherapeutische interventies
- Clientperspectief
- Samenwerking met andere disciplines
Onderzoekslijnen Lectoraat Vaktherapie in de Gezondheidszorg
Bevorderen kwaliteit en innovatie
Het is belangrijk dat vaktherapeuten hun werkwijze expliciteren en dat we werken aan vergroten van mogelijkheden en verbeteren van kwaliteit. Dit vraagt om de ontwikkeling en beschrijving van vaktherapeutische interventies en vaktherapie-specifieke instrumenten die in te zetten zijn in de dagelijkse praktijk. Vaktherapeuten werken vaak vanuit bestaande (psycho)therapeutische methoden en zoeken naar de vertaalslag naar vaktherapie. Wat is dan de specifieke bijdrage van vaktherapie? En hoe maak je deze integratie? Ook willen we graag vernieuwen, innoveren zodat we meegaan met de tijd. Bijvoorbeeld via de inzet van digitale middelen zoals VR in vaktherapie.
Projecten binnen deze onderzoekslijn
Van negatief denken naar positief doen
Mensen met persoonlijkheidsstoornissen scoren relatief laag op welbevinden. Het ontbreekt hen aan veerkracht voor aanpassing, eigen regievoering in sociale, mentale en fysieke uitdagingen. Een nieuwe vaktherapeutische behandelmodule heeft het bevorderen van welbevinden van deze patiënten als doel.
Validatieonderzoek met betrekking tot de SERATS
Kunnen mensen die kampen met emotieregulatieproblemen hun emoties uiten in vaktherapie? In dit project onderzoeken we de eerder ontwikkelde vragenlijst voor beeldende therapie, de Self-expression and Emotion Regulation in Arts Therapies Scale' en hopen we deze te kunnen valideren voor vaktherapie-breed gebruik.
De VR Health Experience; de virtuele vaktherapieruimte
Werken als vaktherapeut in een tijd dat je niet fysiek bij elkaar kunt zijn? Schilderen in 3D binnen Virtual Reality? Emotieregulatie via een app? Vaktherapie staat op het punt heel nieuwe, online wegen in te slaan. Dat moet ook wel, vanwege de coronacrisis. Maar hoe geven we dit vorm?
Effecten van vaktherapeutische interventies
Graag willen we weten van het effect is van vaktherapeutische interventies. Daarom doen we effectonderzoek naar specifieke vaktherapeutische interventies zoals interventies/ modules gericht op emotieregulatie, trauma, bepaalde diagnoses maar ook bij mentale aanpassingsproblemen bij somatische aandoeningen.
Projecten binnen deze onderzoekslijn
Trauma Focused Art Therapy
Het Trauma Focused Art Therapy onderzoek is een mixed methods study waarin gewerkt wordt met het 10-sessieprotocol, ontwikkeld door Karin Schouten. De effectiviteit van vaktherapie voor de behandeling van trauma wordt onderzocht met een multiple baseline studie aangevuld met kwalitatieve semigestructureerde interviews Het design van deze studie is praktijkvriendelijk en betrekt nadrukkelijk de ervaringen van de deelnemers. In dit onderzoek wordt samengewerkt met zes verschillende praktijkinstellingen, en met docenten en studenten van opleiding Vaktherapie.
Systematic review over 'Art-bases interventions'
Wat is het effect van beeldende therapie op emotieregulatie? We bekijken het binnen deze Systematic review/meta-analyse over `Art-based interventions’ en emotieregulatie.
Werkingsmechanismen en werkzame factoren van vaktherapeutische interventies
Vaktherapie kan in de behandeling van toegevoegde waarde zijn vanwege de ervaringsgerichte insteek via een vaktherapeutisch middel. Daarmee kan worden aangesloten bij zaken die moeilijk te verwoorden zijn of er kan direct geoefend worden. De toepassingen in de praktijk zijn interessant, veelbelovend en vragen om nadere beschrijving, onderbouwing en toetsing. Dat begint bij het onderzoeken van HOE iets werkt. Welk werkingsmechanisme en welke therapeutische factoren spelen een rol? In deze onderzoekslijn ontwikkelen we een rationale voor vaktherapie: wat draagt bij aan verandering door vaktherapie?
Projecten binnen deze onderzoekslijn
Werkingsmechanismen van vaktherapeutische interventies in de forensische zorg
Het project 'Werkingsmechanismen en interventies van vaktherapie in de forensische zorg' beoogt een belangrijke impuls te geven aan de kennis- en kwaliteitsontwikkeling en professionalisering van vaktherapie in de forensische zorg.
