29 mei 2019 Zes jaar SEECE: een groeiende rol in de energietransitie voor een ‘voorbeeldig CoE’

SEECE werd in 2013 opgericht door een zestal founding partners: Alliander, Tennet, DNV-GL, Alfen, Kiemt en de HAN. (Het Industriepark Kleefse Waard kwam daar later als key partner bij.) Deze partijen werken sindsdien samen aan betaalbare en betrouwbare energie voor een duurzame wereld. Ze vonden elkaar onder andere in het arbeidsmarktvraagstuk: hoe zorgen we dat er voldoende energie-ingenieurs worden opgeleid? En hoe zorgen we dat die op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen in de sector?

Nu, zes jaar later, is het SEECE-netwerk verantwoordelijk voor talloze projecten. De verhalen over de impact van deze projecten werden onlangs gebundeld in een boek. Dat werd 14 mei overhandigd door SEECE-programmanmanager Tinus Hammink aan de voorzitter van het college van bestuur: Kees Boele. Boele reageerde enthousiast op het drukwerk. ‘Ik zit erbij te kwispelstaarten’, zegt hij na de overhandiging.

Het centre of expertise past binnen de strategie van de HAN. In 2017 werden drie HAN-zwaartepunten in het leven geroepen, waaronder Sustainable Energy & Environment. De energietransitie, en daarmee SEECE, speelt een grote rol in dit zwaartepunt. De zwaartepuntenstrategie is onderdeel van het instellingsplan, dat gericht is op het creëren van meer focus en massa. ‘Als je wilt excelleren, moet je uitkijken dat je niet versnippert. Dat heeft het risico van middelmatigheid in zich.’

Een andere reden waarom Boele enthousiast is: In de projecten van SEECE spelen onderzoek, onderwijs en het bedrijfsleven een grote rol. ‘Wij bestaan ter wille van de driehoek: het werkveld, onderwijs, onderzoek. [..] Ik zie op allerlei plekken in de HAN dat een van de drie assen bloeit, maar ik zie niet zo heel veel plekken waar de driehoek echt symbiotisch is. Wat ik hier zie, is de totale driehoek.’

Boele haalt een aantal illustratieve voorbeelden aan. Hij benoemt eerstejaarsstudenten die kennismaken met smart grids, een succesvolle Power Minor, campusvorming op het Industriepark Kleefse Waard, onderzoek naar het laad- en tankstation van de toekomst. Allemaal projecten die bestaan dankzij langdurige samenwerking en gericht zijn op actuele vraagstukken.

Deze projecten zijn typisch voor het hbo. Waar wetenschappelijk onderwijs voornamelijk gestoeld is op fundamenteel onderzoek, richt het hbo zich op praktijkgericht onderzoek. ‘Als we het hebben over centres of expertise als zodanig, zou je bijna kunnen zeggen: die zijn hbo per excellence. Wat hbo zo mooi maakt, ten opzichte van wetenschappelijk onderwijs, manifesteert zich bij uitstek in een centre of expertise. [..] De kracht van het hbo is de ‘b’, mits die ook ‘h’ is.’

Steeds meer organisaties zien de waarde van een samenwerking met het hbo, middels het SEECE-netwerk. Dat blijkt onder andere uit de totstandkoming van bijzondere lectoraten. Boele noemt dit soort onderzoeksgroepen een bijzonder fenomeen. ‘Zo’n lectoraat wordt medegefinancierd door een onderneming uit het werkveld. Die gaat samen een avontuur aan om onderzoek te doen. Dat vind ik qua fenomeen heel interessant.’

Inmiddels zijn zo’n veertig partijen aangesloten bij het centre of expertise. Zij hebben baat bij de expertise, en andere voordelen, die de publiek-private samenwerking met zich meebrengt. ‘Wat hier inhoudelijk gebeurt, aan productie in kennis, is natuurlijk niet ongezien. [..] Het is geweldig dat je die impact hebt op de buitenwereld.’
Maar ook buiten het eigen netwerk heeft SEECE impact. De kennis die het centre of expertise vergaart, wordt onder andere gedeeld met beleidsmakers. In 2018 leverde SEECE een bijdrage aan het nationaal Klimaatakkoord, door aan te schuiven aan de tafel arbeidsmarkt en scholing. Programmamanager Tinus Hammink nam deel namens de Vereniging Hogescholen en leverde input op het gebied van human capital.
De bijdrage aan het Klimaatakkoord laat zien dat SEECE niet alleen gericht is op plaatselijke uitdagingen, maar ook landelijk invloed heeft. Het gros van de SEECE-partners is in de regio gevestigd, maar de projecten die het centre of expertise in het leven riep (en ondersteunt) dragen bij aan nationale en zelfs internationale vraagstukken.

Maatschappelijke uitdagingen, zoals het opleiden van meer energietechnici, blijven het uitgangspunt van SEECE. ‘We zijn aan het nadenken wat we als HAN precies willen met centres of expertise. Hoe gaan we daar nou mee verder? [..] Als bestuurder heb ik een redeneerlijn en via die lijn kom ik terecht bij SEECE. Ik wil graag van macro - misschien zelfs mondo - naar micro redeneren. Wat zijn de issues in de buitenwereld?’

Als het aan Boele ligt, ondergaat de SEECE-strategie en aanpak geen structurele veranderingen de komende jaren. ‘Ik denk dat SEECE zo niet hét, in ieder geval een van de, toonaangevende centres of expertise is in dit land. Ook gemeten in termen van impact. [..] Ik vind SEECE een voorbeeldig centre of expertise. En laat dat nou ook een voorbeeld zijn voor hoe wij als HAN verder gaan met centres of expertise.’