STUURkracht Challenge: pak regie over je eigen leren!

Het onderwijs op het mbo en hbo is innovatief. Dat betekent onder andere dat je studenten vaak zelf bepalen wat, hoe en wanneer ze leren. Dat vraagt wat van hun zelfredzaamheid, en dat is soms best een uitdaging. Ze worden als het ware ineens aan het roer van een zeilboot gezet. Dat betekent: zelf bepalen op welk doel je koerst. En ook: weten welke kwaliteiten je voor je ‘zeiltrip’ nodig hebt. En tot slot: bedenken hoe je het beste laveert op de flexibele ‘zee’ van je leeromgeving. Een challenge van formaat, maar met stuurkracht kunnen studenten die aan.

Stuurkracht ontstaat helaas zelden vanzelf, weten onderzoekers Harry Stokhof en Kyle van den Langenberg. Ze waren allebei betrokken bij de ontwikkeling van de STUURkracht Challenge, die de stuurkracht van mbo’ers en hbo’ers stimuleert. Harry: “De challenge begint met de eigen uitdaging van een student en werkt via de eerder genoemde zeilbootmetafoor toe naar het uiteindelijke doel.”

Kyle geeft een voorbeeld: “Je krijgt een groepsopdracht en merkt dat een groepslid maar weinig doet. Die medestudent staat daarmee mogelijk een goede beoordeling in de weg. Hoe nu verder? Dat ontdekt de student in de STUURkracht Challenge.”

De challenge helpt studenten in 5 stappen om meer regie op hun eigen leerproces te ontwikkelen. Dat gebeurt onder leiding van een docent of mentor, en samen met medestudenten. Harry: “Ze verkennen hun uitdaging, brengen hun kwaliteiten in kaart en kiezen een richting voor hun aanpak. Daarna formuleren ze een concrete actie om bij te sturen. Liefst plant de begeleider enige tijd later nog een moment voor follow-up, om samen op de actie terug te kijken.”

De challenge is bedoeld voor de ontwikkeling van eigen stuurkracht bij studenten. Maar in de testfase zagen de onderzoekers ook een ander effect: deelname zette een collectief proces in gang. Harry: “Studenten vonden het gezamenlijke gesprek over de verschillende kwaliteiten zeer waardevol. Ze voelen zich daardoor gehoord, gezien en geholpen. Omdat ze ontdekken dat ook anderen worstelen of juist hun kwaliteiten bewust inzetten om hun uitdaging te tackelen.”

Eén van de deelnemende studenten benoemde de handvatten die de challenge biedt: “Via de vragen die gesteld worden, kom je erachter wat je kunt doen om aan je stuurkracht te werken.” Een ander benoemde het effect op de groep : “Je wordt socialer ten opzichte van elkaar, terwijl je ook nog eens reflecteert op kwaliteiten en ontwikkelpunten die je gemeen hebt.” Twee anderen vonden het bespreken van de actiekaarten “heel leuk” en zeiden dankzij de hulpkaarten “veel verder” te komen met hun ontwikkelpunten.

Ook docenten waren bij de testfase betrokken. Zij kregen door de challenge meer zicht op de worsteling van studenten en meer ‘taal’ om het met hen over stuurkracht te hebben. Ook zagen ze hoe de spelvorm studenten helpt om zichzelf in het gesprek over stuurkracht echt te laten zien.

De STUURkracht Challenge sluit aan op eerder onderzoek van het lectoraat Professionaliteit van Leraren en bouwt voort op het spel Super Agent. Dat werd ontwikkeld om (beginnende) leraren stuurkracht te geven om onderwijs ‘anders’ vorm te geven.

Harry: “De professionals die met Super Agent aan de slag gingen, hadden meteen het gevoel: iets soortgelijks moet er ook komen voor studenten, en in een veel bredere groep dan alleen de lerarenopleidingen. Die behoefte sluit bovendien aan op het thema Innovatieve leeromgeving van het Zwaartepunt Slim - Smart Region. De STUURkracht Challenge is vervolgens ontwikkeld met partners in het mbo en hbo, en met hulp van hun studenten.”

Wil je materialen downloaden, meedenken of testen? Ga naar de projectpagina STUURkracht Challenge.

Meer weten over innovatieve leeromgeving? Kijk op Innovatieve leeromgeving.

De STUURkracht Challenge is met een NRO-subsidie ontwikkeld door de HAN, ROC Nijmegen, de Haagse Hogeschool, Noorderpoort Groningen (mbo) en ROC Rijn IJssel.