Cliëntperspectief
De ervaring met en de mening van de cliënt over vaktherapie is belangrijk. Daarom brengen we het perspectief van de cliënt ten aanzien van vaktherapeutische interventies in kaart. Daarmee bevorderen we de communicatie tussen cliënten en therapeuten. Cliënten geven namelijk op deze wijze feedback aan vaktherapeuten. Door middel van de feedback kunnen we de kwaliteit van de therapie bevorderen. Ook is het cliëntperspectief een van de 3 pijlers van Evidence Based Practice. In deze onderzoekslijn doen we vooral kwalitatief onderzoek naar ervaringen van cliënten en laten cliënten of cliëntvertegenwoordigers meedenken in onderzoek.
Projecten binnen deze onderzoekslijn
Perceived effects of Arts and Psychomotor Therapies
Wat ervaren cliënten in vaktherapie? Hoe helpt het hen en wat is voor hen het resultaat of het effect van de therapie? Dit onderzoeken we in het project Perceived effects of Arts and Psychomotor Therapies. Dit project is landelijk uigerold in samenwerking met andere lectoraten. Studenten, docent-onderzoekers en vaktherapeuten uit het werkveld leveren een bijdrage maar natuurlijk ten eerste de cliënten zelf! Zo zijn er de laatste jaren al subonderzoeken uitvevoerd naar muziektherapie, psychomotorische therapie en dramatherapie bij mensen gediagnosticeerd met persoonlijkheidsstoornissen.
Benefits of Art Therapy
Binnen dit project voeren we onderzoek uit naar effecten van beeldende therapie bij persoonlijkheidsstoornissen cluster B/C.
Samenwerken met andere disciplines
Wat is de meerwaarde van vaktherapie? Om deze vraag te beantwoorden is het van belang om te onderzoeken waar disciplines elkaar aanvullen, waar de specifieke kracht van de een of de ander ligt. Op basis daarvan kunnen we de samenwerking verbeteren. In deze onderzoekslijn ontwikkelen we de samenwerking met andere disciplines zoals verpleegkunde, social work, paramedische begroepen, psychiatrie en klinische psychologie: hoe kunnen de disciplines elkaar aanvullen; hoe kunnen andere disciplines indicaties stellen voor vaktherapie?
Projecten binnen deze onderzoekslijn
Actie-onderzoek
Het lectoraat werkte reeds samen met studenten van de Academie IT en Media Design bij het subsidieproject gericht op actie-onderzoek ter ontwikkeling van de VR Health Experience, een virtuele vaktherapieruimte. De participanten, vaktherapeuten uit het werkveld, werden door deze studenten begeleid in het formuleren van gebruikerswensen. Zij maakten vervolgens een opzet waar de technische VR-ontwikkelaars mee aan de slag konden.
Vaktherapeutische uitwerking nachtmerrieprotocol
Traumatische ervaringen. Een groot deel van de mensen met een persoonlijkheidsstoornis heeft er mee te maken. Vaktherapie blijkt van waarde in de behandeling van trauma. Binnen dit project ontwikkelen we een specifieke vaktherapeutische module waarbij we ook kijken naar hoe verschillende disciplines elkaar kunnen aanvullen en wat daarin de toegevoegde waarde van vaktherapie is.
Vaktherapeuten opleiden voor werkzame patiëntenzorg
We richten ons op het verhogen van de kwaliteit van het beroepsonderwijs, de positionering en de professionalisering van vaktherapie. Om werkzame patiëntenzorg en dus goede behandeling te realiseren is het belangrijk vaktherapeuten zo goed mogelijk op te leiden. Zij dragen zo bij aan het verbeteren van het emotioneel functioneren, de zelfexpressie, het gedrag en het welzijn van patiënten met persoonlijkheidsstoornissen. En dit op methodisch verantwoorde wijze.
Kennispartners en netwerken
-
GGNet
GGNet is dé specialist voor mensen met psychische problemen én voor hun naasten. Want samen zoeken we naar de echte oorzaak van de psychische aandoening om daarna de juiste behandeling te starten.
-
Scelta
Scelta, expertisecentrum voor persoonlijkheidsproblematiek, is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Suzanne Haeyen werkt hier als beeldend therapeut, onderzoeker en voorzitter van de Leerkring Vaktherapie.
-
KenVak Lectoraat Kennisontwikkeling Vaktherapieën
KenVaK is een lectoraat voor vaktherapieën waaraan meerdere hogescholen participeren met opleidingen gericht op een of meerdere vaktherapeutische beroepen. Zuyd Hogeschool is penvoerder.
-
Federatie voor Vaktherapeutisch Beroepen (FVB)
FVB staat voor een netwerk van vaktherapeutische beroepsverenigingen. De FVB maakt zich sterk voor een goede positionering van het vak en de vaktherapeutische professionals. Dit doet het op landelijk, regionaal en lokaal niveau.
Duurzame Zorg
Hoe zorgen we voor een duurzame zorg de komende decennia? Vanuit het Kenniscentrum Duurzame Zorg wordt maatschappelijk verantwoord ondernemerschap gezien als een inspirerende aanpak. Dit om preventie, kwaliteit en innovatie, participatie, effectiviteit en doelmatigheid in zorg te bevorderen.
