Historische molen Uedem decor voor samenwerking over grenzen heen

Het project Volunteers 2.0, geleid door de HAN en Hochschule Rhein-Waal, gaat over samenwerken tussen gemeenten en vrijwilligers van burgerinitiatieven. Een verslag van de eindconferentie.

Eindelijk. Een fysieke bijeenkomst na alle restricties door de recente coronacrisis. Tijdens het project hebben deelnemers elkaar aan de digitale stamtafel ontmoet, ofwel aan de Duitse: Stammtisch. Zo zijn ervaringen uitgewisseld.

De conferentie start met een warm welkom van dagvoorzitter Jan Oostenbrink. Moeiteloos wisselt hij tussen de Nederlandse en Duitse taal. Zo wordt het binationale publiek uitstekend bediend. Daarna een woordje van burgemeester Weber van Uedem, dat als één van de 10 partnergemeenten onderdeel is van Volunteers 2.0.

Korrie Melis, senior-onderzoeker aan de HAN, zet de presentatie voort. “Soms weet men niet hoe.” Het gaat over burgerparticipatie binnen gemeenten. Belangrijk is om een duidelijke structuur aan te brengen. “Je moet de samenwerking goed vormgeven”, vertelt ze het grote aantal aanwezigen.

Samen met senior-onderzoeker Hilde Wierda-Boer en docent-onderzoeker Wenne Bergman was Korrie verantwoordelijk voor het project bij de Nederlandse deelnemers: De gemeenten Horst aan de Maas, Overbetuwe, Apeldoorn en Nijmegen. Het project is bij de vier partners op dezelfde manier vormgegeven, terwijl het doel verschilt. Wenne Bergman geeft een voorbeeld: “Bij de gemeente Overbetuwe gebeurt al veel op het gebied van burgerinitiatieven. Ons doel was om dat beter zichtbaar te maken.”

Veel tijd en moeite is besteed aan drie video’s over inspirerende initiatieven in Apeldoorn. Linda Hooijer, programmamanager Buurtmaken bij de gemeente, zegt treffend in één van de video’s: “In Apeldoorn vinden we de verbinding tussen mensen heel belangrijk. Juist in de eigen buurt.”

Daarmee raakt ze de kern van het project Volunteers 2.0: samen, in het Duits gemeinsam. Want alleen als gemeenten en vrijwilligers samenwerken kan de leefbaarheid van de regio vergroot worden. Daarnaast wordt potentieel, dat vaak overvloedig is, zo wél benut. Een inwoner van Apeldoorn verduidelijkt: “We gaan gewoon alle huizen langs, we bellen bij iedereen aan, contact leggen en kijken het met ze gaat.” Deze stap is onmisbaar. “Als je een buurt wil verbeteren, moet je eerst de mensen bereiken.”

De Hohe Mühle, een prachtig gerestaureerde molen liggend in het glooiende landschap, dient als decor van de eindconferentie. Ondanks of dankzij de gebrekkige akoestiek, zorgt de plek voor geborgenheid. Daardoor is de paneldiscussie in het programma erg levendig.

“Je moet jongeren een stem geven.” Niet praten over jongeren, maar praten met jongeren en ze onderdeel maken van de oplossing. Een deelnemer vertelt over een jongerendenktank in Winterswijk die hij zelf had opgericht. Burgemeester Weber zorgt voor een scherpe stelling: “Op school wordt te weinig onderwezen over politiek.” Daarmee verklaart hij de relatief kleine rol van jongeren in zijn gemeente. Jonathan, student Social Work Euregio aan de HAN, werkte aan zijn afstudeerproject in de gemeenten Moers (D) en Nijmegen (NL). Zijn boodschap is: “Jongeren weten niet zo goed dat ze een stem hebben.” Mogelijk kunnen Jonathan en meneer Weber er samen voor zorgen dat gemeenten en jongeren bij elkaar komen.

Een uitgebreide pauze deelt de bijeenkomst in tweeën. Aanwezigen genieten van een vorstelijk buffet, met veel liefde samengesteld door de vrijwilligers van de Hohe Mühle. Zelf gebakken taarten, verse aardbeien uit de regio. Het versterkt de vriendelijke sfeer.

Wir müssen raus. “We moeten eropuit”, concludeert een Duitse ambtenaar aan het einde van de paneldiscussie. Elkaar ontmoeten, het gesprek aangaan als gemeente met de inwoners. De bijeenkomst eindigt met de nadruk op urgentie. Onderling zijn veel ervaringen uitgewisseld. Zoals het project “Pimp Your Hometown” van de gemeente Geldern (D). “Wij geven jongeren de mogelijkheid om concreet mee te denken met en mee te werken aan projecten.”

Hoe nu verder? Dagvoorzitter Jan Oostenbrink weet wat de sleutel tot succes is: “Naar de Stammtisch!”

Het Duits-Nederlandse INTERREG VA project Volunteers 2.0, geleid door de HAN en Hochschule Rhein-Waal, gaat over samenwerken tussen gemeenten en vrijwilligers van burgerinitiatieven. Alleen als gemeenten en vrijwilligers samenwerken, kunnen ze de leefbaarheid van hun regio verhogen en kunnen ze eerder onbenut potentieel wellicht gebruiken. Naast demografische ontwikkelingen, zoals vergrijzing, verandert ook de maatschappelijke betrokkenheid, vooral onder jongere generaties. Voor initiatieven is het steeds moeilijker om leden te vinden. Lees en kijk hier verder.