Samenwerking jeugdzorg Promotie vruchtbare samenwerking professionals en ouders in de jeugdzorg

geestelijke zorgprofessional speelt muziek af bij vrouw met syndroom van down

Wat draagt bij aan hulpverlening voor gezinnen thuis? Gaat het vooral om goede samenwerking tussen ouders en hulpverleners? Marieke de Greef, onderzoeker bij het lectoraat Werkzame Factoren in de Jeugd- en Opvoedhulp promoveerde aan de Radboud Universiteit Nijmegen op onderzoek naar deze vraag.

Veel gezinnen met problemen op het gebied van opvoeding of de ontwikkeling van kinderen, krijgen opvoedondersteuning in de thuissituatie. Helaas zijn de resultaten van de hulpverlening niet altijd positief. Als de band tussen hulpverlener en cliënt niet goed is, dan heeft de hulp weinig kans van slagen. Naar deze relatie is nog nauwelijks onderzoek gedaan. Marieke de Greef onderzoeker en (gast)docent bij de HAN en coördinerend behandelaar bij Karakter, nam de ‘alliantie’ tussen ouders en hulpverleners gezinshulpverlening in haar promotieonderzoek onder de loep.

Gezamenlijke doelen en overeenstemming

Het onderzoek Addressing the alliance van De Greef, die onderzoeker is bij het lectoraat Werkzame Factoren in de Jeugd- en Opvoedhulp, bestond uit 4 studies: 1 literatuurstudie en 3 studies waarvoor zo’n 150 ouders, hun hulpverleners en leidinggevenden van 9 Brabantse en Gelderse organisaties voor jeugd- en opvoedhulp vragenlijsten invulden.
 
Vragen in het onderzoek waren:
  • In hoeverre is de alliantie tussen ouders en hulpverleners belangrijk voor het hulpverleningsresultaat? 
  • Welke factoren zijn van invloed op de alliantie en (daarmee) op het resultaat van ambulante gezinshulpverlening? 

De definitie van alliantie is een professionele samenwerkingsrelatie, gekenmerkt door een positieve emotionele band en overeenstemming over samenwerkingsdoelen en de aanpak die nodig is om die doelen te bereiken.

Goede allianties = betere hulpverlening

Belangrijk resultaat uit het onderzoek was dat hoe beter hulpverleners erin slaagden om goede allianties met ouders te realiseren én te behouden, hoe positiever de resultaten waren voor de betrokken gezinnen. Allianties waren beter als ouders niet eerder vergelijkbare hulp ontvingen, als ouders en hulpverleners positieve verwachtingen hadden ten aanzien van de hulp, en als hulpverleners een betere alliantie hadden met hun leidinggevende. Een goede alliantie tussen hulpverleners en leidinggevenden bleek bovendien bij te dragen aan betere hulpverleningsresultaten.

Hulpverleners die het voor elkaar krijgen om te zorgen voor een goede alliantie met ouders, hebben een waardevolle vaardigheid in handen om de situatie van een grote groep gezinnen in de jeugd- en opvoedhulp te verbeteren.

Meer aandacht voor allianties nodig

Marieke de Greef: "Aandacht voor de alliantie in de hulpverleningspraktijk, vervolgonderzoek en de opleiding van - toekomstige - hulpverleners is hard nodig. Deze oproep klinkt misschien als een open deur, maar is dat niet. Aandacht voor de alliantie in het dagelijks werk is nog niet vanzelfsprekend, en regelmatig slagen we er als hulpverleners ook niet in om goede allianties te ontwikkelen en te behouden. Het is een complexe en onderschatte vaardigheid. De uitdaging die er ligt, is dat we samen uitzoeken hóe hulpverleners kunnen zorgen voor goede allianties met ouders. Want hulpverleners die dat voor elkaar krijgen, hebben een waardevolle vaardigheid in handen om de situatie van een grote groep gezinnen in de jeugd- en opvoedhulp te verbeteren."

Meer informatie?

Van 2015 tot 2018 werkte Marieke samen met organisaties voor jeugd- en opvoedhulp aan het ZonMw onderzoeksproject Goede alliantie, effectievere jeugdzorg?

Haar promotieonderzoek Addressing the alliance stond onder begeleiding van:

Promotor:
Prof. dr. Ron Scholte, Radboud Universiteit

Copromotoren: 
Dr. Bryce McLeod, Virginia Commonwealth University, VS 
Dr. Huub Pijnenburg, HAN
Dr. Marion van Hattum, HAN-lector Werkzame Factoren in de Jeugd- en Opvoedhulp  
In de ZonMW Mediator licht Marieke in het interview Zitten we nog op één lijn? Zo kunnen professionals en ouders vruchtbaar samenwerken haar onderzoek toe.