Sociale verbindingen in sociaal werk met sociale media

Onze huidige samenleving is de afgelopen decennia ingrijpend veranderd, onder andere door globalisering en digitalisering. Daarbij is er ook een gevoel ontstaan van een steeds complexere, en voor sommige zelfs meer gepolariseerde, samenleving. Begrijpelijkerwijs is het sociaal werk ook zoekende hoe verbindingen in de samenleving te versterken en hoe de sociale cohesie te bevorderen. Dit promotie onderzoek richt zich op hoe het sociaal werk sociale cohesie kan versterken. Om te begrijpen hoe sociale cohesie er vandaag de dag, maar ook in de toekomst, uit ziet richt het onderzoek zich op hoe jongeren zich verbinden.

De 1e deelstudie gaat over hoe sociaal werk studenten zich verbinden in de samenleving. Een groot gedeelte van deze verbindingen gebeuren online, waardoor de online leefwereld een belangrijke focus is geworden in ons onderzoek. Ook het sociaal werk gebruikt steeds meer online tools zoals social media. En we zien ook in de bredere samenleving voorbeelden waarbij social media van belang is geweest zoals bijvoorbeeld de #metoo beweging of Black live Matters beweging.

"Dat zorgde voor een noodzakelijke wijziging in mijn manier van onderzoeken, ik sloot online aan bij lessen en keek mee op social media apps. Ik verzamelde interessante data en ontdekte ook dat er bij sociaal werkers maar weinig aandacht was voor deze grote verschuiving bij de studenten”, vervolgt Carolien.

In de 2e en 3e deelstudie kijk ik hoe het jongerenwerk social media inzet, maar vooral ook hoe social media nog effectiever ingezet kan worden om uiteindelijk de sociale cohesie te versterken, en uitsluiting en polarisatie tegen te gaan.  “Het blijkt dat jongeren hier wat verder in zijn dan andere sociaal werkers. Vaak zijn ze zelf nog jong, zij experimenteren beroepsmatig online en leggen daar contacten met jongeren. Dat is belangrijk, omdat hun doelgroep daar veel tijd doorbrengt. Er liggen nog allerlei kansen om online inclusief te werken en verbinding te creëren. Ook als iemand in de maatschappij minder goed mee kan doen, kun je diegene online bereiken. Als sociaal werker kun je online een positieve invloed hebben”, legt Carolien uit.

Hoe zorg je ervoor dat sociaal werkers dan ook echt iets kunnen en durven te doen met social media? Daar gaat Caroliens laatste deelstudie over. Ze onderzoekt hoe het gebruik van social media als social worker veel explicieter in de opleiding social werk verwerkt kan worden. Carolien: “Dat begint dus met erkenning van de belangrijke rol die het speelt in de maatschappij. Het is goed om de positieve skills van studenten te benadrukken. Uit mijn onderzoek blijkt dat ze het zelf niet alleen als pure vrijetijdsbesteding zien, maar zelfs als tijdsverspilling. Ik denk dat een samenwerking tussen jong en oud ons verder helpt. Als professional moet je weten waar je zelf tekortschiet en kun je profiteren van de kennis van anderen.”

De inzet van social media is voor veel sociaal werkers nog totaal nieuw en ook spannend. “We moeten ze dus handvatten bieden. Wat post je met welk doel? Welk taalgebruik kies je, hoe ga je om met het gebruik van foto’s? Het onderwijs speelt hierin een belangrijke rol. Tijdens de afronding van mijn promotietraject zet ik me daarom in om mijn onderzoeksresultaten in de opleiding Social Work te integreren. Ik wil het vervolg samen met studenten ontwikkelen, om zo hun skills te benutten. Ook ben ik er van overtuigd dat beleid niet steeds door volwassenen gemaakt moet worden. Het lijkt me mooi om binnen het onderwijs stappen te maken. Ik heb al nauw contact met de praktijk van jongerenwerkers en wil daarnaast op bijvoorbeeld conferenties graag laten zien wat er allemaal mogelijk is.”