Leeractiviteit: Socialiseren

Effectief socialiseren vraagt om veilige, open situaties en ruimte voor spontane interactie. De docent faciliteert, stimuleert betrokkenheid en reflectie, en ondersteunt studenten bij het leggen van contacten die het leren en samenwerken bevorderen.

Dit is een mooie en relatief makkelijke manier waarmee studenten elkaar beter leren kennen. Als je gebruik maakt van break-out rooms en groepsopdrachten tijdens je online meetings, kijk dan of je de opdracht net voor een pauze kan geven. Zeg vervolgens in je instructie dat studenten 10 minuten hebben voor de opdracht in de break-outrooms maar dat aansluitend de pauze plaatsvindt. Suggereer dat studenten er een kop koffie of thee bij pakken en de tijd niet alleen voor de opdracht gebruiken maar ook om elkaar even te spreken over hoe het gaat, hoe het online leren bevalt, etc.

Coaching bestaat uit individuele begeleidingsgesprekken met studenten, buiten de leerinhoud om. Werkt relatief goed online, maar ook zeker fysiek.

Geef studenten twee opties waaruit ze moeten kiezen: YouTube of TikTok? Cola of Pepsi? Android of iPhone? Ochtendmens of nachtbraker? Maak nu duo’s en laat de studenten in paren zelf dit of dat vragen stellen aan elkaar.

Als online variant van de ‘wandelgangen’ of koffiekamer, zou je een digitale koffiekamer kunnen inplannen op een vast moment in de week. Dit is dan een plek waar studenten elkaar kunnen ontmoeten om bij te praten of voor zowel docent als studenten om te praten over hoe het gaat en de cursus. Of gebruik het als een gezamenlijke weekstart of weekafsluiting.

Verdeel de studenten in kleine groepen en geef ze twee of drie minuten om vijf gemeenschappelijke dingen te bedenken. Maak vervolgens een grotere groep door twee kleine bij elkaar te voegen, en laat ze nu nogmaals in de grotere groep vijf gemeenschappelijke dingen bedenken.

Wanneer je werkt met groepsopdrachten, kan je de groepen vragen om een groepspresentatie te houden. Daarbij introduceren zij zichzelf, hun groepsnaam en wat hen uniek maakt. Na het groepswerk kan je opnieuw inzetten op een groepspresentatie, waarin de groepen stilstaan bij hun resultaten.

Laat studenten uitwisselen over hun naam en de achtergrond daarvan. Wat betekenen de namen? Waar komen ze vandaan? Wat is de oorsprong?

Deel een scherm waarop je gezamenlijk kan annoteren, zoals een digitaal whiteboard. Presenteer een kaart van Nederland, Europa of de wereld en laat iedereen zijn/haar naam opschrijven op de plek op de kaart waar hij/zij zich op dat moment bevindt. Bij grote groepen kun je hen beter een kruisje of stipje laten zetten. Je kan ze eventueel ook een plek laten aanwijzen waar ze een bijzondere herinnering hebben, en vervolgens een aantal studenten vragen hun keuze toe te lichten.

Contact met de docent dat niet gaat over de cursus, is bij blended leren erg belangrijk. Vergeet niet om dit contact in te lassen in je cursus. Dat kan 1-op-1, maar dat kost vaak te veel tijd. In kleinere groepen kan dit ook. Praat met de studenten over hun motivatie om actief deel te nemen aan de cursus (Wat motiveert jou om bij de bijeenkomst te blijven?), over hun aanpak hoe ze omgaan met de cursus (Wanneer leer jij het beste? En hoe pak je het leren aan?) en vraag gericht naar tips en tops voor de docent. Dat laatste kun je eventueel iets uitgebreider doen in de vorm van een ‘vergadering over de docent’ die je laat voorzitten een student, en waar jij zelf als toehoorder bij zit.

Een snelle werkvorm om studenten te laten ‘landen’ in de bijeenkomst en aandacht te richten. Ga in een kring staan en stel een prikkelende vraag aan de groep. Dit kan een inhoudelijk of meer sociale vraag zijn. Studenten geven antwoord wanneer het in hen opkomt, net als het poppen van popcorn. De hele groep komt aan de beurt. Maak eventueel afspraken over hoe lang een antwoord mag duren.

