Werkdruk: wat is het en wat kunnen we doen?
‘Bijna wekelijks komt het onderwerp voorbij in het journaal of in de kranten: werkdruk. Ook in het hoger onderwijs is het voor velen een bekend onderwerp.
'Werkdruk kan leiden tot stress en vermoeidheid en kan werkplezier of werkprestaties belemmeren. Dat is zonde'. Dat zijn de bevindingen van Hilco Nijp, docent bij de opleiding Human Resource Management en minor Happy Healthy Worklife. Hij is ook onderzoeker bij het Lectoraat Human Resource Management bij de HAN Academie Organisatie een Ontwikkeling. Hij doet het onderzoek naar werkdruk en heeft het inspanningsmodel ontwikkeld. Daarnaast begeleidt hij een werkgroep in de academie om werkdruk en werkgeluk van medewerkers in beeld te brengen.
Wat te doen?
Terug naar de werkdruk. Waarom doen we er niet iets aan? Ten eerste is niet altijd duidelijk wat we precies met werkdruk bedoelen. Gesprekken over werkdruk gaan vaak allerlei kanten op en definities zijn onduidelijk. Hierdoor praten mensen makkelijk om elkaar heen en wordt het vinden van accurate oplossingen moeilijk. Bovendien is de aanpak van werkdruk ingewikkeld. Het probleem kent veel oorzaken op het niveau van:
- Organisatie
- Persoonlijk
- Maatschappelijk
- Technologisch
- Economisch
Die niveau's maken dat er is steeds meer werk te doen is.
Inspanningbalansmodel HRM
Het recent ontwikkelde inspanningbalansmodel van het Lectoraat Human Resource Management (HRM) kan bijdragen aan een beter begrip en een meer effectieve aanpak van werkdrukproblematiek. Volgens dit model bestaat negatief beleefde werkdruk uit vijf onderdelen:
- De werkende investeert te veel ‘inspanning’ (tijd en/of energie) in het werk
Gevolgen van (1):
- De inspanning weegt niet meer op tegen de ‘opbrengst’ (de bijdrage aan eigen doelen of behoeften). Je raakt minder gemotiveerd voor het werk en/of verliest energie.
- De inspanning verdringt de ‘ontspanning’ (tijd en energie die men niet in werk steekt). Je herstelt minder, functioneert minder goed en je privéleven raakt in de verdrukking.
- Je hebt minder tijd en energie om te investeren in sociale relaties. Terwijl deze relaties juist behulpzaam zijn om met stress of werktaken om te kunnen gaan.
Gevolgen van (2-4):
- Het gaat minder goed met je zelf: je motivatie, welzijn en vaardigheden staan onder druk en je ‘functioneert’ minder goed.
Als gevolg van bovenstaande kost het werk meer inspanning en neemt werkdruk verder toe. Het versterkt zichzelf!
Hoe pak je werkdruk aan?
Om werkdruk aan te pakken moet je bovenstaande werkpatronen te doorbreken.
- Ten eerste kun je proberen uitdijende neiging van inspanning te keren, door bijvoorbeeld selectief te zijn en grenzen te stellen, en door kritisch naar het werkproces te blijven kijken – juist en vooral als je daarvoor gevoelsmatig ‘te druk’ bent.
- Ten tweede kun je zorgen voor versterking voor de persoonlijke doelen want dat geeft energie. Zorg voor meer ruimte voor ontspanning. Dit vergroot je herstel en je creativiteit. Zorg voor jezelf en zorg voor de verbinding met elkaar. Zo kun je tegenwicht bieden tegen de uitdijende inspanning.
Waar werkdruk niet slechts een individueel probleem is, is het van belang een goede aanpak in te richten op meerdere niveaus: van persoon, team of leiding. Bijvoorbeeld door aanpassingen te maken in werkmethoden van een team of een individu of organisatie. Ook voor een goede gezamenlijke aanpak is die ‘verbinding’ van belang: tussen collega’s en diverse betrokken partijen. Zo werkt uiteindelijk iedereen beter, duurzamer en met meer plezier.
Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen of opmerkingen?
Je kunt contact opnemen met Hylco via Hylco.Nijp@han.nl
