Workshop over toets spanningen bij docenten

Docenten willen aan de ene kant graag up-to-date zijn, aan de andere kant vinden ze het vaak lastig om een toets zomaar aan te passen. De gevolgen voor de student kunnen immers groot zijn. “Maar als je niet experimenteert, dan ontwikkel je niet. Daar zit een spanningsveld.” Toetsexpert Kitty doet onderzoek naar duurzame toetsbekwame docenten in het hbo.

Kitty verduidelijk: “Het gaat in gesprekken vaak over de toetsen en niet over de beoordelaar. Toetsbekwaamheid is onderdeel van wie je bent als professional. De basiskwalificatie zie ik als startbekwaam, als vertrekpunt. Toetsbekwaam bén je en dat blíjf je door met elkaar in gesprek te blijven gaan.” Ze gebruikt 7 pijlers die docenten kunnen helpen zich meer toetsbekwaam te voelen.

Tijdens de eerste workshopronde van de HAN Toetsconferentie zitten 12 gemotiveerde deelnemers uit het mbo, hbo en de universiteit die na een introductie over toetsbekwaamheid in tweetallen gedreven aan de slag gaan met een bestaande casus: Een toetsdeskundige vindt het lastig om 1 beoordeling te geven voor 3 opdrachten. Kitty: “We hebben het vaak over kennis en vaardigheden bij toetsbekwaamheid, maar hoe je bijvoorbeeld toetsbekwaam in de vingers krijgt en houdt als het gaat om bijvoorbeeld holistisch toetsen of als het gaat over programmatisch toetsen in de praktijk, daarvoor is meer nodig dan kennis en vaardigheden.” Tijdens de workshop werken de deelnemers aan de hand van de 7 pijlers aan mogelijke oplossingen voor het dilemma. 

Kitty: “We zijn geneigd een toets aan te passen, maar we moeten ook naar de docent kijken. Het is belangrijk om te kijken wat er concreet speelt bij een docent en de toets om daarop gericht te ondersteunen. Spanningen zijn niet erg, die zijn er bijna altijd, maar maak het bespreekbaar, leer ermee omgaan, heb het er met elkaar over,” tipt Kitty. Als je holistisch toetsen spannend vindt, spreekt dat uit. Zoek elkaar op, werk samen, reflecteer. De netwerken binnen hogescholen en tussen hogescholen rondom toetsvraagstukken zijn heel fijn. Je kunt altijd vragen stellen, er is veel expertise. Die openheid is heel mooi.”

Tijdens de workshop wordt druk van gedachten gewisseld. Een onderwijskundige vindt: “Als je nieuwe dingen wilt leren en uitproberen, vraagt dat om ruimte om fouten te mogen maken. Zonder dat de studenten daar nadeel van hebben natuurlijk.” En een docent zegt: “Het geeft spanning tussen jezelf ontwikkelen als docent en fouten maken en zorgvuldig blijven in oordeel.” Kitty geeft voorbeelden hoe je met deze spanningen om zou kunnen gaan. “Bijvoorbeeld uitproberen in een proeftoets of een nieuwe toetsvorm uit proberen bij een paar collega’s.” 

Kitty vertelt dat de 7 pijlers die ze hanteert, zijn bepaald vanuit een focusgroep onderzoek onder examencommissieleden, curriculumcommissieleden en docenten die veel affiniteit hebben met toetsen. “Ik sta op het punt om het concept breder onder docenten uit te zetten en te onderzoeken hoe zijn erin staan.” Vanuit de literatuur vult ze vervolgens het concept aan. “Wie weet zijn het uiteindelijk meer of misschien wel minder pijlers.” Uiteindelijk is idee om bij docenten over de schouder mee te kijken om te zien hoe toetsbekwaamheid zich manifesteert in de praktijk. 

Kitty Meijer is onderzoeker bij de Hogeschool Utrecht en Open Universiteit. Ze doet onderzoek naar duurzame toetsbekwame docenten in het hbo en participeert in het landelijk netwerk toetsbekwaamheid en het landelijke project ‘Je Ogen Uitkijken’. Daarnaast werk ze als toetsexpert bij het instituut bewegingsstudies van de Hogeschool Utrecht.