Nieuw! Interprofessioneel robotsimulatieonderwijs

De aanleiding voor dit project? In de dagelijkse praktijk werken artsen en verpleegkundigen continu samen. Desondanks komen zij elkaar in de opleiding nagenoeg niet tegen. Interprofessioneel samenwerken is echter van cruciaal belang in de zorg voor patiënten met een vitale bedreiging (= een patiënt die in levensgevaar verkeert). Het niet kennen van elkaars expertise en elkaar niet goed begrijpen kan in deze situaties leiden tot schade bij de patiënt. Dit willen we voorkomen. Om deze reden is interprofessioneel robotsimulatieonderwijs ontwikkeld, waarbij artsen en verpleegkundigen in opleiding al tijdens hun opleiding samenwerken en leren van hun handelen in zorgsituaties met een vitaal bedreigde patiënt.

Met ingang van het studiejaar 2021-2022 maakt interprofessioneel leren deel uit van het onderwijs van vierdejaars Hbo-V-studenten. Eindejaars Hbo-verpleegkundigen en laatstejaars coassistenten van het Radboudumc gaan met behulp van robotsimulatie interprofessioneel handelen bij een patiënt met vitaal bedreigde functies. Een hele beroepstaak uit de dagelijkse praktijk, waarbij acuut handelen noodzakelijk is, vormt het uitgangspunt.

Crew Resource Management (CRM) staat bij deze nieuwe beroepstaak centraal. Dit is een methode waarbij alle aanwezige bronnen, mensen en middelen, effectief worden ingezet bij het bieden van patiëntveilige zorg en het verbeteren van teamprestaties. Het is één van de thema’s van Onderwijseenheid 12 Ondernemerschap, in de afstudeerfase van de opleiding Hbo-V-voltijd.

In het huidige onderwijs analyseert de student een incident dat zich heeft voorgedaan bij een patiënt als gevolg van het verpleegkundig handelen, volgens de principes van CRM. Het gaat hier om een praktijksituatie waarbij het verpleegkundig team is betrokken. Op basis hiervan gaat de student een verbeterplan maken in afstemming met het verpleegkundig team met als doel het incident in de toekomst te voorkomen.

Met robotsimulatie wordt de integratie van theorie en praktijk nog verder vormgegeven (hybride leren), waardoor een krachtige leeromgeving ontstaat. Interprofessioneel samen leren en werken maken hier deel van uit. Studenten moeten in een acute situatie zorg dragen voor de patiënt, klinisch redeneren, communiceren en leiderschap tonen. Beoogd wordt om met behulp van CRM de communicatie en samenwerking tussen beide disciplines te optimaliseren en de kwaliteit van zorg bij een vitaal bedreigde patiënt te verbeteren.

Voorafgaand aan de simulatie wordt uitleg gegeven over de gehele beroepstaak en wordt procedurele informatie (zoals uitleg monitor) aangereikt. Ondersteunende informatie (informatie die nodig is om de beroepstaak goed uit te kunnen voeren, zoals ABCDE, SBARR) is dan ook beschikbaar. Tijdens de simulatie observeren andere studenten hoe wordt omgegaan met de patiënt en naar de klinische redenering. Tevens observeren zij de wijze van leiderschap communicatie en interprofessionele samenwerking.

Na afloop vindt debriefing plaats en wordt gereflecteerd op de rol van de eindejaars studenten  die de beroepstaak hebben uitgevoerd. Het doel van de debriefing is het analyseren van de gebeurtenissen tijdens de robotsimulatie (scenario), om transfer van nieuwe kennis, opgedane inzichten en verworven vaardigheden naar de praktijk mogelijk te maken. Het is belangrijk dat dit op een gestructureerde wijze plaatsvindt, zodat richting wordt gegeven aan de gevoelens en denkpatronen van studenten. Na de debriefing wordt de gehele beroepstaak nog 1 of 2 keer uitgevoerd door andere studenten.

Vanuit het Radboudumc vindt onderzoek plaats onder leiding van Pepijn Krielen (AIOS, Chirurgie). Onderzocht wordt of interprofessioneel leren in acute zorgsituaties meerwaarde heeft boven monodisciplinair leren. Hiermee kan tevens de vraag worden beantwoord of het van toegevoegde waarde is dat zorgprofessionals elkaar tijdens de opleiding leren kennen.

Wil je meer weten over dit project? Neem dan contact op met gerda.bos@han.nl.

Deze onderwijsinnovatie is tot stand gekomen door Gerda Bos (docent HAN), Eelkje Huvenaars (docent HAN) en Pepijn Krielen (AIOS Chirurgie, studiecoördinator HAN).