Af en toe lage rugpijn hoort bij het leven
Heb je de laatste tijd regelmatig last van lage rugpijn? Dit kan zomaar te maken hebben met het vele zitten en weinig bewegen ingegeven door corona. En dan zit je aan je laptop ook nog vaak op een stoel die de naam bureaustoel niet mag hebben.
Bart Staal kijkt niet echt op van de rugklachten van mensen. Hij is lector Werkzame Factoren in de Fysiotherapie en Paramedisch Handelen bij de HAN en onderzoeker aan het Radboudumc. Zijn onderzoek richt hij op het bewegingsapparaat en werkgerelateerde pijnklachten. En een daarvan is - juist - rugpijn.
Wisselen van houding
“Mensen rollen tegenwoordig vaak van het ene schermoverleg naar het andere. Hierdoor nemen ze te lang dezelfde zithouding aan en bewegen ze te weinig. Daar komt ook nog bij dat de kwaliteit van het meubilair vaak te wensen overlaat. Dat gebeurt vaker dan je denkt. Daarom is het zo belangrijk dat we vaak van houding wisselen. Ik zeg altijd: ‘De beste houding is de eerstvolgende’.”
Rugpijn belangrijke oorzaak beperkingen
In de toekomst blijven we vermoedelijk meer vanuit huis werken. Dat betekent minder afleiding om geregeld op te staan. Rugpijn is wereldwijd nu al de aandoening die samengaat met het grootse aantal levensjaren met belastende beperkingen. Het ziet ernaar uit dat dit de komende jaren toeneemt. “Je gaat er niet aan dood, wel is het een belangrijke oorzaak van lichamelijke beperkingen, arbeidsproductiviteitsverlies en ziekteverzuim. Als iemand een keer rugpijn gehad heeft, is de kans groot dat deze pijn vaker terugkomt. Zeker nu ons land vergrijst, verdient dit onderwerp aandacht. Rugpijn zou dan ook hoog op de onderzoeksagenda moeten staan,” vindt Bart.
Verwachtingen managen
Bij het behandelen of begeleiden van rug-patiënten is communicatie van groot belang, geeft Bart aan. “Daarom vind ik het belangrijk om een heldere boodschap af te geven: “Af en toe lage rugpijn hoort bij het leven, net als een verkoudheid. Schiet daarom niet gelijk in paniek als je er een keer last van hebt. Door die angst en stress zijn de pijnzenuwen in je lichaam extra gevoelig. De kans is groot dat je dan meer rugpijn ontwikkelt. Een passende quote is: 'Fear of pain is more disabling than pain itself.'” Het is belangrijk de verwachtingen te managen.
Als iemand een keer rugpijn gehad heeft, is de kans groot dat deze pijn vaker terugkomt. Zeker nu het land vergrijst, verdient dit onderwerp aandacht. Het zou dan ook hoog op de onderzoeksagenda moeten staan."
De juiste mindset doet wonderen
Voorkomen is zeker in het geval van lage rugpijn beter dan genezen. “Kijk goed voor jezelf wat de triggers zijn. Bij mij is dat bijvoorbeeld gedraaid op een tweede scherm kijken. Als je dat weet, kun je er rekening mee houden.” Het is belangrijk om met de juiste mindset het probleem tegemoet te treden. Dat geldt zowel voor patiënten als hulpverleners. “Zo leren wij studenten Fysiotherapie, maar ook therapeuten in het werkveld, om voorzichtig te zijn met het gebruik van anatomische of pathologische termen. Mensen kunnen al schrikken van een uitdrukking als ‘instabiele rug’. Los van het feit dat onduidelijk is wat daar precies mee bedoeld wordt, kan zo’n term een compleet eigen leven leiden in het hoofd van de patiënt. Die angst voedt de pijn en voordat je het weet, zit een patiënt in een vicieuze cirkel."
“Ik wil hiermee overigens niet suggereren dat rug-patiënten aanstellers zijn die zich maar wat verbeelden. Verre van zelfs. De pijn is echt en het is goed ons te realiseren dat we allemaal vatbaar zijn voor dergelijke processen. Daarnaast is er een kleine groep van patiënten die een chronisch pijnsyndroom ontwikkelt. Iets wat zeer belemmerend en beperkend kan zijn”.
Goede band tussen patiënt en hulpverlener
In alle gevallen geldt: blijf in beweging, ondanks de klachten. Een goede fysiotherapeut kan je hierbij op weg helpen. Ook is het belangrijk om een therapeut te kiezen waarbij je jezelf op je gemakt voelt. Een groot deel van het behandeleffect heeft namelijk te maken met contextuele factoren. “Behalve de verwachtingen goed managen, moet een hulpverlener dus investeren in de band met de patiënt,” tipt Bart.
Lector Bart Staal
Met mijn onderzoek wil ik de zorg verbeteren voor mensen met aandoeningen in het bewegingsapparaat of spierskeletstelsel. De focus ligt daarbij op de gehele fysiotherapie én paramedische zorg.
