Onderzoek

Een overkoepelend onderzoeksthema van ons lectoraat is de effectiviteit van fysiotherapie. Het praktijkgericht onderzoek varieert van gangbare tot alternatieve vormen, zoals:

• klinisch epidemiologisch onderzoek;
• implementatieonderzoek (health services research);
• kwalitatief onderzoek;
• onderzoek in een beweeglaboratorium.

We hebben aandacht voor de uitkomsten van de zorg. Daarnaast is het van belang om onderzoek te doen naar werkingsmechanismen van de therapie. De uitkomst van de behandeling kunnen we immers niet los zien van de inhoud. Daarom richten we ons ook op de thema’s:

• Communicatie tussen fysiotherapeut/hulpverlener en patiënt
• Wegingsfysiologie en coördinatie

Beide thema’s vullen we zo in dat er altijd een koppeling is met effectiviteit als centraal thema. De relatie met de uitkomsten van de zorg dient daarbij centraal te staan. Alle onderzoeksvragen moeten we kunnen terugvertalen naar de praktijk.

Binnen dit thema begeven we ons op het terrein van de aspecifieke effecten. In de beroepspraktijk van de fysiotherapie is veel contact tussen behandelaar en patiënt. Net als bijvoorbeeld in de psychotherapie. Naast de instructies en de oefeningen bespreken behandelaar en patiënt van alles. Ook zijn er verwachtingen van beide, die elkaar wederzijds (on)bewust beïnvloeden. Er ontstaat een therapeutic alliance. 

Uit onderzoek bij chronische pijnpatiënten blijkt bijvoorbeeld dat placebo-effecten een belangrijke rol spelen bij de pijnperceptie. Deze effecten kunnen we categoriseren als aspecifieke effecten. Vanwege het belang ervan moeten we ze als aangrijpingspunt en potentieel voor de therapie zien. Ook zien we deze effecten daarom als onderwerp van onderzoek, we willen ze ontrafelen. Een goede fysiotherapeut is wellicht iemand die heel goed in staat is het potentieel van aspecifieke effecten te benutten.

Het effect van fysiotherapie kunnen we niet alleen verklaren vanuit aspecifieke effecten en natuurlijk herstel. Tegenover de aspecifieke effecten staan de specifieke effecten. Deze effecten houden verband met werkingsmechanismen van fysiotherapie. Denk aan het vergroten en verbeteren van:

• spierkracht
• uithoudingsvermogen
• spieractivering
• bewegingscoördinatie
• lichaamssamenstelling

Een aantal van deze fenomenen kunnen we vrij eenvoudig meten. Maar voor andere is geavanceerde apparatuur nodig. Het HAN beweeglaboratorium beschikt over faciliteiten waarmee we variabelen kunnen meten, zoals:

• EMG-apparatuur voor het meten van spieractivatie
• Vicon-apparaat voor het meten van lichaamsbewegingen in 3 dimensies
• krachtenplaten voor bepaling van de verplaatsing van het lichaamszwaartepunt

Samen kunnen deze meetinstrumenten iets zeggen over de aansturing van de bewegingen: de motor control.

Binnen de onderzoekslijn ‘Bewegingsfysiologie en coördinatie’ van de HAN-opleiding Fysiotherapie doen we samen met studenten onderzoek naar werkingsmechanismen van revalidatie. Bijvoorbeeld:

• Hoe reageren mensen met chronisch instabiele en recidiverende enkelblessures op een dreigende verstuiking?
• Vermijden zij obstakels op een andere manier dan gezonde mensen?