Interprofessioneel leren waarborgt toekomstbestendig onderwijs

Luuk Martens (22) is 4de-jaars Fysiotherapie aan de HAN en bezig met zijn afstudeerstage in gezondheidscentrum Thermion in Lent. Dit is een van de zogenaamde Sparkcentres in de regio Arnhem en Nijmegen. 'Onderwijs, onderzoek, zorg, welzijn en burgers komen bij elkaar in deze Sparkcentres. Studenten van verschillende zorg- en welzijnsopleidingen werken interprofessioneel samen aan een vraagstuk vanuit de wijk', legt Luuk uit. 

Elke donderdagochtend ontmoeten Luuk en andere paramedisch studenten en studenten Geneeskunde en Social Work een patiënt, vaak met complexe problematiek. Dit onder toezicht van een huisarts.

'We beginnen met het stellen van vragen. Alleen dat is al heel leerzaam. Vanuit mijn vakgebied zou ik niet zo snel vragen naar de psyche. Hoe voel je je daarbij? Hoe is dat voor je naasten? Ik vind dat best confronterend, maar een sociaal werker weet het zo te formuleren dat het helemaal niet confronterend is. Daar pik je wel iets van op. En misschien nog belangrijker: je wordt je bewust van wat een andere zorg- of welzijnsprofessional kan en naar wie je een patiënt dus eventueel kunt doorverwijzen.'

Uiteindelijk komt de groep studenten gezamenlijk tot een ‘adviserend zorgplan’, dat naar de huisarts en de behandelend arts(en) gaat.

'Niet de klachten maar de behoeften van de patiënt vormen daarbij het uitgangspunt', zegt Luuk. 'Dat maakt dat de patiënt zich eigenlijk altijd kan vinden in het plan. En voor de huisarts is het soms echt een eyeopener. Hij heeft natuurlijk maar 10 minuten voor een patiënt. Wij hebben 3 tot 5 uur. Dan komen we er bijvoorbeeld achter dat iemand ook psychische klachten heeft; misschien verdienen die klachten eerst aandacht. Dit laat wel zien hoe waardevol die interprofessionele aanpak is.'

In Canada krijgen onderwijsinstellingen geen accreditatie als ze niet interprofessioneel opleiden. Zover zijn we in Nederland nog niet, maar er zijn al wel allerlei initiatieven.

Zo houdt het Radboudumc samen met de HAN jaarlijks een interprofessionele hackathon. Op die dag komen co-assistenten, ai-ossen, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten in opleiding en paramedisch studenten (Ergotherapie, Fysiotherapie, Voeding en Diëtetiek) bij elkaar, samen met een patiënt of een mantelzorger. 

Studenten krijgen de gelegenheid om allerlei vragen te stellen, ieder vanuit zijn professie, met zijn eigen ‘bril’ op. Vervolgens gaan ze in 2 groepen uit elkaar om een zorgplan te maken en tot slot wordt dit plan gepresenteerd.

Het interprofessionele onderwijsprogramma is een aanwinst voor het hoger onderwijs. Studenten leren om met z’n allen, vanuit verschillende invalshoeken, naar een patiënt te kijken.

Studenten vertellen professionals ook waar ze mee bezig zijn. Daar zijn artsen niet altijd van op de hoogte. Dat studenten zich bezighouden met motoriek, cognitie, emotie, motivatie en omgeving en dat ze gedragsverandering proberen te bewerkstelligen, blijkt niet vanzelfsprekende kennis bij een arts. Soms moet die dan een gekleurd beeld bijstellen.

Zo kan het bij de hackathon ook gaan. Je begint met een rondje: wat ben je, wat doe je, wat kun je? Dan pas kom je er bijvoorbeeld achter hoeveel kennis een verpleegkundige van wondzorg heeft. Zo kun je er ook beter achterkomen wat het verschil is tussen een fysiotherapeut en een ergotherapeut.

Interprofessioneel onderwijs kan ook een positieve invloed hebben op de hiërarchie in de zorg. Want als je andermans rol kent, dan verlaagt dat de drempel om iemand erbij te vragen of om advies te vragen. En als je iemand persoonlijk kent, stap je natuurlijk nog makkelijker op diegene af.

In de toekomst zal de hiërarchie tussen verschillende zorgprofessionals door interprofessioneel onderwijs nog minder worden. Je ziet elkaar meer als mens. Je ziet dat ook artsen weleens twijfelen en dat het dus niet erg is als je als student een keer twijfelt.

Bron: Martijn Reinink / Arts en Auto