Interne audit Ergotherapie

	Instelling	Eerste lijn en wijk
Indicidueel perspectief	I Persoon en systeem	II Persoon en systeem
Sociaalmaatschappelijk perspectief	III Organisatie	IV Populatie

(Grondslagen 2017, p77)

Ergotherapie focust zich op het dagelijks handelen dat leidt tot participatie. Handelen wordt opgevat als een interactie tussen mens en omgeving waarin taken, activiteiten en rollen die van betekenis zijn worden uitgevoerd (Christiansen & Towensend, 2011).

Ergotherapeuten zien de samenleving als een plaats waar iedereen ertoe doet, burger mag en kan zijn en waarin iedereen de mogelijkheid heeft te participeren op zijn eigen, unieke wijze. Ergotherapeuten hebben een holistisch mensbeeld. Wie je bent als mens (being), wat je doet (doing), waar je naar verlangt (becoming) en waar je bij betrokken wilt zijn (belonging) (Le Granse, van Hartingsveldt & Kinébanian, 2017; Wilcock, 1998) wordt mede bepaald door de capaciteiten en mogelijkheden die een mens van nature heeft en bepaald door de omgeving waarin de mens woont, leert, werkt en recreëert. Ergotherapeuten zien mensen niet los van hun omgeving (Satink & Van de Velde, 2017). Dit vraagt dat we als beroepsgroep de samenleving zien waarin gevarieerdheid voorop staat, verschillen naast en met elkaar aanwezig mogen zijn en aandacht is voor burgers in kwetsbare posities.

Het dagelijks handelen behelst al die activiteiten die mensen moeten of willen doen of die van hen verwacht wordt dat ze deze doen. Het leven verandert en daarmee verandert ook het handelen. In veel gevallen gaat deze verandering vanzelf. Het kan ook zijn dat dit niet vanzelf gaat of dat mensen verstoringen in het handelen ervaren. Verstoringen in het dagelijks handelen kunnen voortkomen uit zowel de mens als uit de omgeving/context. Bij handelingsvraagstukken kijkt een ergotherapeut dan ook naar de persoon, het handelen en de context/omgeving. Uitgangspunten voor veranderen door handelen worden door ergotherapeuten toegepast tijdens het aanbieden van ergotherapeutische interventies. Door het uitvoeren van activiteiten is onder meer een ontwikkeling van het dagelijks handelen merkbaar, kan men beter leren handelen, effectiever, efficiënter en veiliger handelen en wordt het dagelijks handelen onderhouden (Le Granse, van Hartingsveldt & Kinébanian, 2017). Als beroepsgroep anticiperen we op veranderingen in de samenleving. Dat is zichtbaar in het figuur.

Redenerend vanuit het perspectief van dagelijks handelen kan gezegd worden dat de ergotherapeut bij het individuele perspectief, het mogelijk maken van het dagelijks handelen ziet als iets wat de handelende persoon zelf kan beïnvloeden. Bij het sociaal maatschappelijk perspectief houdt de ergotherapeut rekening met de invloed van de maatschappij op gezondheid van mensen en daarmee op de mogelijkheden tot dagelijks handelen (Townsend & Palatajko (Reds), 2013).

De startbekwame ergotherapeut moet niet alleen kunnen meebewegen met transities, maar ook kunnen anticiperen en hierin verantwoordelijkheid nemen. Van hen wordt dan ook verwacht dat zij handelen vanuit een kader van kennis, vaardigheden en betekenisgeving. Dit betekent dat zij naast hun professionele kennis, vaardigheden en attitude moeten kunnen vertrouwen op hun persoonlijke en professionele identiteit. Het volstaat niet (langer) om uitsluitend te focussen op competenties (kwalificatie), maar er dient ook wezenlijke aandacht te zijn voor socialisatie en persoonlijke vorming. Als opleiding hebben we een aantal beroepsthema’s geformuleerd om hieraan uitdrukking te geven. Een ergotherapeut:

1. werkt cliëntgecentreerd
2. maakt het handelen mogelijk
3. werkt en leert in partnerschap
4. is innovatief en onderzoekend
5. gebruikt persoonlijke eigenschappen, kwaliteiten en talenten
6. ontwikkelt een professionele identiteit en zelfverzekerdheid

Deze zes beroepsthema’s staan gedurende de opleiding centraal maar zijn voor leerjaar 1 en 2 nog geordend in drie leerlijnen. 

• Onderwijsleerlijn 1: Ergotherapeutisch handelen focust op het ergotherapeutisch proces individueel en op populatieniveau.
  • Beroepsthema 1: Cliëntgecentreerd werken
  • Beroepsthema 2: Mogelijk maken van het handelen

• Onderwijsleerlijn 2: Beroepsontwikkeling gaat over kwaliteitsontwikkeling door organiseren, innoveren, onderzoeken en ondernemen.
  • Beroepsthema 3: Werken en leren in partnerschap
  • Beroepsthema 4: Innovatief en onderzoekend vermogen
     
• Onderwijsleerlijn 3: Persoonlijke en professionele ontwikkeling gaat over het ontwikkelen van zelfkennis, het gebruik maken van persoonlijke eigenschappen, het ontwikkelen van zelfzekerheid en identiteit.
  • Beroepsthema 5: Gebruik persoonlijke eigenschappen, kwaliteiten en talenten
  • Beroepsthema 6: Professionele identiteit en zelfzekerheid

