Thematafels Als hbo samen richting meer maatschappelijke impact

null

Als hogeschool ben je bezig met bepaalde thema's. Hoe weet je wat ándere hogescholen rondom diezelfde thema’s doen? En hoe vergroot je straks als hbo-sector gezamenlijk je maatschappelijke impact in het landelijk overleg?

Om daarover met elkaar te brainstormen organiseren hogescholen zogenaamde ‘thematafels’. 4 februari was de eerste thematafel: Energie en Duurzaamheid.

De thematafels zijn een initiatief van de Vereniging Hogescholen en Regieorgaan SIA, en hebben als startpunt het missiegedreven innovatiebeleid van het huidige kabinet. Bij landelijk overleg daarover schoven eerst vooral topsectoren aan. Om grote maatschappelijke uitdagingen als de energietransitie echt aan te pakken, blijkt de unieke inbreng van hogescholen echter hoognodig. Die zijn daarom actief benaderd om mee te doen aan landelijk overleg.  

Om goed te weten wat er op alle hogescholen per thema speelt, zijn de thematafels bedacht. Belangrijke spelers in hbo-land gaan rond een bepaald thema met elkaar aan tafel zitten: denk aan directeuren van Centres of Expertise, of trekkers van lectorenplatforms. Zo kan een bestuurder per thema straks goed geïnformeerd, namens het hele hbo, bij topsectoren aan de landelijke thematafel gaan zitten. Rob Verhofstad, voorzitter van het College van Bestuur van de HAN, doet dat straks voor het thema Energie en Duurzaamheid. 

Rob, waarom is het belangrijk dat ook hogescholen betrokken worden bij het missiegedreven innovatiebeleid?

“In het topsectoren en missiegedreven innovatiebeleid staan 6 thema’s centraal: Energie & Duurzaamheid; Landbouw, Water, Voedsel; Gezondheid & Zorg; Veiligheid; Sleuteltechnologieën; en Maatschappelijk Verdienvermogen. De grote vraag daarbij is: wat hebben we op te lossen? Dan heb je impactgericht onderzoek nodig. En dus júist hogescholen, aangezien die van het praktijkgerichte onderzoek zijn.”

4 februari was de eerste thematafel Energie en Duurzaamheid. Wat is daar precies gebeurd?

“Als eerste hebben we als hbo-sector ons hele netwerk in kaart gebracht. Wat voor Centres of Expertise hebben we? Wie hoort daar allemaal bij? Daaruit bleek al snel dat we een gigantische capaciteit hebben van lectoren, onderzoekers, ambassadeurs van energietransitie, en nog veel meer. We zijn om de tafel gaan zitten om te kijken wie en wat we allemaal in kunnen zetten. Hoe werken de lectoren samen? Welke masters bieden we gezamenlijk op dit thema? Het is een heel bouwwerk waarin alles belangrijk is. Van de bijeenkomst zijn we een stuk wijzer geworden.” 

We zijn goed in vraagstukken rondom energietransitie. Het hele land ziet SEE wat dat betreft echt als een belangrijke pijler.”

Wat is nu de volgende stap? Wat is het precieze doel van de thematafels?

“De volgende stap is het maken van een zogenaamde position paper. Daarin wordt onze focus duidelijk, maar ook hoe we tot impact kunnen komen als ik straks aanschuif bij het landelijk overleg over duurzaamheid, circulariteit en energietransitie. Het past bij ons als hogescholen dat we aan het missiegedreven innovatiebeleid bijdragen. Maar dan moet je wél de middelen hebben voor gedegen onderzoek. Alleen al voor dit thema zijn honderden miljoenen beschikbaar vanuit grote bedrijven en de overheid. We zien dat als hbo niet als een grote geldpot om eens goed in te graaien, maar als een middel om echt een bijdrage te kunnen leveren aan energietransitie en duurzaamheid. Dat is onze gezamenlijke, doorvoelde wens en ambitie als hbo.” 

Je hebt het nu over de hbo als één harmonieus geheel. Is er geen sprake van concurrentie tussen hogescholen?

“Nee. Want alleen door dit sámen te doen, kunnen we tot impact komen. Er zijn in het geval van de thematafels geen tegengestelde belangen. Natuurlijk heeft iedere hogeschool zijn eigen kracht. Zo is waterstof bijvoorbeeld een enorm belangrijk onderdeel van de energietransitie. Iedere hogeschool richt zich weer op een ander aspect daarvan. Dat maakt elkaar sterker. Dat klinkt allemaal too good to be true, maar dat is het niet. Je kunt 5 initiatieven hebben die het allemaal net niet halen, of 1 sterk verhaal.”

Doet de HAN nog een bijzondere duit in het zakje wat betreft deze thematafel?

“Een flinke duit natuurlijk! De HAN heeft energie als speerpunt en een flink portfolio op dit gebied. Dat komt naar voren in een zwaartepunt als Sustainable Energy & Environment (SEE). In die zin doet SEE ook ontzettend constructief mee aan de thematafel. We zijn goed in vraagstukken rondom energietransitie. Het hele land ziet SEE wat dat betreft echt als een belangrijke pijler.” 

De eerste thematafel is net geweest. Straks zit je daadwerkelijk als afgevaardigde aan tafel bij landelijk overleg. Wat is het toekomstideaal?

“Dat uitdagingen centraal staan. Dat we vanuit het hbo met goede, adequate antwoorden kunnen komen op die uitdagingen. Dat gezien wordt hoeveel impact ons praktijkgericht onderzoek levert en hoe relevant het onderzoek dat we doen is. Maar we willen ook dat de studenten dat gaan merken. Dat ze niet gewoon een vak kiezen, maar dat ze later in dat vak er echt toe kunnen dóen. Zo’n thematafel moet niet een soort speeltje van lectoren en onderzoekers zijn. Het gaat pas impact krijgen als je zo’n ambitie doortrekt in de hele organisatie en we het samen doen.”