Interview Gérard Hendriks "Als docent ben ik niet belangrijk, wel van belang”

Elk jaar organiseert ISO (de grootste landelijke studentenorganisatie van Nederland) de prijs voor Docent van het Jaar. Twintig nomineerden van verschillende hogescholen gaan de strijd met elkaar aan. Elke academie van de HAN nomineerde een docent, vanuit de Academie Mens en Maatschappij werd dit Gérard, docent bij de deeltijdopleiding Management in de Zorg. Hij werd namens de HAN niet genomineerd voor de landelijke competitie. “Om eerlijk te zijn, ben ik blij dat ik het niet ben geworden", begint Gérard zijn betoog. “Ik zie het onderwijs als iets dat we samendoen, met een team van docenten én met de studenten. Individuele prestaties zet je niet in het zonnetje. Beter is een prijs voor Team van het Jaar. En dan eentje waarbij een team zichzelf nomineert. Dan zien teams ook in: als we ons niet nomineren, waarom dan niet? Wat missen we nog? Hoe werken we daaraan? Die prijs heeft meer waarde.”

Dat wil niet zeggen dat Gérard niet blij is met de mooie woorden van de studenten en collega's. Zo schreef een student: ‘Gérard is een meester in alles bekijken vanuit mogelijkheden en benadert alles vanuit de positieve kant. (..) Zijn peptalks zorgden ervoor dat ik het gevoel had dat het mij echt zou gaan lukken!’ Gérard reageert: “Het mooiste van mijn vak is  studenten zien groeien. En vooral dat ze het zelf ook zien!”

Het is inmiddels veertig jaar geleden dat Gérards vader op sterven lag in het ziekenhuis. Hij zag daar hoe slecht de communicatie in het ziekenhuis was. “Managers en verpleegkundigen hadden nauwelijks contact, er was een slechte verbinding met de eerstelijn en er werd weinig gepraat over zaken als palliatieve zorg en euthanasie. Ik wist toen: deze mensen wil ik ooit in mijn klas hebben!” Hij vond ze bij de deeltijdopleiding Management in de Zorg. 

Gérard is een van de docenten bij de minor ‘Leiderschap in Zorg en Dienstverlening’, waarbij professionals leren hun persoonlijk leiderschap te versterken. “Met de minor hopen we studenten te laten groeien tot (nog) betere professionals, dat ze zich zien als ‘instrument’ om de zorg te verbeteren. Want het gaat uiteindelijk allemaal over de kwaliteit van zorg voor de cliënt of patiënt. Dat kan alleen als studenten zichzelf laten zien op de werkvloer  en daar begeleiden we ze bij. Ik ben als docent niet belangrijk, maar wel van belang.” Daarom is hij voorstander van meer eigenaarschap bij de student neer te leggen. “We leren studenten uit de comfortzone te stappen en te durven. Ook met die rode vlekken in je nek een presentatie geven. Laat die vlekken maar zien, dan wordt het vanzelf minder en is er meer focus op de inhoud.”

Gérard heeft  als motto ‘practice what you teach'. “Het is belangrijk om als docent geloofwaardig te zijn. Ook jij bent een mens die blijft leren. Ik sta dan ook open voor feedback van mijn studenten.” Bijvoorbeeld met een les over bumpy moments van Carlos van Kan. Dit zijn ‘botsmomenten’, die wel eens voorkomen  tussen collega’s of met een patiënt. “Of situaties waarvan je wel door de grond kunt zakken, maar wel mee moet dealen. Ik deel dan eerst mijn eigen bumpy moments. We lachen er samen om en bespreken wat je ervan kunt leren. Het maakt de docent ook maar een mens , herkenbaar en je leert relativeren.” Collega docent Helen Heuven waardeert dit ook in hem. “Ik vind het mooi hoe hij zich kwetsbaar opstelt tegenover studenten, hij laat ze groeien en kijkt altijd hoe hij iemand verder helpt.”

“We vinden het bij de HAN belangrijk dat iedereen mag meedenken, dus ook studenten zijn partners. Ook zij vernieuwen de opleiding keer op keer. Een voorbeeld: een student bracht een nieuw boek mee over verpleegkundig leiderschap. Ik heb het  meteen gekocht, gelezen en de schrijvers uitgenodigd voor een workshop. Direct inspelen op wat er speelt bij de studenten, is belangrijk. Leren gaat over inspireren.” Helen: “Hij werkt al lang als docent, maar is nog iedere dag bezig met wat er beter kan en welke nieuwe didactische inzichten hij kan toepassen. Echt een leven lang leren.”

Gérard staat open voor wat er speelt in het onderwijswerkveld, immers practice what you teach. Hij ziet veel kansen om het onderwijs te verbeteren. Niet meer vergaderen over procedures, maar over inhoud. En vooral het afschaffen van toetsing zoals het nu is. “Dat is niet meer van deze tijd. Dat werkte al niet toen ik nog op school zat. Laat de regie bij de studenten; welke leeruitkomsten zijn er, welke wil je halen en hoe ga je aantonen dat je ze hebt bereikt? Zo breng je meer focus op het verzamelen van feedback tijdens de opleiding en is de leeruitkomst beter dan bij toetsing.”