Leren? Maak voor elke leerling het verschil
Van fouten maken leer je het meest. Als je er tenminste achteraf over nadenkt hoe je iets beter kunt doen. Maar hoe leg je een mbo-leerling uit hoe hij of zij kan reflecteren op zichzelf? Dat is namelijk voor iedereen verschillend.
De ene leerling krijgt inzicht door het schrijven van een gedicht, een ander kan zichzelf beter uiten door het opvoeren van een toneelstuk. Al deze – en veel meer - praktische werkvormen kan een docent inzetten om een leerling ‘het licht te laten zien’. Precies dat is Gepersonaliseerd Leren met ICT.
“Ik leerde wel te weinig naar mijn zin. Harder moeten werken, het is pas het begin.
Het was op het randje, ik keek door een kier, zag veel wind.
Het jaar stormde voorbij, hoe haal ik dit nog in?”
Ik ben een rots, ik geef niet makkelijk op.
Dat is niet plots, ik ga door. En daarom ben ik trots!”
Rappend reflecteren
Bovenstaande regels zijn een deel van een rap die student Gaytano schreef als onderdeel van zijn eindreflectie. De rap is een werkvorm uit de Reflectietoolbox; een set van middelen en werkvormen die de mbo-docent kan inzetten om voor elke leerling de beste manier van leren te vinden. De Reflectietoolbox is een van de resultaten van de Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd Leren met ICT; een samenwerkingsverband tussen partners uit het mbo en het hoger onderwijs (hbo en wo).
ROC De Leijgraaf is één van die partners. Projectleider John Schobben, bestuursadviseur van De Leijgraaf en practor innovatiesucces in het mbo, legt uit: “De ene leerling neemt leerstof goed op door een boek te lezen, de ander kijkt liever een vlog. Docenten kunnen de praktijk aanpassen op de behoefte van de leerling als ze zelf hun onderwijs specifiek op elke leerling kunnen afstemmen.”
Technische snufjes voor de toekomst
De Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd Leren met ICT (OWP ICT) wil bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe kennis voor beter mbo-onderwijs. John: “Met ICT kun je het onderwijs veel persoonlijker maken. Je kunt per leerling verschil maken op inhoud, tempo, tijd, plaats of werkvorm.” Niet elke leerling heeft het in zich om te leren uit een boek. Dat hoeft ook niet, want er zijn inmiddels zo veel meer manieren te bedenken waarop mensen kunnen leren. Hoe tof is het dan als je als docent technische snufjes zoals Smart Glasses, 360-graden foto’s en Virtual Reality kunt gebruiken? De OWP ICT onderzoekt, ontwerpt en ontwikkelt dergelijke ‘leerarrangementen’ die gebruik maken van ICT. Een ander belangrijk doel is om (aankomend) mbo-docenten zelf ook te leren hoe ze ICT kunnen inzetten om hun lessen beter, leuker en uitdagender te maken. Het resultaat is een echte innovatiecultuur in het mbo!
Van idee naar product
De OWP ICT onderzoekt op verschillende niveaus. “Het accent op kennisgebied ligt bij de universiteit, voor het onderzoek bij het hbo en voor het ontwerpen van de praktijkoplossing bij het mbo en de practoraten”, legt John uit. Samenwerking tussen project, student en werkveld staat daarbij altijd centraal. “Het werkveld is daarbij in dit geval een aparte”, vertelt John. “Bij innoveren in het mbo is het werkveld het mbo zelf, oftewel; de doelgroep van lerarenopleidingen.” Studenten van de docentenopleiding draaien als Lio - leraar in opleiding - mee in de designteams. John: “Mbo-docenten en aankomend docenten werken zo aan hun eigen toekomst. Ze ontwikkelen een oplossing voor hun eigen vragen. Een voorbeeld: wil je laten zien dat het hart achter de longen ligt, dan is dat voor sommige leerlingen in een 3D stimulatie veel concreter. Docenten leren zulke middelen nu zelf te ontwikkelen.”
Innovatiekracht in het mbo
Het is nog geen gewonnen wedstrijd, geeft John aan. “Organisaties ontwikkelen zich snel. Bij een 4-jarig project weet je zeker dat er personele wisselingen komen waarbij afspraken sneuvelen. Het tweede probleem is de krimp in het mbo, waardoor docenten het te druk krijgen om tijd te besteden aan onderzoek. Voor de subsidies geldt dat innovatie betaald moet worden uit het eigen innovatiebudget. Wanneer het totale budget krimpt door een daling in het aantal leerlingen, daalt ook het innovatiebudget.
Wij hopen dat het ministerie innovatie in het mbo-onderwijs serieus gaat nemen in het onderwijsbeleid en daar ook rekening mee houdt bij de verdeling van de budgetten. Als je concrete producten kunt laten zien, waar we nu dus heel hard aan werken, krijg je meer voor elkaar. Dat is nodig om het hogere doel, de innovatiekracht en innovatiecultuur van het mbo, te bereiken. Daar gaat het uiteindelijk om.”
Onderzoekswerkplaats Gepersonaliseerd Leren met ICT
De Onderzoekwerkplaats Gepersonaliseerd Leren met ICT (OWP ICT) komt voort uit het Bestuursakkoord 2018-2022 tussen het ministerie van OCW en de MBO Raad. In de OWP ICT werken ROC De Leijgraaf, Summacollege, Mediacollege Amsterdam, ROC Rijn IJssel en het Graafschap College samen met iXperium/Centre of Expertise, Academie Educatie van de HAN, practoraat Innovatiesucces in het mbo, practoraat Mediawijsheid, practoraat Effectieve Didactiek, Tilburg University en IVA Onderwijs/Stichting Etre et Avoir samen aan de vormgeving van gepersonaliseerd leren met ICT. De OWP ICT is gestart in oktober 2018 en loopt tot februari 2023. Als eindresultaat worden concrete producten opgeleverd die toegepast worden in de context van het onderzoekend ontwikkelen.
