Feedback in VR

Leren op de werkplek (tijdens de stage) is een onmisbaar onderdeel van elke lerarenopleiding. In het basis- en voortgezet onderwijs vormt de schoolpraktijk een krachtige leeromgeving waarin de aankomende leraar in staat gesteld wordt relevante competenties (kennis, vaardigheden en houdingen) te verwerven binnen veilige, uitdagende beroepssituaties (Timmermans, 2012). De aankomende leraar komt (al tijdens de stage) op de werkplek verschillende kritische beroepssituaties tegen. 

We onderzochten in dit project het gebruik van Virtual Reality (VR) scenario’s als toepassing voor het leren van leraren. Door verschillende kritische beroepssituaties in een realistische (maar veilige) omgeving te oefenen, ontwikkelden leraren in opleiding complexe vaardigheden in uitdagende beroepssituaties. Binnen het project zijn drie VR-scenario’s ontwikkeld, gericht op klassenmanagement, pedagogiek en didactiek.

Het verbinden van complexe kennis en vaardigheden en de koppeling met de praktijkleersituatie zijn essentieel voor de leerervaring en opbrengsten (Fransen, 2015). Kenmerkende aspecten binnen de beroepspraktijk van leraar PO en leraar VO, waarin activiteiten en handelingen getraind kunnen worden, zijn gericht op:

• Pedagogiek; het creëren van een veilige leeromgeving en het bevorderen van de ontwikkeling van leerlingen tot zelfstandige en verantwoordelijke personen.
• Didactiek: het creëren van krachtige leeromgevingen waarin effectieve didactische strategieën ingezet worden om het leren van leerlingen te bevorderen.
• Klassenmanagement: het creëren van een leeromgeving met daarin een overzichtelijke, ordelijke, taakgerichte sfeer en structuur.

Het effect van de leerervaring in VR wordt in belangrijke mate beïnvloed door de feedback op handelen en leerprocessen binnen deze krachtige leeromgeving. uit eerder onderzoek is nog niet duidelijk hoe verschillende feedbackvormen binnen VR van invloed zijn op de leerervaring van studenten, en, eventueel, van welke verschillen hierbij concreet sprake is. Dit vraagstuk staat dan ook centraal in dit onderzoek. Hoe dragen de verschillende feedbackvormen binnen een VR-context bij aan het versterken van de leerervaring van leraren in opleiding?

Studenten krijgen tijdens het uitvoeren van de drie scenario’s tussentijds feedback op hun handelingen. Binnen elk scenario zijn verschillende vormen van feedback gegeven en onderzocht namelijk:

• voorgeprogrammeerde feedback,
• feedback door docenten en
• feedback door peers

 

• Inzicht krijgen in hoe verschillende soorten VR-feedback de leerervaring beïnvloeden. Met die inzichten kunnen we bewuste keuzes maken over welke feedbackvormen het beste werken en dus het meest efficiënt kunnen worden ingezet.
• Ontwikkelen van instrumenten zoals rubrics en feedbacktrainingen. Daarmee oefenen leraren-in-opleiding effectiever met kritische beroepssituaties in VR.
• De ontwikkelde instrumenten – feedbacktrainingen voor docenten en studenten en rubrics voor kritische beroepssituaties – zijn onafhankelijk van de gebruikte VR-omgeving en scenario’s. Deze instrumenten kunnen dus breed worden ingezet en ook in andere opleidingen en contexten toegepast worden.

Het project richt zich op derdejaars studenten in lerarenopleidingen in het hoger onderwijs voor basis- en voortgezet onderwijs. Deze aankomende leraren krijgen de mogelijkheid om naast het werkplekleren in de praktijk, complexe kritische beroepssituaties (met een focus op een didactisch, pedagogisch of organisatorisch vraagstuk) te ervaren en voor te bereiden in VR.