Een betere sociaaleconomische positie

Wat kunnen HAN’ers en werkveldpartners doen om sociale ongelijkheid tegen te gaan? Die vraag stond centraal in het eerste Fair Health - Sociaal dialoogcafé over een betere sociaaleconomische positie. Onderzoeker Marleen van de Westelaken vertelt over wat dit dialoogcafé tijdens de Week tegen Armoede opleverde.

Samen het gesprek aangaan tijdens het dialoogcafé
  • Slim
  • Schoon
  • Sociaal

Eerst even over het thema, wat houdt dit in?

“Op basis van bestaande literatuur heeft het HAN zwaartepunt Fair Health - Sociaal 4 thema’s gedefinieerd om te werken aan het verkleinen van gezondheidsverschillen. Als onderzoeker werk ik aan het thema ‘Betere sociaaleconomische positie’. Het is inmiddels bekend dat Nederlanders in een lagere sociaaleconomische positie (zo’n 30% van de bevolking) minder lang leven. Ook voelen zij zich minder lang gezond.

Binnen het thema brengen we mensen en expertise bij elkaar. Daarnaast willen we impactvolle activiteiten in onderwijs, onderzoek en het werkveld van de HAN op gang brengen. In het dialoogcafé wilden we in gesprek met het werkveld. We wilden te weten komen wat zij nodig hebben om aan een betere sociaaleconomische positie van hun klanten, cliënten en medewerkers te werken. Daar kom je alleen achter als je het gesprek aangaat met professionals uit het werkveld en collega’s en studenten van verschillende academies. De belangrijkste groep mag daarbij niet worden vergeten. Ervaringsdeskundigen zijn in deze gesprekken essentieel.”

Wat gebeurt er als je deze mensen bij elkaar brengt?

Themaleider Marijke van Vijfeijken en ik zetten in deze verkennende bijeenkomst ervaringskennis centraal. Het blijkt namelijk telkens weer dat je nog zoveel verschillende professionals – bijvoorbeeld vanuit sociaal werk, het onderwijs, de GGD en de verzekeringsbranche - bij elkaar kunt zetten, het ondoenlijk blijft je te bedenken wat mensen over wie het gaat daadwerkelijk nodig hebben. 

Daarom hadden we Froukje Huisman (Bindkracht10 en student deeltijdopleiding Associate Degree Ervaringsdeskundigheid in Zorg en Welzijn) uitgenodigd. Zij vertelde over haar turbulente levensloop. Ondertussen schreven de deelnemers op welke risicovolle, zogenaamde ‘life-events’ zij hoorden. Pas dan begrijp je goed hoe Froukje, na zelf in armoede te zijn opgegroeid, ook met haar eigen gezin in financiële zorgen belandt. Vaak zijn dat zaken die iedereen kunnen overkomen, bijvoorbeeld een scheiding, ongeval, ziekte of oplichting."

Studenten, onderzoekers en werkveld in gesprek tijdens het dialoogcafé
In gesprek tijdens het dialoogcafé

Indrukwekkend?

"Ja, dat zeker. En heel moedig dat Froukje haar verhaal zo deelt, daar was iedereen het over eens. De deelnemers aan het dialoogcafé voelden zich vrij om vragen aan Froukje te stellen. Dat kon zijn om beter te begrijpen wat er is gebeurd of wat ze van anderen nodig had. In dat gesprek gaf Froukje allerlei belangrijke aandachtspunten terug. Voorbeelden hiervan zijn dat je alert moet zijn als er meerdere life-events in het leven van een persoon spelen. Of dat je doorvraagt bij je cliënt of collega. Doorbreek de schaamte, dat kan veel voor iemand betekenen. Zeg dat je je zorgen maakt en vraag of je iets kan doen. 

Voor Froukje zou het veel gescheeld hebben als iemand haar wegwijs had gemaakt in het doolhof van instanties en regelingen. Iedereen kan uit zo’n verhaal zijn eigen lessen trekken, daarom is het zo goed dat ook HAN-collega’s uit verschillende academies en domeinen, van economie en management tot rechten en zorg en welzijn, aanwezig waren. 

Na deze sessie speelden we in groepen het spel Kansen keren van Carinda Jansen. Daarin kon iedereen zelf ervaren hoe het is als je leven wordt bepaald door ongelukkige gebeurtenissen. Het spel zet iedereen op scherp. Dat levert weer goede gesprekken op. Het enthousiasme voor deze werkvorm was dan ook groot.” 

Wees alert als er meerdere life-events in het leven van een persoon spelen. Of dat je doorvraagt bij je cliënt of collega. Doorbreek de schaamte, dat kan veel voor iemand betekenen."

En wat levert zo’n middag dan nog meer op?

“Inzicht in de vraag welke kennis het werkveld nodig heeft? Als HAN kunnen we nu aan de slag met hoe we kennis met het werkveld en vice versa kunnen delen. Het verhaal van Froukje en het spelen van Kansen keren geeft ons handvatten die voor het thema richtinggevend kunnen zijn. Denk aan het creëren van bewustwording bij de professionals die we opleiden, of het aanleren van gesprektechnieken om op de juiste manier door te vragen. En wat te denken van het herkennen van wat iemand op welk moment nodig heeft of het ontwikkelen van manieren om taboes te doorbreken. 

We willen ook graag samen met het werkveld nadenken over welke kennis met de mensen om wie het gaat te ontwikkelen is. We hebben het belang ervaren om vanuit meerdere ervaringen en disciplines een vraagstuk te bestuderen. Het is goed om over de grenzen van je eigen werkgebied te kijken."

Klinkt als geslaagd. Organiseren andere thema’s van Fair Health ook een dialoogcafé?

Jazeker, elk thema komt aan de beurt. Het volgende dialoogcafé over Inclusief onderwijs en werk vindt plaats tijdens de Week van Inclusie op 10 november. Ook daarbij is ervaringskennis een belangrijk thema. Meld je vooral aan zou ik zeggen!”

Meer over het dialoogcafé over Inclusief onderwijs en werk

Het volgen van een opleiding of het hebben van werk helpt om je plek te vinden in de maatschappij. En dat vergroot de kans op een gezond en gelukkig leven. Graag gaan we met elkaar in gesprek over inclusie en het creëren van mogelijkheden voor iedereen.

In gesprek over inclusief onderwijs en werk