Projecten
  1. Open up new horizons - HAN University of Applied Sciences
  2. Projecten
  3. School-naar-werk transities van jongeren

Promotieonderzoek School-naar-werk transities van jongeren

Neem contact opVoor meer informatie
Schrijf je inVoor onze nieuwsbrief
31fdb14c-0ce5-11ee-bf56-02565807075b student lacht naar ander

Hoe doorlopen jongeren zonder startkwalificatie, met multi-problematiek, hun school-naar-werktransitie? In haar promotieonderzoek onderzoekt Maritza Gerritsen deze vraag onder andere vanuit de waarde die deze jongeren aan werk hechten, hun toekomstbeelden en de mogelijkheden tot ondersteuning.

Snelle info

Status

Lopend

Startdatum

september 2018

Looptijd

5 jaar

Promovenda

Maritza Gerritsen

Onderzoeksvraag

Hoe worden jongeren zonder startkwalificatie, met multi-problematiek, voorbereid op hun school-naar-werktransitie? In hoeverre merken zij dat ze in een meritocratische samenleving* leven? Welke waarde hechten zij aan werk en wat zijn hun dromen en doelen? Welke ondersteuning hebben zij nodig? Goed en concreet inzicht in de antwoorden op deze vragen is noodzakelijk met het oog op de verwachtingen die jongeren hebben van hun toekomst en de samenwerking met de professionals om hen heen, zoals klantmanagers, sociaal werkers en docenten.  

 
 
*Een meritocratische samenleving is een samenleving waarin individuen een positie innemen op basis van hun eigen capaciteiten en kennis en niet via geboorte, huwelijk of traditie. De eigen inzet bepaalt welke positie men kan innemen in de samenleving.

Verwachte resultaten

Het onderzoek beoogt de volgende uitkomsten voor beroepspraktijk en onderwijs op te leveren:
  • Het blootleggen van effecten van een meritocratische samenleving op de leefwereld en toekomstbeelden van jongeren zonder startkwalificatie, met multi-problematiek. Hoe worden deze jongeren beïnvloed door de verwachting dat ze diploma’s halen en het gegeven dat status en erkenning vooral samenhangt met meetbare verdiensten? Hoe kunnen deze jongeren een realistisch toekomstperspectief ontwikkelen en wat is passende ondersteuning tijdens hun school-naar-werktransitie?
  • Kennis over de ontwikkeling van het perspectief op (arbeids-)participatie van jongeren zonder startkwalificatie, met multi-problematiek,  op het gebied van de toeleiding naar arbeid.
  • Aanknopingspunten voor professionalisering van betrokkenen bij de begeleiding van deze groep jongeren.

Onderzoeksmethode

Promovenda Maritza Gerritsen voert haar onderzoek uit onder de titel ‘School-naar-werktransities van jongeren zonder startkwalificatie, met multi-problematiek,  in een samenleving met meritocratische waarden.’ Zij stelt in het kwalitatief onderzoek de jongere zélf centraal en neemt het eigen verhaal als uitgangspunt. “Deze werkwijze past bij erkenning voor het individu en bij een manier van kijken mét jongeren zelf die aansluit bij hun ontwikkelingsfase, reële mogelijkheden en ondersteuningsbehoefte.” Tegelijkertijd kunnen we niet om de invloed van de samenleving heen, waarbij theorie over meritocratische waarden van Swierstra &Tonkens (2008) en Sandell (2020) centraal staan.
 
