Van Beperking naar Betrokkenheid: Hoe een app inclusieve ontwerpteams versterkt

Paula van Wingen portretfoto

Sinds deze zomer is de Europese toegankelijkheidswet, European Accessibility ACT, van kracht die producten en diensten in Nederland verplicht om toegankelijk te zijn. Dit geldt ook voor het ontwerpproces. Een geschikte methodiek voor inclusieve ontwerpteams, waarbij ontwerpers samenwerken met een co-ontwerper met een beperking (expert), ontbrak. Pas dan wordt voldaan aan de nieuwe wetgeving.

Paula van Wingen, student CMD deeltijd, onderzocht dit en ontwikkelde een mobiele app voor de CMD methods Pack én een extra feature; Persona Challenge. Met deze challenge ervaart de ontwerper zelf hoe het is om een beperking te hebben en hiermee deelgenoot te zijn van het ontwerpproces maar de challenge maakt het ook mogelijk voor co-ontwerpers om in de rol van expert te kruipen. Voor haar afstuderen heeft Paula een 9,5 gekregen!  

CMD methods pack

Het CMD methods Pack is een toolkit met onderzoeksmethoden die ontwerpers helpt bij het kiezen van de juiste aanpak voor hun project. Het is ontstaan uit een samenwerking tussen de HU en HAN en wordt momenteel veel ingezet in het onderwijs. Deze toolkit bestaat uit een fysiek kaartenpakket en is ook online beschikbaar. Het ondersteunt het creatieve proces met praktische tools, gericht op het verkennen van problemen, bedenken van oplossingen en testen van ideeën. Het CMD methods Pack bestaat uit vijf onderzoekruimtes die elk methoden bevatten om een onderzoeksstrategie te ondersteunen.  

De oorspronkelijke opdracht van het lectoraat Inclusive Digital Design & Engineering, de opdrachtgever van Paula, was het toegankelijk maken van de methoden. “Hoe kan iemand die blind is observeren (red. één van de onderzoeksmethoden van het CMD methods pack)? Ik heb de inhoud losgelaten en focuste mij op de vorm, die was ook niet inclusief”, vertelt Paula. Dat het een app moest zijn werd al snel duidelijk. “Visueel beperkten gebruiken veelal hun telefoon als hulpmiddel. Denk bijvoorbeeld aan de app Be My Eyes waarin de app vertelt wat hij ziet. Het eindproduct, oftewel ontwerpoplossing, is een app geworden die ontwerpers ondersteunt bij het maken van inclusieve keuzes tijdens het gebruik van het CMD methods Pack.” 

Er is nog zoveel mogelijk. Hopelijk wordt mijn oplossing in samenwerking met de HAN verder ontwikkeld en leidt het al tot een lagere drempel in het bedrijfsleven en onderwijs om co-ontwerpers te laten deelnemen aan ontwerponderzoek”

Spelelement

Paula kon de CMD methods Pack in een app omzetten, maar zorgt dit er dan voor dat er inclusiever wordt ontworpen en dat de samenwerking tussen ontwerpers en co-ontwerpers wordt versterkt? “Nee. Op dat punt zat ik echt even vast. Na een goede sessie met mijn begeleider Marieke de Vogel had ik ineens een aha-moment. Ik moest de Bartle Player Types integreren in mijn app!”, vertelt ze enthousiast.  

Het Bartle Player Types model is een populaire richtlijn om strategisch na te denken over games en gamification. Niet iedereen wil hetzelfde. Er zijn vier type spelers en elke type, elke rol heeft zijn eigenschappen, zijn behoeften. Paula heeft haar onderzoeksresultaten gebruikt om de bestaande spelerstypen zo om te vormen dat deze passend zijn voor ontwerpers en co-ontwerpers. “De app is uitgebreid met een Persona Challenge. Deze challenge daagt alle gebruikers, dus ook de co-ontwerpers met een beperking, uit om in een andere rol – volgens de Bartle Player Types – te stappen en een beperking aan te nemen. Met deze rol en beperking stap je anders in het ontwerpproces. Het zet aan tot inclusievere keuzes in elke onderzoeksruimte van het CMD methods Pack. Co-ontwerpers worden uitgenodigd om als expert actief deel te nemen binnen het ontwerpteam. Hierdoor worden teams bewuster in hun afwegingen en beter in staat om samen inclusieve beslissingen te nemen. De app is daarmee geen losse toevoeging, maar een werkzame schakel in het ontwerpproces zelf”, zo legt ze uit.  

Naast het ontwerpen van de app en de Persona Challenge heeft Paula een aantal aanbevelingen gedaan om het product nog verder door te ontwikkelen. Denk aan integratie in het onderwijs en het uitbreiden van de app voor gebruikers met een auditieve of motorische beperking. “Er is nog zoveel mogelijk. Hopelijk wordt mijn oplossing in samenwerking met de HAN verder ontwikkeld en leidt het al tot een lagere drempel in het bedrijfsleven en onderwijs om co-ontwerpers te laten deelnemen aan ontwerponderzoek”, besluit ze.