Onderzoek HAN Fysiotherapie: zelfsturend of klassikaal leren?

Wat zijn effectieve didactische methoden voor bachelorstudenten Fysiotherapie? De HAN heeft deze kwestie tijdens een studiejaar van 2e-jaars studenten getoetst. Via een experimenteel onderzoek zijn 2 vormen van leren vergeleken: het zelfsturend leren (self-directed learning, SDL) en het traditionele klassikaal leren (instruction based learning, IBL). Welke onderwijsvormen leiden tot welke resultaten in studie-uitkomst en zelf-effectiviteit?

109963 fysiotherapeut die een oudere man met gewichten helpt

Wat past beter bij HAN Fysiotherapie: IBL of SDL?

Het hbo Fysiotherapie-onderwijs wordt overwegend klassikaal georganiseerd waarbij de student geïnstrueerd wordt hoe en wat te leren (IBL).

Zelfsturend leren (SDL) wordt gezien als een didactische methode die de student beter voorbereidt op de snel veranderende eisen in de gezondheidszorg. HAN Fysiotherapie heeft een SDL-variant uitgewerkt waarin de docent in de rol van coach de student begeleidt in het maken van deze keuzes.

Wim van Lankveld, onderzoeker bij het Lectoraat Werkzame Factoren in Fysiotherapie en Paramedisch Handelen: "Voor de HAN Fysiotherapie hebben we een jaar lang een niet-gerandomiseerd experiment uitgevoerd om de effecten van IBL en SDL te vergelijken. Bij 108 (62% van het totaal aantal) 2e-jaars studenten die hetzij IBL (81) of SDL (27) volgen, zijn bij aanvang en op het eind van het jaar de studieresultaten en zelf-effectiviteit gemeten. Zelfeffectiviteit houdt het vertrouwen in om te kunnen functioneren in de fysiotherapeutische praktijk". 

Werkwijze en onderzoeksresultaten

"Aan het begin van het studiejaar waren beide groepen gelijk op demografische variabelen, studieresultaten en zelfeffectiviteit", vervolgt Van Lankveld. "De studieresultaten hebben we vastgesteld op basis van scores op een kennistoets en op een toets fysiotherapievaardigheden. Zelf-effectiviteit is gemeten met gevalideerde vragenlijsten over studie of werk en over fysiotherapeutisch handelen.

De onderzoekers hebben geen verschillen gevonden tussen beide groepen op het eind van jaar 2. "Zelfeffectiviteit in relatie tot werk of studie veranderde niet tussen de voor- en nameting terwijl die in relatie tot het fysiotherapeutisch handelen toenam in beide groepen tijdens het onderzoeksjaar. De gemiddelde scores op kennis- en vaardigheidstoetsen blijken evenmin te verschillen."

SDL kan belangrijk alternatief zijn voor IBL

Het onderzoek is beschreven in het wetenschappelijk artikel Self-regulated learning in physical therapy education: a non-randomized experimental study comparing self-directed and instruction-based learning.

"De conclusie is dat beide onderwijsvormen vergelijkbare resultaten laten zien in studie uitkomst en zelfeffectiviteit", stelt Van Lankveld. "SDL kan een belangrijk alternatief zijn voor IBL. De uitdaging is om vast te stellen welke student het best gedijt bij welke vorm van onderwijs". 

Bij SDL heeft de student de regie en kiest individuele doelen, werkvormen en activiteiten om gestelde einddoel op de best passende wijze te bereiken.