Hoe een AI-tool websites toegankelijker maakt

Best hinderlijk, al die pop-ups, cookie-meldingen en formulieren op websites. En al helemaal als je slechtziend of blind bent. ICT-student Richard Visser ontwikkelde tijdens zijn minor een AI-tool die sites toegankelijker maakt.
"Ik heb altijd tegen mezelf gezegd: als ik de ICT inga, dan wil ik iets betekenen voor de maatschappij. En me niet alleen achter de computer verschuilen." Dus als het Richard Visser tijdens zijn stage opvalt dat sommige sites niet toegankelijk zijn voor mensen met visuele beperking, begint er iets te borrelen.
Focus op de eindgebruiker
"Voor slechtziende of blinde mensen is het soms lastig navigeren op een website", legt Richard uit. "Dat komt onder andere door pop-ups en cookie-meldingen waar braille- of spraaksoftware geen raad mee weet. Of 'naamloze' links waarvan onduidelijk is waar die naartoe leiden."
Bij sites van overheidsinstanties of grote bedrijven gaat het meestal goed. Die houden zich aan de WCAG-richtlijnen voor digitale toegankelijkheid. "Kleinere organisaties en mkb'ers gaan wat 'losser' met die richtlijnen om. Of hun websites zijn verouderd en daarmee ook de techniek. Niemand die dat controleert. Daarom richt ik me op de behoefte van degene die er het meest last van heeft: de eindgebruiker."
Slimme AI-tool
Richard ontwikkelt binnen de minor Digital Media Productions 'Jouw droomproject' een handige tool. "Zonder heel technisch te worden: ik heb een browser-add-on gemaakt die websites automatisch controleert en – als nodig – toegankelijker maakt. Op basis van AI herschrijft de tool delen van de code, zodat de site begrijpelijk wordt voor mensen met een visuele beperking."

Zelf regelen
Hoewel het nog om een prototype gaat, lopen de testers – ervaringsdeskundigen met een visuele beperking – ermee weg. "Ze gebruiken 'm bijvoorbeeld om online een afspraak te maken bij de tandarts. Of een afspraak te maken bij het gemeenteloket. Zo kunnen ze dingen zelf regelen, zonder afhankelijk te zijn van anderen. Afgezien van een enkeling die geen voorstander is van AI, zijn de testers enthousiast over de tool."
Met ervaringsdeskundigen in gesprek
Het helpt dat Richard vooraf uitgebreid met hen heeft gesproken. "Dus nog vóórdat ik verschillende concepten uit ging werken. Eric Velleman, lector van Inclusive Digital Design en Engineering, dacht hierin met me mee. Hij bracht me met de ervaringsdeskundigen in contact. Zo kreeg ik scherp wat de grootste struikelblokken zijn voor mensen met een visuele beperking. En wat ze nodig hebben. Dat gaf sturing."
De tool geeft mensen met een visuele beperking meer regie.
In de markt zetten
Richard is druk met de oplevering van alles en dan rondt hij zijn minor af. "Daarna is er ruimte om te bedenken of en hoe ik de tool in de markt zet. Tijdens de minor heb ik mijn idee al een keer gepitcht bij het Ondernemerslab. Studenten van de opleiding Ondernemerschap & Retail Management daagden me uit na te denken over het waarom van mijn tool. Wie en wat wil ik er precies mee bereiken? Maar ook: wat maakt de tool interessant voor bedrijven en ondernemers?"
Méér dan programmeren
Best lastige vragen als je middenin het 'maakproces' zit, vond Richard. "Ik wilde op dat moment dóór. En toch, ik denk dat het goed is dat je als ICT'er een brede visie ontwikkelt. En bijvoorbeeld ook het perspectief van een communicatieprofessional, ontwerper en marketeer meeneemt. Dat zit trouwens al wel deels in deze minor, die onderdeel is van de HAN-opleiding Communication en Multimedia Design. Research, design thinking, prototype ontwikkelen, testen, lanceren: het is allemaal voorbijkomen. Dit ging voor mij veel verder dan slim programmeren."
Wordt vervolgd?
Richard kijkt dan ook met een tevreden gevoel terug op zijn droomproject. "Of ja, terugkijken? Ik hoop dat ik er in mijn afstudeerfase op door kan, in cocreatie met de eindgebruikers. En anders ga ik nog eens sparren met Eric Velleman. Vanuit zijn achtergrond heeft hij veel ideeën over digitale toegankelijkheid. Want dat ik me als ICT'er op dit vlak wil blijven ontwikkelen, dát staat vast."
Wil je meer weten over dit project? Stuur een mailtje naar Richard: HJ.Visser@student.han.nl.
Reactie Eric Velleman:
"Het is een fantastische tool die Richard ontwikkeld heeft. Vooral omdat het de doelgroep meer regie geeft. Daarmee doel ik overigens ook op ouderen die steeds slechter zien, maar geen braille- of spraaksoftware hebben. Ze kunnen de tool inzetten bij elke website die moeilijk te lezen is door bijvoorbeeld onduidelijke afbeeldingen, te kleine letters of te weinig contrast.
Ik denk dat we het moeten hebben van studenten als Richard. Dus toekomstige professionals die het belangrijk vinden gelijke kansen te creëren. En oplossingen bedenken die zijn afgestemd op de behoeften van de gebruiker. Ik heb hem alleen maar op weg geholpen door hem te verbinden met ervaringsdeskundigen, experts op het gebied van AI en het lectoraat Kansrijk Ondernemen. Hij kan hier zo een start-up van maken. Ik geloof er in ieder geval in."
