Afstudeerwerk Horen door te kijken: Oog voor veiligheid van Doven
Vera van Dijk, deeltijdstudent Bouwkunde, is 26 augustus afgestudeerd. Haar afstudeerwerk 'Horen door te kijken' maakte indruk op haar begeleiders en examinatoren. Zij zien dit werk als bijzonder en als een nieuwe stap in het toegankelijk maken van gebouwen.
In dit artikel wordt het woord Doven, als identiteitsaanduiding, met een hoofdletter geschreven.
Vera (26) is doof geboren. In 2012 kreeg zij een cochleair implantaat, waardoor zij wat ging horen, maar ook beter leerde spreken. In 2017 startte zij haar hbo-bachelor Bouwkunde in deeltijd bij de HAN in Arnhem. Zij werkt als Senior Bouwkundig Adviseur bij de Directie Vastgoedbeheer van het Rijksvastgoedbedrijf in Utrecht, voor zowel Rijks- als Defensieobjecten. Naast deze fulltimebaan is zij sinds kort ook zelfstandig ondernemer: 'Door de ogen van Vera'. Zij adviseert organisaties als gemeenten en woonzorgaanbieders over gebouwtoegankelijkheid voor Doven. Andere doelgroepen als slechthorenden, ouderen en zelfs horenden kunnen daarvan profijt hebben. .
Vergeten groep
Vera koos haar afstudeeronderwerp dichtbij huis en deed onderzoek naar de toegankelijkheid van overheidsgebouwen voor mensen met een auditieve beperking. Zo wil zij opkomen voor deze, wat zij ervaart als, vergeten groep.
In haar verdediging maakte Vera inzichtelijk tegen welke belemmeringen Doven in gebouwen aanlopen. Dat begint al bij het binnenkomen van een gebouw: de intercom bij de slagboom. Maar denk ook aan de intercom in een (defecte) liftcabine, of aan calamiteiten, zoals brand of een bommelding. Gesproken instructies voor ontruiming, de slow whoop en aanwijzingen door bedrijfshulpverleners missen bij deze groep ieder doel.
Het onderzoek
Vanuit de hoofdvraag 'Hoe kunnen Rijkskantoren de toegankelijkheid, persoonlijke autonomie en volledige participatie voor Doven waarborgen?' werkte Vera van Dijk vanuit de belemmeringen, toe naar aanpassingen, aanbevelingen, normering en richtlijnen en strategieën die kunnen worden ingezet om de toegankelijkheid van overheidsgebouwen te verbeteren. Hiervoor werkte zij samen met een focusgroep van Doven (expert in techniek en beleid) en de belangenorganisatie Dovenschap. Vera deed een literatuurstudie, hield een enquête, deed interviews en onderzocht 3 Rijkskantoren.
"Geen onwil, maar onwetendheid"
In haar conclusie stelt Vera van Dijk dat de onderzochte Rijksgebouwen niet voldoen en dat ook de normering, omdat deze ontbreekt, op dit moment ernstig tekort schiet. Dit is geen onwil, maar onwetendheid. De eerste stap is bewustwording creëren. Daarna volgt het hoger prioriteren van veiligheid en communicatie. Als vervolgactie moeten in ieder geval de calamiteiten- en intercommaatregelen in het Bouwbesluit en de NEN worden verwerkt. Vera adviseert niet eerst op wetgeving te wachten, maar direct te beginnen; het gaat hier immers letterlijk om een zaak van levensbelang.
Welkom voelen
Ook kwam naar voren dat andere doelgroepen met specifieke behoeften en zelfs ook horende mensen, zullen meeprofiteren van de oplossingen, als het visueel maken van auditieve mededelingen. Hierdoor worden aanpassingen in techniek en architectuur ook beter geaccepteerd en kan iedereen zich welkom voelen in een goed toegankelijk gebouw. Up-to-date blijven in technische ontwikkelingen is daarbij belangrijk.
Examenresultaat
De examinatoren en begeleiders staken niet onder stoelen of banken onder de indruk te zijn van de manier waarop Vera van Dijk aan de slag is gegaan met dit maatschappelijk relevante onderwerp. Zij waren vol lof over de manier waarop zij verbeteringen concreet maakte door onder ander bestaande gebouwen in haar onderzoek te betrekken.
Vera studeerde af met een 9.
