Samenwerken voor een gezonde start

Die eerste 1.000 dagen: ze zijn cruciaal voor de ontwikkeling en gezondheid van een kind. Daar bouwt het de rest van z'n leven op voort. Dus is het belangrijk dat hulp- en zorgprofessionals samenwerken. Van de verloskundige aan het kraambed tot de sociaal werker die langskomt als er 'gedoe' is in het gezin. "Goede samenwerking leidt tot passende ondersteuning. Professionals wíllen ook samenwerken. Toch lukt het vaak niet. Tenzij je weet wat helpt."

Aan het woord is Elma Hilbrink van het lectoraat Werkzame Factoren in de Jeugd- en Opvoedhulp. Als senior onderzoeker is ze nauw betrokken bij het project 'Gezond Jong! – Signaleren rondom het kwetsbare jonge kind’. "We onderzoeken wat de interdisciplinaire samenwerking tussen professionals in de weg zit of juist bevordert. Daarmee sluiten we aan bij Sociaal - Fair Health. Ons doel is gelijke kansen creëren voor kinderen. Dat begint zelfs al vóór de geboorte." 

Elma en haar collega-onderzoekers doken de literatuur in. "Zo ontdekten we een aantal succesfactoren voor interdisciplinair samenwerken. Elkaar regelmatig ontmoeten bijvoorbeeld. Maar ook: dezelfde taal spreken, een gezamenlijke visie ontwikkelen en snappen wat het vak van een ander inhoudt. Goed samenwerken gaat in ieder geval verder dan van elkaars bestaan afweten en een bestandje doorsturen. Je wisselt expertise uit. En hebt inhoudelijke kennis van wat een ander doet." Dat neigt bijna naar transdisciplinair samenwerken, legt Elma uit. "Daarbij schuiven kennis en perspectieven in elkaar. Wat mij betreft het summum bij de zorg rondom het jonge kind."

Na het literatuuronderzoek volgden gesprekken met 30 professionals uit de regio. "Wij waren benieuwd: waarom loopt volgens hen de samenwerking stroef?" De hulp-en zorgverleners stipten aan dat de zorg in Nederland te gefragmenteerd is. "Een bekend probleem. Elk domein heeft z'n eigen regels, financiering en doelen. Het kost jeugdwerkers, ambulante gezinshulpen en schuldhulpverleners veel kruim om dóór de schotten heen samen te werken. Het hang ook erg van de individuen af; niet iedere professional beschikt over die lange adem."

"Het probleem is: niet iedere gemeente kiest voor die integrale vroeghulp. Het maakt dus uit waar je wieg staat." Gelukkig werkt Kansrijke Start – een van de partners van de HAN – hard aan ontschotting en integrale financiering. "We trekken op met de lokale coalitie van Kansrijke Start en andere partners in de regio. Samen vormen we een netwerk. We delen er de kennis die we bijvoorbeeld in dit project hebben opgedaan en ontwikkelen nieuwe initiatieven."

Zo zit er een project in de pijplijn dat is gericht op de ondersteuning van gezinnen van wie de kinderen dreigen uit te vallen in regulier onderwijs of kinderopvang. "Daarbij maken we dankbaar gebruik van de inzichten uit Gezond Jong. We hebben nu ideeën over hoe bijvoorbeeld kinderopvang, primair onderwijs en Buurtteams Jeugd en Gezin beter kunnen samenwerken. Dat vraagt nader onderzoek."

Ook een aanvraag voor een ZonMw-subsidie is net de deur uit. "Eveneens een mooie spin-off van Gezond Jong. Het plan is de samenwerking te bevorderen rondom kraamvrouwen met een psychische kwetsbaarheid. Alles om ervoor te zorgen dat kinderen in die eerste belangrijke dagen van hun leven een goede start maken."

In het kader van practice what you preach trok Elma Hilbrink in het project Gezond Jong op met HAN-onderzoekers uit diverse vakgebieden: Voeding & Diëtetiek, Verpleegkunde, Educatie en Pedagogiek. Wil je meer weten over het project of aansluiten bij een netwerkbijeenkomst? Stuur een mailtje naar Elma.Hilbrink@han.nl.