Jurre ontwikkelde een tool die TenneT helpt bij de keuze van de standaard hoogspanningsmast
Vanwege de energietransitie en de grotere vraag naar elektrisch vermogen moet TenneT de komende 20 jaar veel nieuwe masten en bovengrondse lijnen aanleggen. Daarom wil TenneT één optimaal en standaard mastontwerp dat op veel plekken kan worden toegepast.
Om elektrisch vermogen op het hoogste spanningsniveau (380 kV) te transporteren zijn speciale geleiders nodig, die in een bundel worden opgehangen en afgespannen tussen de masten. Het is de vraag welke bundel met geleiders het beste is voor dit standaardontwerp. HAN-student Jurre Schreven (23) heeft daarvoor met zijn afstudeeropdracht een belangrijke bijdrage geleverd.
Door gebruik te maken van een bundel met geleiders (ander woord voor draden) in plaats van losse geleiders is er minder stroomverlies tijdens het transport. De zogeheten vierbundel — met vier geleiders in een bundel — is daarom de standaard voor nieuwe lijnverbindingen op 380 kV in het hoogspanningsnet dat door TenneT wordt beheerd.
Wind, ijs en geluid
Maar er is een belangrijk nadeel. Een vierbundel heeft een relatief groot oppervlak, waardoor die meer wind vangt en in de winter zwaarder belast kan worden door potentiële ijsaangroei. Dat zorgt voor een grotere belasting op de masten en fundamenten. Een alternatief is een driebundel. Die kan dezelfde hoeveelheid stroom transporteren, maar heeft een relatief kleiner oppervlakte. Een driebundel maakt wel iets meer geluid.
Binnen geluidsnormen
“Ik heb als afstudeeropdracht een tool ontwikkeld om de geluidsproductie van de nieuwe driebundel te berekenen”, vertelt Jurre Schreven, student Elektrotechniek aan de HAN. “Met die tool kunnen ze voor verschillende mastmodellen en geleiderbundel configuraties heel snel beoordelen of ze binnen de geluidsnormen blijven.”
En dat is erg waardevol voor TenneT, legt zijn begeleider Erwin Platenkamp van TenneT uit. “Op basis van onder andere dit onderzoek van Jurre bepalen wij welke bundel met geleiders we kiezen in het standaard model dat straks door heel Nederland wordt neergezet.” Schreven: “Het is erg leuk dat wat je onderzoekt, ook daadwerkelijk gebruikt wordt.”
We maken erg graag gebruik van de kennis en kunde van afstudeerders. Ze leveren bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage in de ontwikkeling van nieuwe tools en het beantwoorden van vraagstukken. Ze zijn echt van toegevoegde waarde.”
Sneller proces met standaardontwerp
TenneT gaat op korte termijn namelijk allerlei ontwerpen vergelijken en beoordelen om uiteindelijk tot die nieuwe standaard mast (inclusief geleiders) te komen. Door gebruik te maken van een standaardontwerp voor nieuwe masten hoopt TenneT dat het makkelijker wordt om nieuwe bovengrondse hoogspanningstrajecten te realiseren. Op dit moment duurt het gehele traject, van de opstart tot realisatie, gemiddeld zo’n 15 jaar.
Afstemming
“Voor het aanleggen van een nieuw traject in het hoogspanningsnet is heel veel afstemming nodig, onder meer met provincies en landeigenaren”, vertelt Platenkamp, Asset Specialist Lijnen bij TenneT. “Niemand wil een lijnverbinding door de achtertuin. Toch zijn die nodig om iedereen van stroom te voorzien. Dat maakt het lastig. Wat wij merken is dat als wij een goed uitlegbaar verhaal hebben, het proces sneller kan gaan.”
Een standaardontwerp voor de mast (en bijbehorende lijnen) helpt bij een goede uitleg richting belanghebbenden. “Want dan kan daar in elk geval geen discussie over ontstaan. Iedereen heeft gewoon dezelfde mast, waarvan na lang onderzoek is gebleken dat het de meest optimale is. Nu hebben we niet zo’n standaard mast.”
Afstudeeropdrachten TenneT
Het onderzoek van Schreven is één van de opdrachten die TenneT afgelopen schooljaar had. De netbeheerder heeft elk jaar meerdere afstudeeropdrachten, die worden uitgevoerd door studenten van de HAN. “We maken erg graag gebruik van hun kennis en kunde”, vertelt Platenkamp. “Ze leveren bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage in de ontwikkeling van nieuwe tools en het beantwoorden van vraagstukken. Ze zijn echt van toegevoegde waarde.”
Bovendien is het voor studenten een uitdagende omgeving. “Als je bij ons afstudeert, wordt er verwacht dat je zelfstandig je opdracht kan uitvoeren, een plan van aanpak maakt, et cetera. We begeleiden je natuurlijk wel. Elke week hebben we bijvoorbeeld een overlegmoment en we werken vlak bij elkaar op ons kantoor. De samenwerking is altijd erg prettig.”
Baan bij TenneT
Schreven kwam via de Power Minor van de HAN vorig kalenderjaar voor het eerst in contact met TenneT. “Dat beviel al meteen. Tijdens mijn stage heb ik nog meer gemerkt dat mensen ontzettend bereid zijn om je te helpen als je bijvoorbeeld bepaalde informatie nodig hebt voor je opdracht.”
De ervaring tijdens zijn afstudeerstage smaakte naar meer. Inmiddels is hij in dienst bij TenneT als Junior engineer kabels en lijnen. “Het is een soort traineeship. Je staat 2 jaar onder begeleiding van een Senior Engineer en je werkt op meerdere afdelingen een tijdje. Het is een mooie overgang in plaats van direct eigen verantwoordelijkheid te hebben. Daarnaast spreekt het mij aan dat TenneT een belangrijke rol speelt in de energietransitie.”
