Eerstelijnszorg ouderen met migratieachtergrond

Hoe kunnen professionals in de wijk Nijmegen Dukenburg beter tegemoet komen aan de behoeften van ouderen met een niet-westerse migratieachtergrond? HAN studenten Verpleegkunde pakten deze vraag van het wijknetwerk op. Ze deden in het voorjaar van 2021 zelf onderzoek in de wijk.

236837 locatie wijkcentrum Dukenburg

Zorgbehoeften en cultuurverschillen

In opdracht van het wijknetwerk Ouderenzorg voerden 3 duo’s van 4e jaars studenten Verpleegkunde het project uit. De studenten verzamelden gegevens voor de volgende onderzoeksvragen:

  • Welke behoeften en wensen hebben niet-westerse migranten met cognitieve problemen en hun mantelzorgers?
  • Hoe vertrouwd zijn professionals met cultuursensitief werken?
  • Hoe gaan professionals om met zorg mijdend gedrag?

De studenten interviewden professionals uit de eerstelijnszorg -wijkverpleegkundigen, huisarts, ergotherapeut en casemanager dementie-, enkele sleutelfiguren met een Turkse, Marokkaanse, Surinaams/Antilliaanse en Iraanse achtergrond en ook een aantal mantelzorgers. 

Dementerenden met migratieachtergrond

Wat bleek uit de interviews? De problematiek van dementerenden met migratieachtergrond valt op. Deze komt voort uit een combinatie van factoren, zoals:

  • Het te laat zorg ontvangen, de eenzaamheid, het gebrek aan informatie en de overbelasting van de mantelzorger.
  • Het vaak moeilijk bereikbaar zijn en het niet veel prijs geven over privésituatie en problemen.
  • Zorg mijdend gedrag en gebrekkig ziekte-inzicht. Ouderen realiseren zich de ernst van klachten niet. Zijn bang voor regieverlies, voelen schaamte en ontkennen problemen. 

Hulpverleners voelen zich belemmerd door taalbarrières en gevoel van tijdsdruk. Bij migranten zelf ontbreekt het aan kennis over beschikbare dementiezorg.

Gebrek aan kennis

''Uit het onderzoek komt ook naar voren dat de zorgprofessionals een kennistekort over de verschillende culturen ervaren,'' vertelt Minke Nieuwboer, HAN lector Wijkverpleging en projectleider. ''Hulpverleners voelen zich vaak belemmerd door taalbarrières en het gevoel van tijdsdruk. Bij migranten zelf ontbreekt het aan kennis over beschikbare dementiezorg.''

Aanbevelingen en cultuursensitieve ouderenzorg

De studenten leverden op basis van het onderzoek een aantal aanbevelingen op: 

  • Verbeter én herhaal de informatievoorziening aan migranten in Nijmegen Dukenburg.
  • Bespreek duidelijk met professionals hoeveel tijd er besteed mag worden aan consulten.
  • Zorg voor een training in cultuursensitief werken en persoonsgerichte zorg.
  • Zorg voor een overzicht van cultuursensitieve initiatieven in de wijk.

Studenten actief in wijknetwerken

"De aanbevelingen uit het onderzoek zijn door de mensen van het wijknetwerk ouderenzorg Nijmegen Dukenburg inmiddels opgenomen in hun verbeterplan voor een projectsubsidie,’’ vervolgt Minke Nieuwboer. 

''Ook dit najaar zijn we weer met diverse groepen studenten Verpleegkunde actief in wijknetwerken. Zij gaan onderzoek uitvoeren naar het onderwerp: Proactieve Zorgplanning bij kwetsbare ouderen. Wat is er nodig om wijkverpleging, praktijkondersteuners en huisartsen beter te laten samenwerken rond dit thema?” 

Meer weten?

Meer informatie of vragen over het onderzoeksproject? Neem contact op met het lectoraat Wijkverpleging en stuur een mail aan het secretariaat: