HAN/SEECE vervult als opleider een belangrijke rol in het RenewableTechNigeria consortium

In Nigeria is veel behoefte aan dit type oplossingen, vanwege het relatief beperkte elektriciteitsnet en de grote afhankelijkheid van dieselgeneratoren. Frank Hoogers van Independent Energy en HAN-onderzoeker Hatim Mala vertellen over het project. 

Waar we er in Nederland aan gewend zijn dat er altijd stroom uit het stopcontact komt dankzij een uitgebreid ontwikkeld elektriciteitsnet, is dat niet overal ter wereld het geval. En waar we zogeheten off-grid stroomvoorzieningen op zonne-energie hier dus vooral inzetten als back-up bij bijvoorbeeld windturbines of bewakingssystemen in de bouw, is de behoefte aan dit soort oplossingen in Afrika veel groter.

Nigeria is misschien wel het belangrijkste voorbeeld. Het land vertegenwoordigt de grootste economie van Afrika, met de op één na grootste uitstoot van broeikasgassen. In de stad Lagos, dat zo’n 15 miljoen inwoners telt, hebben de meeste huizen een dieselgenerator in de tuin staan. “Als de stroomvoorziening wegvalt, gaan die allemaal aan,” vertelt Frank Hoogers, mede-eigenaar van Independent Energy. “Dat is niet alleen heel vervuilend, maar ook heel duur."

In 2010 startte een consortium van bedrijven en kennisinstellingen, waaronder de HAN, daarom het project SOPRA (Sustainable Off-Grid Power Station for Rural Areas). In dat project werd een duurzaam off-grid energienetwerk ontwikkeld. En nu is er RenewableTechNigeria (RTN), een nieuw consortium dat werkt aan een andere specifieke toepassing van een off-grid stroomvoorziening.

In RTN slaan bedrijven als Independent Energy (dat off-grid installaties bouwt) en Dawsongroup (producent van koel- en vriescontainers) de handen ineen met onder meer het Nigeriaanse SOSAI Renewable Energies Company en Rubitec Nigeria Limited én de HAN. De coördinatie ligt in handen van Larive International and Naijalink met verder de partners: SolarCentric Technologies en Zenon Energy. Het initiatief wordt mede gefinancierd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RV). Het doel: off-grid koel- en vriescontainers ontwikkelen en in Nigeria op de markt brengen, zodat lokale voedselproducenten, boeren en andere belanghebbenden daarvan kunnen profiteren.

Independent Energy is al een tijdje actief in Nigeria en Hoogers zag daardoor kansen voor dit specifieke product. “Het is voor lokale voedselproducenten belangrijk dat hun producten niet bederven. Dat dwingt ze namelijk om op korte afstand, voor een lagere prijs te verkopen. Kunnen ze de producten langer houdbaar houden, dan zullen hun verdiensten stijgen.”

RTN biedt ook kansen voor allerlei andere internationale bedrijven. “We zijn bijvoorbeeld in gesprek met Friesland Campina in Nederland,” zegt Hoogers. “Zij willen graag meer boeren bereiken om melk te leveren aan hun fabriek.” Verder kunnen de koel- en vriescontainers niet alleen van belang zijn voor de distributie van voedsel, maar ook voor bijvoorbeeld vaccins.

De eerste uitdaging in een project zoals dat van RTN, is het bij elkaar krijgen van de partijen en de financiën. Het kopen van de diverse componenten zoals zonnepanelen, batterijen en omvormers lukt meestal wel, weet Hoogers. “Maar als dat eenmaal zo ver is, moet je zorgen dat het goed aangesloten wordt. En dat is wel een belangrijke uitdaging. Je kunt nog zulke mooie zonnepanelen en omvormers hebben, als je ze niet goed aansluit en beheert, heeft het geen zin.”

Om die reden is de kennisontwikkeling op het gebied van off-grid installaties in Nigeria in volle gang. Het bedrijf Rubitec traint ingenieurs in het installeren van dit soort systemen. En daarin kan het de hulp van instanties met meer ervaring goed gebruiken. "Dat is waar de HAN in beeld komt. Bij Independent Energy weten we natuurlijk hoe alles werkt, maar de HAN weet hoe je technici daarvoor moet opleiden.”

De bijdrage aan RTN bevordert de positie van HAN/SEECE als kennisinstituut op het gebied van duurzame energieontwikkelingen. “Het is ook een mooie manier om het onderwijs en het bedrijfsleven te verbinden. Door deze samenwerking kunnen we allerlei mooie projecten opzetten voor onze studenten. En de bedrijven zelf willen zich natuurlijk ook bij hen in de kijker spelen, want er is een flink tekort aan deze expertise,” aldus Mala.

Hoogers bevestigt dat. “Wij zijn altijd op zoek naar studenten die actief zijn in de elektrotechniek en duurzame energie, en ook bedrijfskunde-studenten zijn bij ons zeer welkom. Het is de eerste samenwerking tussen Independent Energy en de HAN, maar het smaakt naar meer.”