De opdrachten waar studenten aan werken zijn gekoppeld aan deze drie leerlijnen. Het onderwijs op de opleiding wordt gegeven in dagdelen. Studenten in de propedeuse en hoofdfase 1 volgen vier dagdelen per week onderwijs. Hierin werken ze in leerpleinen waar verschillende onderdelen worden aangeboden zoals een werkcollege, workshop en een werkplaats waarin zij zelf aan de slag kunnen met de beroepsopdrachten. Studenten werken zowel binnen als buiten de dagdelen aan deze beroepsopdrachten. Naast de beroepsopdrachten zijn studenten werkzaam op hun praktijkplek of in labs- en werkplaatsen van de HAN. In hoofdfase 2-3 staat het praktijkleren, een minor en praktijkgericht onderzoek centraal. Daarbij werkt de student geïntegreerd aan alle zes de beroepsthema's. 

Binnen onze opleiding werken we volgens programmatisch toetsen. Hierbij kennen we binnen de opleiding Ergotherapie drie niveaus: 

1. Beslissen
2. Beoordelen (formatieve toetsactiviteiten/datapunten)
3. Formatief evalueren (leeractiviteiten)

Programmatisch toetsen biedt een onderzoeksmatige manier van het nemen van beslissingen. Cees van der Vleuten (2012) vergelijkt het met een onscherpe foto (zie het figuur). Bij het eerste plaatje weet je nog niet wat het is. Het beeld wordt scherper naarmate er meer pixels te zien zijn. Binnen programmatisch toetsen worden dit datapunten genoemd. Datapunten zijn formatieve momenten die een onderdeel vormen van het leerproces. Op basis van al deze formatieve toetsen ontstaat er een helder beeld waarop beslissingen over de voortgang genomen kunnen worden.

Er kan pas sprake zijn van een zorgvuldige beslissing waarbij veel op het spel staat, als er vele datapunten (d.w.z. een variatie aan formatieve momenten) met rijke informatie zijn gegenereerd. Dat betekent ook dat je dus in een semester werkt aan verschillende beroeps- en opleidingsopdrachten die allen bijdragen aan het beslismoment. 

Bij het nemen van high-stake beslissingen (op A niveau) wordt de informatie die verkregen is uit individuele datapunten (feedbackmomenten, niveau B en C) met elkaar gecombineerd om uiteindelijk tot een zorgvuldige en beargumenteerde beslissing te kunnen komen (Van der Vleuten et al, 2012).

In het figuur is een schematische voorstelling te zien van de inrichting van ons onderwijs.

Onze opleiding maakt deel uit van de Academie Paramedische Studies (APS). Als APS beschouwen we het als onze opgave om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen gezond zijn, zich goed voelen en mee kunnen doen in de samenleving.

APS heeft in haar academieplan een aantal inhoudelijke thema’s gekozen om zich de komende jaren op te gaan focussen:  

1. Leefstijl en preventie
2. Revalidatie (waaronder arbeid)
3. Integraal werken in de wijk
4. Ouderen en chronisch zieken

Binnen ieder thema zijn een aantal uitgangspunten die de thema’s sturen en kleuren:

• We leren en werken vanuit een zelfbewuste beroepsidentiteit interprofessioneel samen
• We werken aan waardevolle en betaalbare zorg
• We zetten zorgtechnologie verantwoord in
• We zorgen dat ons werk in alle opzichten duurzaam is
• We ontwikkelen sensitiviteit voor onze diverse doelgroepen (in leeftijd, achtergrond en cultuur)
• We willen bijdragen aan het verkleinen van gezondheidsverschillen en gezondheidspotentieel vergroten

De opleiding ergotherapie maakt deel uit van de netwerkgroepen waarin wordt gekeken hoe we de thema's en uitgangspunten interprofessioneel kunnen oppakken.  Daarnaast komen de thema's ook terug in de jaarplannen van de opleiding ergotherapie. 

Op de opleiding ergotherapie werken we volgens de principes van een professionele cultuur, ook wel kwaliteitscultuur genoemd. Dat houdt in dat kwaliteit richting gevend is voor het handelen. Dit betekent dat we proberen medewerkers in te zetten op basis van hun kwaliteiten. Daarbij wordt er gewerkt met beslissers: iemand met expertise mag op basis van die kennis en kunde een beslissing nemen. Hierbij wordt er zorg gedragen voor het betrekken van de juiste perspectieven. Er is dus sprake van een professionele hiërarchie (erkende ongelijkheid). Een beslisser peilt of er draagvlak is voor een beslissing bij degene die er verstand van hebben. Andere betrokkenen worden goed geïnformeerd maar praten niet echt mee in de totstandkoming van de beslissing. Op deze manier  heeft in de professionele cultuur de kwaliteit de grootste stem (van Emst, 2009). 

De opleiding is op dit moment georganiseerd in drie resultaatverantwoordelijke teams, georganiseerd op basis van ieders kwaliteiten en interesses en vallen onder de verantwoording van de Academiemanager Paramedische Studies met aandachtsgebied de opleiding Ergotherapie. De drie teams zijn:

• Team A: verantwoordelijk voor propedeuse en hoofdfase 1
• Team Z: verantwoordelijk voor hoofdfase 2-3
• Team onderwijs logistiek