Gezamenlijke besluitvorming over vaktherapeutische behandeling in de forensische zorg

Vaktherapie wordt vaak ingezet voor de behandeling van forensische patiënten. Verwijzers zetten de verschillende vormen van vaktherapie echter vaak weinig doelgericht in. De keuze voor een specifieke vorm van vaktherapie is afhankelijk van de voorkeuren en de percepties van de verwijzer.

Centraal in deze vaktherapeutische keuzehulp staan de door eerdere patiënten ervaren effecten van de verschillende vormen van vaktherapie, ook wel perceived effects genoemd. Deze ervaringen kunnen de patiënt, die nog moet kiezen, ondersteunen in zijn/haar keuze. Tevens kan de affiniteit van de patiënt met de vormen van vaktherapie en de therapeutische houding van de vaktherapeut inzichtelijk worden gemaakt. Bovendien kan een koppeling gemaakt worden van ervaren effecten en affiniteit met de behandeldoelen. In de forensische praktijk blijkt veel behoefte te bestaan aan een dergelijke praktische vaktherapeutische keuzehulp om het gesprek in gang te zetten.
 

De vaktherapeutische keuzehulp voorziet in een belangrijke behoefte om tot een weloverwogen keuze voor een vorm van vaktherapie te komen in plaats van deze te baseren op persoonlijke voorkeuren en percepties van de verwijzers.

Deze vaktherapeutische keuzehulp biedt ondersteuning aan verwijzers en patiënten om in een gesprek samen de afweging te maken welke vaktherapeutische vorm het beste past (shared decision making ofwel gedeelde besluitvorming). Centraal in deze vaktherapeutische keuzehulp staan de, door eerdere patiënten, ervaren effecten van de verschillende vormen van vaktherapie. Deze ervaringen kunnen de patiënt, die nog moet kiezen, ondersteunen in zijn/haar keuze. Ook kan de affiniteit van de patiënt met de vormen van vaktherapie en de therapeutische houding van de vaktherapeut inzichtelijk worden gemaakt. Bovendien kan een koppeling gemaakt worden van ervaren effecten en affiniteit met de behandeldoelen. In de forensische praktijk blijkt veel behoefte te bestaan aan een dergelijke praktische vaktherapeutische keuzehulp om het gesprek in gang te zetten.

Dit onderzoeksproject bestaat uit twee delen. In het eerste deel worden de ervaren effecten van patiënten en hun affiniteit met de verschillende vormen van vaktherapie en hoe deze bijdroegen aan hun behandeldoelen in kaart gebracht. Daarnaast worden vaktherapeuten en verwijzers geïnterviewd in dit gedeelte van het onderzoeksproject.

Op basis van de bevindingen van het eerste deel van dit onderzoeksproject wordt een vaktherapeutische keuzehulp ontwikkeld waarmee forensische patiënten en hun behandelaren in een gesprek de best passende vaktherapie kunnen kiezen. Het gaat daarbij om afgewogen voorkeuren waarmee wordt nagegaan of de ervaren werkzame effecten, de affiniteit van de patiënt met een vorm van vaktherapie en veel voorkomende therapeutische houdingen van de vaktherapeut passend zijn bij de beoogde behandeldoelen.

De vaktherapeutische keuzehulp wordt ontwikkeld met behulp van Design Thinking. Dit is een systematische benadering waarmee praktijkonderzoekers in co-creatie met de eindgebruikers (in dit geval de verwijzers en de patiënten) een product ontwikkelen. De Design Thinking methode heeft sterke raakvlakken met het handelings- of actieonderzoek.

• Suzanne Haeyen (lector Vaktherapie in de Gezondheidszorg, HAN)
• Evelien Joosten (onderzoeker lectoraat Vaktherapie in de Gezondheidszorg, HAN)
• Erik Bulten (hoofdonderzoeker Pompestichting)
• Sharon Gaab (manager patiëntenzorg Pompestichting)
• Maartje Lavrijsen (teamleider behandelzaken de Woenselse Poort)
• Patric Driessen (leidinggevende vaktherapie, forensische afdeling van de LVR-Klinik Bedburg-Hau, Duitsland).