Zorg in verandering: waarom we anders moeten denken over gezondheid
De zorg barst uit haar voegen: te weinig mensen, te veel werk en stijgende kosten. Volgens HAN-lector Marloes Kleinjan ligt de oplossing niet in méér zorg, maar in een andere manier van kijken naar gezondheid en zorg.
Tijdens de verkiezingscampagne bleef de zorg opvallend stil op de politieke agenda. Terwijl juist daar de uitdagingen groot zijn: personeelstekorten, hoge werkdruk en een groeiende zorgvraag. In de podcast Vroeg! van NPO Radio 1 blikt Marloes Kleinjan, lector Organisatie van Zorg en Dienstverlening, terug op wat er wél en niet gezegd werd – en vooral: wat er echt nodig is.
Van zorg naar gezondheid
“Zorg is eigenlijk maar een klein deel van gezondheid,” vertelt Kleinjan. “We moeten meer kijken naar hoe mensen gezond kunnen blijven – met ondersteuning vanuit hun omgeving.” Vanuit haar lectoraat onderzoekt ze 3 thema’s die hierin cruciaal zijn: preventie, zorgzame gemeenschappen en de organisatie van de zorg.
Preventie – voorkomen dat mensen ziek worden – blijft volgens haar onderbelicht in het beleid. “Iedereen roept dat het belangrijk is, maar structureel investeren gebeurt nog te weinig. Terwijl juist dát op lange termijn de druk op de zorg kan verlichten.”
Zorgzame gemeenschappen
Ook de manier waarop zorg georganiseerd is, vraagt om verandering. “We zullen steeds meer zorg dichtbij huis moeten organiseren. Dat betekent dat professionals, mantelzorgers en bewoners samen zorgen voor een gezonde en ondersteunende leefomgeving.”
Kleinjan benadrukt dat dit niet alleen een praktische, maar ook een sociale opgave is: “Als samenleving moeten we nadenken hoe we mensen met minder middelen beter kunnen ondersteunen. Gezondheidsverschillen verklein je niet door alleen naar ziekenhuizen te kijken, maar juist door te investeren in leefomgeving, armoedebestrijding en onderwijs.”
Politiek debat blijft achter
In de podcast bespreekt Kleinjan ook de politieke verschillen: links-progressieve partijen zien gezondheid vooral als iets wat beïnvloed wordt door sociaaleconomische factoren, terwijl liberale partijen meer nadruk leggen op eigen verantwoordelijkheid. “Wat ik miste, was een lange termijn visie. Veel plannen waren te smal. Gezondheid vraagt om samenwerking tussen domeinen – van onderwijs tot werk en wonen.”
Gezondheid vraagt om samenwerking tussen domeinen - van onderwijs tot werk en wonen
Kennis als sleutel
Tot slot doet Kleinjan een oproep aan politici: “Gebruik de kennis die er al is. In Nederland hebben we geweldige kennisinstellingen – van hogescholen tot het RIVM – die weten wat werkt. Betrek die expertise actief bij beleid.”
Want, zegt ze: “De zorg heeft niet alleen meer handen nodig, maar vooral een andere manier van denken. Van ziekte naar gezondheid, van zorgen vóór mensen naar zorgen mét mensen.”
Luister de hele aflevering met Marloes Kleinjan in de podcast Vroeg! (NPO Luister).
Sociaal - Fair Health
Mensen met een laag opleidingsniveau of inkomen leven korter en voelen zich minder gezond. Daar willen we met Sociaal - Fair Health verandering in brengen. Hoe? Door in onderwijs en onderzoek aandacht te vragen voor die verschillen. We verbinden alle kennis die de HAN in huis heeft en betrekken partners uit de praktijk. Samen kunnen we verschil maken.