Kwalitatief onderzoek
Het promotieonderzoek is multimethodisch kwalitatief onderzoek. Dataverzameling wordt gedaan bij het jongerenloket van de gemeente Sittard-Geleen, Produs Mbo Entree in Arnhem en Aventurijn VSO in Nijmegen. Het onderzoek bouwt voort op theorie van onder andere Richard Sennet over de waarde van werk en cruel optimism van Berlant (2011). Daarnaast karakteriseert Maritza de doelgroep als hulpvrager bij de gemeente op basis van een analyse van 400 dossiers van jongerenconsulenten in Sittard-Geleen, interviews en focusgroepen. Ook onderzoekt ze de werkwijze van deze jongerenconsulenten in hun rol als frontlijnwerkers en de risico’s die het werken met de complexe situatie van deze jongeren met zich meebrengt vanuit de theorie over moral dispositions van Zacka (2017). Studenten participeren als co-onderzoekers.

Betrokken hogeschool en universiteit

Dit promotieonderzoek wordt financieel ondersteund door de Academie Mens en Maatschappij van de HAN. Maritza Gerritsen voert haar doctoraatsstudie uit aan de Universiteit voor Humanistiek, in samenwerking met het HAN Lectoraat Versterken van Sociale Kwaliteit. Co-promotor is HAN-lector Lisbeth Verharen.

Voorlopige resultaten

In de gemeente Sittard-Geleen is onderzocht wat de doelgroep jongeren zonder startkwalificatie, met multi-problematiek karakteriseert en hoe het gemeentelijk Jongerenloket de doelgroep ondersteunt bij het vinden van werk, wonen en zelfstandigheid. Hieruit zijn zes typen hulpvragers geïdentificeerd en deze typen zijn op persoons-, omgevings- en maatschappelijk niveau beschreven. Lees het rapport 'Meer dan baan alleen (pdf)'. 
 
Ook is uitgebreid onderzocht wat volgens een brede groep professionals (school, zorg, gemeente, hulpverlening) optimale ondersteuning is en hoe er omgegaan kan worden met de vaak complexe hulpvragen van de jongeren. Er is duidelijk geworden dat er een gat is ontstaan tussen de ondersteuning die een gemeente kan bieden en de verscherpte toegang tot de Wajong/afbouw Sociale Werkvoorzieningen. Deze groep jongeren vraagt intensieve ondersteuning, maar kan hiervoor nergens echt terecht. Het artikel Wacht Niet in Sociaal Bestek (december 2022) heeft deze inzichten voor de praktijk beschreven. 
 
Daarnaast is op meerdere momenten en door middel van meerdere dataverzamelingsmethoden met jongeren gesproken over hun toekomstverwachtingen en de waarde die zij aan werk hechten. Narratieve interviews zijn aangevuld met een combinatie van 'narrative futuring' en 'photo elicitation'. Voorlopige analyses laten zien dat jongeren veelal verwachtingen hebben die op basis van hun schoolloopbaan en problematiek niet realistisch is. En dat zij de waarde van werk vooral koppelen aan het krijgen van inkomen om zo materiële zaken aan te kunnen schaffen. Ouders worden door deze doelgroep daarbij niet vaak als rolmodel gezien.   
 
Tot slot is uit literatuuronderzoek gebleken dat het meerwaarde heeft als de ervaringen van jongeren bijdragen aan onderzoek naar hun school-naar-werktransitie. Met name de rol van ouders wordt genuanceerder en de wijze waarop de jongere wil dat de transitieondersteuning afgestemd wordt op individuele kenmerken en mogelijkheden komt meer in detail uit onderzoek waarin jongeren zelf bevraagd zijn,  dan uit onderzoek dat op basis van grote kwantitatieve databases is uitgevoerd of waar alleen professionals en ouders betrokken zijn. 

Contactgegevens

  • Maritza.Gerritsen@han.nl

    • Lectoraat
     

    Versterken van Sociale Kwaliteit

    Rechtvaardigheid, gelijkwaardigheid, solidariteit en menswaardigheid zijn de centrale waarden van sociale kwaliteit. Het Lectoraat Versterken van Sociale Kwaliteit is gericht op sociale kwaliteit als middel om achterstellingen te doorbreken. Wij willen de kwaliteit van leven van mensen verbeteren.

    Nijmegen mensen in winkelstraat met kerk op achtergrond