Maak als docent een quiz met grappige of interessante vragen die niets met de leerinhoud te maken hebben, en speel samen met de studenten een PubQuiz. Daarbij maak je groepen van studenten, die in teams proberen zoveel mogelijk vragen goed te beantwoorden. Je kan eventueel studenten vragen om zelf vragen in te sturen en zelfs om de PubQuiz te begeleiden.

Dit is een manier om toch een beetje de informele contactmomenten tussen docent en student na te bootsen in een online omgeving. Als docent kun je eerder aanwezig zijn dan dat de online meeting formeel start en eventueel wat langer blijven hangen voor smalltalk. Soms biedt de wachtruimte van een digitale tool ook de mogelijkheid om studenten één voor één binnen te laten en dus om hen kort één op één even te spreken.

Laat studenten zich heel kort voorstellen op een forum in de digitale leeromgeving. Geef eventueel wat instructies mee die aangeven wat er minimaal in hun voorsteltekstje moet zitten of geef een aantal keuzes. Zoals: ‘Stel jezelf voor in tekst en vertel één ding dat niet veel mensen van je weten.’ Of: ‘Kies een afbeelding die veel over jou zegt en leg uit waarom.’ Een voorstelvideo maakt het nog aantrekkelijker.

Laat studenten een antwoord op een door jou gestelde vraag opschrijven op een papiertje, zoals “wat vind je lastig aan deze cursus?” of “waar word jij blij van in de ochtend?”. Geef nu de opdracht om de papiertjes tot een “sneeuwbal” te verfrommelen en naar elkaar te gooien. Elke student pakt een sneeuwbal op. Vraag nu willekeurige studenten om voor te lezen wat er op hun papiertje staat en van wie dat antwoord zou kunnen zijn.

Richt een forum in binnen de digitale leeromgeving, waar studenten laagdrempelig met elkaar kunnen socialiseren.

Organiseer een speeddate om elkaar beter te leren kennen, kennis uit te wisselen of met een korte opdracht. Ideaal om online te doen, maar kan ook on campus. Maak breakout rooms voor duo’s, leg vooraf goed uit wat het doel van de speeddate is en wat je verwacht dat studenten mee terug brengen naar de groep. Gebruik de ‘announcement-knop’ in Teams (of een andere virtual classroom) om korte berichten naar de duo’s te sturen. Rouleer de dates 3 of 4 keer.

Het effect van rolmodellen is groot. Betrek daarom ouderejaars studenten bij de cursus om bijvoorbeeld een pitch te geven aan het einde van een college. Deze kan dan vertellen wat die lastig vond aan de cursus destijds, en wat hielp om het te begrijpen. Ga in op motivatie, studievaardigheden, etc.

Elke student verzint twee waarheden en één leugen over zichzelf en schrijft deze op als stellingen. Vraag telkens een student om de drie stellingen voor te lezen, en laat de andere studenten raden wat de leugen is.

Zeker eerstejaars hebben nog weinig gevoel bij de campus. Om hen toch kennis te laten maken met de fysieke plek waar hun studie bijhoort, zou je met je mobiel een korte tour van de campus kunnen filmen. Denk ook aan jouw (thuis)kantoor, de zaal waar (vorig jaar) de weblectures opgenomen zijn, etc.

In kleine groepen is een voorstelrondje goed te doen. Laat studenten daarbij iets persoonlijks vertellen, bijvoorbeeld door ze te vragen om naast hun naam en leeftijd ook in te gaan op hun spannendste avontuur ooit beleefd.

Om te zorgen dat studenten een beeld krijgen van jou als docent, kun je een video opnemen waarin je jezelf voorstelt. Plaats deze video als een “aankondiging” in je digitale leeromgeving. Ga in op je eigen hobbies en achtergrond, en ook op de verwachtingen voor de cursus.

Start je bijeenkomst met een zoekopdracht. Vraag studenten zo snel mogelijk het dichtstbijzijnde boek (of tijdschrift, poststuk, kookboek) te pakken. Degene die als laatste is kiest het volgende voorwerp. Laat een aantal deelnemers wat vertellen over het boek (of ander voorwerp) zodat ze elkaar beter leren kennen.

Om het gesprek tussen mensen die elkaar niet kennen op gang te krijgen, kun je vraagkaarten gebruiken. Hierop staan vragen zoals: Wat is je favoriete Netflix-serie? Heb je een huisdier? Of Hoe lang moet je reizen om naar de campus te komen? Voor een meer inhoudelijke touch, kun je denken aan een pubquiz-achtige setting, waarbij je studenten samen laat nadenken over een creatieve oplossing voor een probleem.