Onder de loep: kerndoelen digitale geletterdheid

Over niet al te lange tijd zal digitale geletterdheid verplicht een plek hebben in het curriculum van basisscholen. De SLO-conceptkerndoelen digitale geletterdheid kunnen scholen helpen zich hier op voor te bereiden. Eerder had het SLO al kerndoelen voor digitale geletterdheid opgesteld aan de hand van vier domeinen om scholen te helpen met dit thema aan de slag te gaan. Hoe verhouden de vernieuwde conceptkerndoelen zich tot dit voormalige model?

“De kern van de vier domeinen is hetzelfde gebleven. Als je als school daarmee aan de slag was, kun je daar dan ook gewoon mee doorgaan,” stelt Carolien van Rens, senior onderzoeker bij het iXperium, ons gerust. “Het verschil zit vooral in de blik die gehanteerd is bij het formuleren van de doelen. Er is bij het opstellen van de nieuwe conceptkerndoelen echt geprobeerd om vanuit het perspectief van de leerling te kijken wat er voor hen nodig is om ze op te leiden tot actieve en kritische burgers door ze kennis en vaardigheden mee te geven over digitale technologie, privacy, data, programmeren en AI. De doelen zijn bovendien een stuk uitgebreider en concreter.” 

Nu de conceptkerndoelen zijn opgeleverd, volgt een beproevingsfase waarin SLO in gesprek gaat met scholen om uitleg te geven en om reacties en ervaringen op te halen. Ook worden experts geraadpleegd die advies kunnen geven over hoe de vertaalslag te maken tussen de kerndoelen en het daadwerkelijke onderwijs. Vervolgens gaan de curriculumontwikkelaars van SLO aan de slag met het uitwerken van een doorlopende leerlijn digitale geletterdheid die in de zomer van 2025 opgeleverd dient te worden. Deze leerlijn biedt scholen concrete handvatten om een antwoord te geven op vragen als: welk materiaal past bij bepaalde aanbodsdoelen en hoe zorg je voor een goede integratie met andere vakken?

De doorlopende leerlijn is volgens Carolien cruciaal om digitale geletterdheid goed in het onderwijs te kunnen integreren en de kennis- en vaardigheidsontwikkeling van leerlingen op peil te houden. Momenteel heeft digitale geletterdheid bij veel scholen namelijk geen duidelijke of vaste plek in het curriculum, waardoor opgedane kennis en vaardigheden niet worden behouden. Carolien: “Wat ik tot nu toe zie, is dat het werken aan digitale geletterdheid heel erg versnipperd is. Het hangt erg af van docenten die dit een interessant en belangrijk thema vinden: een leerkracht die programmeren in zijn lessen verwerkt omdat het in zijn beleving belangrijk is om mee te geven, of een leraar die in een project mediawijsheid centraal stelt. Er zit dan heel vaak geen voor- en achterkant aan: in het leerjaar ervoor en erna komen deze thema’s niet meer aan bod. Je kunt je dan afvragen wat dat doet met kennis- en vaardigheidsontwikkeling van leerlingen.”

De lancering van de conceptkerndoelen benadrukt – nogmaals – de urgentie van het verweven van digitale geletterdheid in het curriculum. Leraren, bestuurders en andere onderwijsprofessionals in het po die hiermee aan de slag willen gaan, raadt Carolien aan: doe het vooral niet alleen en zoek elkaar op om samen in beeld te brengen waar je nu staat, waar je naartoe wil en wat daarvoor nodig is. Carolien: “Je hoeft het niet altijd heel groot te maken. Ga het gesprek met elkaar aan en stel de vraag: hoe verhouden we onszelf tot de kerndoelen en wat vinden we hier nu eigenlijk van?”

Benieuwd naar wat Carolien nog meer te vertellen heeft over de SLO-conceptkerndoelen en welk advies ze heeft voor scholen die aan de slag willen met de integratie van digitale geletterdheid in het curriculum? Lees het hele artikel op de website van het iXperium.