Onderwijsregio's: samen werken aan een aanpak van het lerarentekort

Er is een groeiend tekort aan leraren, dat is een complex maatschappelijk probleem. Wat kunnen we hieraan doen en welke rol hebben de lerarenopleidingen hierin?

docent met studenten maken opdracht

Integrale aanpak lerarentekort hard nodig

Ieder kind en iedere jongere verdient een goede, fijne onderwijstijd en daarvoor zijn voldoende goede leraren nodig. Helaas zijn die er niet zomaar. Het is een onderwerp dat regelmatig het nieuws haalt: het lerarentekort in het basisonderwijs, de tekorten voor vakken als Nederlands, Duits en techniek in het voortgezet onderwijs en het mbo. 
 
Op veel gebieden wordt daaraan gewerkt: er zijn subsidies voor de aanpak van het personeelstekort, er wordt ingezet op begeleiding van starters en lerarenopleidingen zijn bezig met het creëren van aantrekkelijke routes naar het leraarschap. Het is mooi dat er zoveel aandacht voor is, maar tegelijkertijd is de aanpak van het lerarentekort daardoor versnipperd. Met het creëren van onderwijsregio’s hoopt het ministerie van OCW de versnippering te verminderen, en nog belangrijker, met meer slagkracht het lerarentekort aan te pakken.

Onderwijsregio's als oplossingsrichting

In december 2022 publiceerden de toenmalige ministers van onderwijs de Kamerbrief lerarenbeleid december 2022 om het kwantitatief en kwalitatief lerarentekort te agenderen. Inmiddels zijn we een jaar verder. RATO’s werden onderwijsregio’s. Het tijdspad is iets opgerekt. Er zijn voorloperregio’s gevormd. Een Realisatie Eenheid is opgericht. En overal in het land worden gesprekken gevoerd om te komen tot een landelijk dekkende hoeveelheid onderwijsregio’s in januari 2025. 

Regionale samenwerking op 5 functies

Het idee achter onderwijsregio’s is dat schoolbesturen, lerarenopleidingen, georganiseerde beroepsgroep en mogelijk ook andere partners steviger met elkaar gaan samenwerken aan regionale onderwijsarbeidsmarktvraagstukken. Voor ons in de brede regio Zuidoost-Nederland is dat niet nieuw. We hebben goed lopende partnerschappen Samen Opleiden & Professionaliseren (SO&P) en werken in verschillende projecten aan een Regionale Aanpak Personeelstekorten (RAP). De Regionale Alliantie Zuidoost-Nederland (RA-ZON) biedt een overzicht en stimuleert samenwerking tussen de verschillende projecten en werkwijzes. 

Aan de onderwijsregio worden 5 functies toegekend: werven, matchen, opleiden, begeleiden (van starters) en professionaliseren. De uitdaging nu, is hoe SO&P, RAP en RA-ZON verbonden kunnen worden naar een meer integrale aanpak in de te vormen onderwijsregio’s. Op een dusdanige manier dat er recht wordt gedaan aan verworvenheden, ervaringen en opgebouwde relaties. 
joke kiewiet

Het is duidelijk: dit moeten we samen oppakken. Maar wie is 'we' en wat is 'samen'? Dát is de grote puzzel die nu gelegd moet worden."

Hoe staat HAN Academie Educatie in deze ontwikkeling?

De vorming van onderwijsregio’s is een samenspel waarin HAN Academie Educatie zich positioneert als een volwaardige gesprekspartner met ervaringen in het brede onderwijsveld van PO, VO en MBO en een regionale dekking van Enschede tot Venlo, van Ede tot de Duitse grens. We zien hierin voor onszelf een rol bij de samenwerking rond opleiden, en in steeds grotere mate ook op de andere functies: samen werven voor voldoende instroom, matchen aan verschillende werk/leerroutes naar een bevoegdheid, goede begeleiding van starters en met een bijdrage aan de professionalisering blijvend zorgen voor genoeg goede leraren en andere onderwijsprofessionals. 

Loes Nobbe

De focus op begeleiding van starters en het vormen van aantrekkelijke routes naar het leraarschap is cruciaal. Onderwijsregio's bieden ons de kans om deze initiatieven te versterken en te zorgen voor een duurzame toekomst in het onderwijs.

Een start is gemaakt

In onze regio zijn inmiddels drie voorlopers begonnen als onderwijsregio: Brabant-Oost, Twente/Achterhoek/Salland en Achterhoek-West. In de andere regio’s worden de eerste verkenningen gedaan. De voorloperregio’s maken op dit moment afspraken over de gezamenlijke ambities, wijze van samenwerken en organisatie in de onderwijsregio. Voortbouwend op bestaande samenwerkingen grijpen we nieuwe kansen om het lerarentekort terug te dringen om zo voor iedereen in onze brede regio kwalitatief goed onderwijs te kunnen blijven realiseren. Bekijk hier de interactieve regiokaart

De week van Samen opleiden

Omdat het deze week de landelijke Week van Samen Opleiden is, verschijnt er iedere dag een artikel over Samen Opleiden vanuit HAN Academie Educatie.

Twee studenten maken een opdracht en vragen daar iets over aan de docent die kritisch nadenkt.