Mensen met Parkinson aan slag

Dat komt onder meer door Clark Nowack, docent Zorgtechnologie aan de HAN, en Helena Cockx, die haar promotieonderzoek over Parkinson aan het Radboud Universiteit uitvoert. “We spelen allebei badminton bij BC Mariken”, vertelt Clark, die aanhaalt hoe hij met Helena over het onderwerp te spreken kwam. “Ik ben bezig met zorgtechnologie, Helena richt zich op de ziekte van Parkinson. En dan de gemeenschappelijke deler van badminton. Daar moest toch wat mee te doen zijn. We raakten aan de praat en besloten te kijken wat er in het vat zat.”

Met de hulp van enkele studenten werd onderzoek gedaan naar eventuele aanpassingen voor mensen met Parkinson die badminton spelen. “Er zijn nog niet veel sporten waarbij duidelijk is of ze – met aanpassing – geschikt zijn voor mensen met deze ziekte. Boksen is er één van. Uitkomst van het onderzoek toont dat ook badminton zeer geschikt blijkt te zijn.”

Dat komt doordat trainingen zo aangepast kunnen worden dat ze zich op specifieke bewegingen richten. “Sommige bewegingen die voor de meeste mensen heel natuurlijk zijn, zijn dat voor mensen met die ziekte van Parkinson niet langer. Met onze studenten hebben we onderzocht of we daar alternatieve trainingsvormen voor konden ontwerpen. Dat doen we nu, waarbij we weten dat een goede warming up essentieel is. In een les richten we ons vervolgens op die ene beweging. Een volgende les gaat dan weer over wat anders.”

Tijdens een training verschilt de moeilijkheidsgraad per oefening. Dat is niet voor niets. “Het uitvoeren van meerdere taken tegelijkertijd is voor het lichaam van een persoon met Parkinson lastig." Deze zogenoemde dubbeltaken komen bij badminton veel voor. “Een van onze trainers is zelf ervaringsdeskundige. Als persoon met Parkinson en (voormalig) badmintontrainer op hoog niveau kan hij als geen ander oefeningen bedenken”, gaat Clark verder.

Denk bijvoorbeeld aan een oefening waarbij je een specifieke beweging maakt naar een shuttle die jouw kant op wordt geslagen. Je beweegt dan naar die shuttle toe. Daarvoor bepaal je hoe je hem terug gaat slaan, waar de opvolgende – de getrainde - beweging uit voort komt. Dat alles gebeurt in een heel korte tijdspanne. Door specifiek op dit soort dubbele taken te oefenen, zien we dat dit mensen eenvoudiger afgaat”, legt Clark uit. “Bewegingen zijn veel vloeiender. Ook in de gezichten van mensen zien we vaak minder starre uitdrukkingen.” Andere trainingsvormen richten zich meer op de hersenen. “Dan laten we mensen tegelijkertijd een activiteit uitvoeren en een denkvraag aan elkaar geven.”

Als trainers, docenten en onderzoekers weten Clark en Helena inmiddels al veel over de positieve effecten die het spelen van badminton kan hebben voor mensen met Parkinson. Die kennis breiden ze nu graag uit. “Onze groep is nog relatief nieuw, er valt nog veel te bekijken en onderzoeken. Zo willen we onderzoeken wat de effecten van badminton op de ziekteprogressie en in het dagelijks leven kunnen zijn.”

De deelnemers en de badmintonbond zijn in ieder geval enthousiast. Clark zoekt al naar nieuwe invalshoeken voor onderzoek. En naar studenten die hem daarbij kunnen helpen. “Op die manier kan ons onderzoek substantiëler worden en – hopelijk – echt een bijdrage leveren voor de mensen die met deze ziekte moeten omgaan.”