13 oktober 2021 Peer review SEECE: ‘HAN, blijf investeren in dat centre of expertise’

Afbeelding-SEECE-2021

SEECE werd maandag 4 oktober onder de loep genomen tijdens een peer review. Wat zijn de sterke punten van deze publiek-private samenwerking? En waar liggen de kansen? Het centre of expertise gebruikt de antwoorden op deze vragen voor zijn doorontwikkeling.

“Pfoe, we hebben serieuze gesprekspartners gehad”, zegt Joost Degenaar met een glimlach tijdens de afsluiting van de peer review. Degenaar fungeerde als voorzitter; geen lichte opgave. De review begon om half 9 ’s morgens en de wrap up vindt meer dan 8 uur later plaats. In die tijd spraken veertig programmamanagers, bedrijfsmedewerkers, docenten, onderzoekers en studenten met een panel dat het centre of expertise van aanbevelingen voorziet.

Die aanbevelingen gebruikt SEECE voor zijn doorontwikkeling. Het centre of expertise is volop in beweging. De missie – samenwerken aan een duurzame, betrouwbare en betaalbare elektrische energievoorziening – is sinds zijn oprichting in 2013 nauwelijks veranderd, maar de activiteiten in het SEECE-netwerk veranderen wel. En dat is maar goed ook: de transitie naar een duurzame energievoorziening wordt steeds concreter. Deze tijd vraagt om een nieuw soort onderzoek en onderwijs.

Peer review: leren van elkaar

Maar hoe richt je dat nieuwe onderzoek en onderwijs in? In de zoektocht naar antwoorden op die vraag, kunnen publiek-private samenwerkingen – waar SEECE er een van is – van elkaar leren. Dat kan sinds kort via een periodieke peer review. “Reviews hebben belangrijke opbrengsten: reflectie en bezinning. Wat vinden we nou eigenlijk en wat is er nodig om onze ambities te realiseren?” Zegt Sander van der Ham, lid van het review-panel. “Er is een behoefte vanuit centres of expertise om dit zelf te organiseren.”

De peer review is dus een nieuw instrument dat centres of expertise gebruiken om elkaar vooruit te helpen. Degenaar: “Dankzij deze review kunnen centres of expertise zowel naar binnen als buiten laten zien wat voor meerwaarde het heeft. Wat heeft het nou opgeleverd de afgelopen periode? De andere kant is: leren van elkaar. Bij een peer review krijgen centres of expertise ontwikkelgerichte feedback. We zeggen: dit zijn je sterke punten, dit zijn je ontwikkelpunten en dit zijn onze aanbevelingen.”

Advies van ervaringsdeskundigen

Die feedback komt van mensen die ervaring hebben met publiek-privaat samenwerken. Zo was Degenaar zes jaar directeur van het centre of expertise Healthy Ageing. Nu is hij met pensioen, maar hij draagt nog altijd bij aan Katapult, een netwerk van meer dan 450 samenwerkingsverbanden. Panellid Sander van der Ham is werkzaam bij het Platform Talent voor Technologie. Andere panelleden zijn Cyriel Mentink (directeur bij de publiek-private samenwerking CHILL) en Daan Wortel (directeur bij de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht).

Het panel is over het algemeen te spreken over SEECE, blijkt tijdens de reviewbijeenkomst, en het ziet ontwikkelkansen voor de toekomst. Binnen twee weken maakt het team zijn aanbevelingen bekend. Wat die precies inhouden, weten we dus nog niet. Maar we belichten alvast een aantal opvallende ontwikkelingen in het SEECE-netwerk, die niet onopgemerkt bleven tijdens de peer review.

SEECE is in beweging

Vooral op het gebied van onderwijs is een hoop veranderd, vertelt SEECE-programmamanager Paul Sistermans. “In het begin focusten we ons op trajecten binnen de reguliere bacheloropleidingen. Bijvoorbeeld een Engelstalig opleidingstraject voor Elektrotechniek en Werktuigbouwkunde. Maar deze trajecten draaien inmiddels, dus die hebben we losgelaten. Die zorgen tot op de dag van vandaag voor extra instroom in de energiewereld.”

De focus verschuift steeds mee naar ‘leven lang ontwikkelen’. Oftewel: onderwijsaanbod voor professionals die up-to-date willen blijven of een carrièreswitch willen maken. “Bijvoorbeeld Werken en Leren met Energie of het traject voor statushouders. De cursussen op energiegebied zijn ook booming.” Die ontwikkelingen worden gezien door het review-panel. Degenaar: “Het onderwijsaanbod bij SEECE is heel breed en rijk. En als het gaat om leven lang ontwikkelen: dat element zie je in de meeste publiek-private samenwerkingen lang niet zo sterk als hier.”

Vernieuwende leerconcepten

Maar er zijn ook leervormen die SEECE nog aan het opbouwen is. Het centre of expertise zet bijvoorbeeld in op learning communities. “Leren is niet alleen het verzorgen van een opleiding. Leren doe je ook door samen met je partners een vraagstuk op te pakken. Welke kennis hebben we hierover? Welke problemen zien we en welke oplossingen moeten we daarvoor verzinnen?”, zegt Sistermans. SEECE stond aan de wieg van learning communicties voor een wijkgerichte energietransitie, waterstof en systeemintegratie.

Een andere recente ontwikkeling is de start van Connectr – Energy Innovation. Een initiatief dat bedrijven, studenten en onderzoekers bij elkaar brengt om aan energie-innovaties te werken. Het is een uitvloeisel van het project The O-zone, waarin vernieuwende leeromgevingen werden opgezet voor de HAN en andere SEECE-partners. “SEECE stond aan de kiem van de hybride leeromgevingen die overgaan in Connectr”, vertelt Sistermans. Connectr is een van de onderwerpen waarover het reviewpanel straks advies geeft. Hetzelfde geldt voor learning communities.

Een invulling van de HAN-visie

Bovenstaande initiatieven draaien niet alleen om onderwijs. SEECE stimuleert ook toegepast onderzoek en innovatie. “Onderzoek staat stevig, er is een aantal lectoraten met docent-onderzoekers”, concludeert Degenaar. Maar hij ziet ook kansen. “Ik ken wel centres of expertise die op onderzoek veel sterker doorontwikkeld zijn. Dat verdient het thema energie ook. Dat is een onderwerp waar we de komende 10, 20, 30 jaar echt nog niet mee klaar zijn met zijn allen. Dat vraagt om doorontwikkeling en door investeren en samenwerken met die partners.”

Het programmabureau van SEECE speelt een belangrijke rol in die samenwerking, vertelt Degenaar. “De programmamanagers hebben goed werk gedaan namens hun hele team en de partners. Zonder dat soort trekkers werkt het niet. Die heb je echt nodig als smeerolie in het netwerk en om te innoveren. Het werk van SEECE is iets om trots op te zijn en waar de HAN absoluut in door moet investeren."