Goed nieuws! Subsidie postdoc vraaggestuurd leren

Harry Stokhof promoveerde in 2018 op een onderzoek naar vraaggestuurd leren. Hij ontwikkelde een aanpak om leerlingen vanuit eigen leervragen de verplichte leerstof te laten leren. Harry: “Die methode werkt en leraren zijn er enthousiast over. Niet alleen op de scholen die betrokken waren bij het onderzoek, ook waar die link er niet was. Maar áls die vragen van leerlingen dan komen, dan denken veel leraren: “Wat nu?!”. Daar wil ik graag vervolgonderzoek naar doen.”

Dat vraaggestuurd leren niet altijd van een leien dakje gaat, merkte Ilse Jager, leerkracht in groep 4/5 van basisschool De Verwondering: “Leerlingen moesten in groepjes een ondernemingsplan maken om een dienst of product te verkopen op de ondernemersmarkt. Een groepje jongens wilde ‘iets met snoep’. Maar snoep is ongezond en bovendien: wat wilden ze er precies mee? Het moest verder gaan dan snoep kopen en herverpakken. Dus wat was hun vraag precies? Die kwam vrij makkelijk en was leerzaam: hoe maak je snoep? Daarna werd het lastig. Ze zijn op onderzoek uitgegaan – verzamelden informatie, bekeken filmpjes, vonden recepten – en kwamen vervolgens niet tot een antwoord. Achteraf gezien, hadden ze gewoon meer begeleiding nodig: ze vonden zoveel, dat ze door de bomen het bos niet meer zagen.”

Ilse is lang niet de enige die vastloopt tussen vraag en antwoord in. Daar valt volgens Harry dus nog een superinteressante slag te maken. Harry: “Ik had een voortvarende start van de verdiepingsslag die ik wilde maken op mijn promotieonderzoek.” Zijn postdoc-voorstel daarvoor was ‘best wel strak’, vonden ook degenen met wie hij tussentijds sparde. Maar de landelijke beoordelingscommissie wees de subsidie af. Harry: “Ik was totally verbaasd: de tussentijdse feedback was hier intern steeds zo positief geweest, en nu dit. Daar krijg je als onderzoeker dus ook mee te maken: af en toe vallen en de veerkracht hebben om weer op te staan. Niet loslaten als je weet dat je iets goeds in handen hebt.”

Harry paste zijn aanvraag aan: “Niet zozeer inhoudelijk, maar ik bracht het terug tot de kern; het is de kunst om iets wat zeer complex is in simpele woorden te omschrijven, zodat het belang inzichtelijker wordt.” En toen kwam de toekenning voor zijn postdoc dus alsnog. Harry: “Mijn telefoon overspoelde met enthousiaste felicitaties van collega’s en andere mensen die wisten dat de aanvraag liep. Geweldig!

“Tijdens mijn postdoc besteed ik de helft van mijn tijd aan onderzoek en de andere helft aan onderwijs. Want niemand heeft iets aan ideeën die niet in de praktijk zijn geboren of getoetst. We schieten ook niets op met innovaties die we niet zichtbaar maken en toepassen binnen onze eigen opleidingen.” En hij weet nu al: dat gaat schuren. Soms dan toch, niet voortdurend: “De truc is je onderzoek goed af te bakenen en je tijd goed in te zetten. Dan hebben leraren straks iets in handen waarmee ze op een praktische manier vorm kunnen geven aan gepersonaliseerd leren. En daar gaat het om!”

Harry Stokhof is docent-onderzoeker bij het kenniscentrum Kwaliteit van Leren. Hij promoveerde in 2018 aan de Open Universiteit in Heerlen cum laude op een scenario voor vraaggestuurd leren. NRO-SIA subsidieert zijn vervolgonderzoek naar het vragenkompas.