Psychosociale steun prostaatkankerpatiënten

Kim Donachie voert haar promotie-onderzoek, getiteld The development of a nurse-led psychosocial support intervention to optimize psychosocial support in prostate cancer patients undergoing active surveillance, uit bij het Lectoraat Innovatie in de Care. Zij heeft een NWO Promotiebeurs voor Leraren voor het onderzoeksproject verworven.

In de zorg gaat het tegenwoordig vaker om aandacht voor het -lange termijn- effect van chronische kanker op kwaliteit van leven. Verpleegkundigen die betrokken zijn bij de (na)zorg en het actief-volgen-traject van mannen met prostaatkanker willen tegemoet komen aan de nieuwe hulpvraag.

"Om mogelijke behandelcomplicaties te vermijden wordt aangeraden om laag risico prostaatkanker (PCa) zorgvuldig te monitoren: Active Surveillance (actief volgen)," zegt Kim Donachie. "Bij 30% van de zorgvragers leidt dit niet behandelen in het eerste jaar echter tot angstklachten."

''Om deze klachten te verminderen richt ik me op het ontwikkelen van een psychosociaal programma voor ondersteuning van zorgvragers met PCa", aldus Kim Donachie. "Verpleegkundigen kunnen zich vanuit het actief-volgen-beleid van patiënten met PCa richten op ondersteuning in het omgaan met de (lange termijn) gevolgen.''

Het is van belang om zorgvragers meer vaardig te maken in het goed omgaan met psychosociale belasting, met aanpassingen in hun leefstijl en met informatievoorziening.

Zorgvragers met een lage sociaal-economische-status blijken een relatief slechtere kwaliteit van leven te hebben. In het onderzoek gaat vanuit het perspectief HAN Fair Health ook extra aandacht uit naar deze groep.

Het onderzoek is gericht op de volgende vragen:

• Wat is het effect van het actief-volgen-traject op de zorgvrager en zijn kwaliteit van leven? 
• Hoe kan de zorg georganiseerd worden met aandacht voor de psychosociale gevolgen van het actief-volgen-traject? 
• Hoe kan deze zorg op doelmatige wijze ontwikkeld en geboden worden?
• Is de toepassing van zorgtechnologie een manier om zorgvragers te ondersteunen?

Na de 1e fase van het onderzoek zijn 2 artikelen gepubliceerd:

1. Kwalitatieve studie 
Donachie, K., Cornel, E., Adriaansen, M., Mennes, R., van Oort, I., Bakker, E., & Lechner, L. (2020). Optimizing psychosocial support in prostate cancer patients during active surveillance. International Journal of Urological Nursing, 14(3), 115-123. 

2. Scoping review  
Donachie, K., Cornel, E., Pelgrim, T., Michielsen, L., Langenveld, B., Adriaansen, M., Bakker, E., & Lechner, L. (2022). What interventions affect the psychosocial burden experienced by prostate cancer patients undergoing active surveillance? A scoping review. Supportive Care in Cancer.

Kim Donachie: "Tijdens de volgende fase in het onderzoek in het voorjaar van 2022 beoordelen we met een groep experts (o.a. patiënten, verpleegkundig specialisten, medisch specialisten, fysiotherapeuten, diëtisten, seksuologen, psychologen en onderzoekers) 39 interventies uit de literatuur -en op basis van de inbreng van de experts zelf- op relevantie.”

''De inzichten uit de bijeenkomsten worden gebruikt om de interventies te selecteren, verwijderen of aan te passen. Na de vragenrondes is duidelijk welke - als relevante beoordeelde- interventies in een ondersteuningsprogramma voor de doelgroep moeten worden opgenomen.''

Het vervolg op dit onderzoek wordt een ‘development study’. Op basis van principes van ‘design thinking’ komt daarna de ontwikkeling van de uiteindelijke interventie tot stand.

Kim Donachie: ''De ontwikkelde kennis en inzichten delen we steeds met de docenten en studenten van Verpleegkunde en we bieden mogelijkheden om te participeren in het onderzoek. Door het contact met studenten van deeltijd en de minor De oncologische cliënt bestaat een continue verbinding met de praktijk.''

Het onderzoeksproject is in februari 2020 jaar gestart en heeft een looptijd tot en met 2023. Kim Donachie wordt in het promotieonderzoek aan de Open Universiteit (OU) begeleid door:

• Prof. dr. Lilian Lechner, hoogleraar gezondheidspsychologie OU Heerlen, promotor
• Dr. E. Cornel uroloog ZGT Hengelo, co-promotor
• Dr. E. Bakker Faculteit gezondheidspsychologie OU, co-promoter
• Dr. M. Adriaansen, Lector Innovatie in de Care HAN, co-promotor