Het groene goud dat 4 milieuproblemen oplost

Een dromer die iets met zijn handen kan, zo omschrijft de 22-jarige Bas Emaus zichzelf. Aan de HAN rondt hij momenteel zijn bachelor Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek af. Zijn grootste droom: bijdragen aan de oplossing van grote milieuproblemen.
Met zijn startup JiTiBa ontwierp hij een installatie om, met behulp van algen, water te zuiveren. Het eerste prototype is inmiddels verkocht en binnenkort hoopt hij verder op te schalen.
Grote milieuproblemen
Het broeikaseffect, de stikstofcrisis, het mestoverschot, pfas-vervuiling: het zijn grote milieuproblemen waar we momenteel mee kampen. Bij al die problemen kunnen algen een deel van de oplossing bieden, denkt Bas. Het is een idee dat sinds 3 jaar door zijn hoofd spookt. “Ik woonde in Elst en reed regelmatig in de zomer over de Waal. En dan zag ik dat water, groen van de algen. Vanaf toen ben ik erover gaan nadenken wat je hier in gecontroleerde omstandigheden mee zou kunnen.”
Sterke en zwakke punten
Bij Bas blijft het in zo’n geval niet bij nadenken. Als student Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek krijgt hij de basiskennis die hij nodig heeft. “Maar je leert niet hoe je iets moet bouwen. Ik heb zelf veel uitgevonden. Als kind was ik al een knutselaar. En ik ben op zoek gegaan naar mensen die de kennis hebben die ik mis. Ik ken mijn sterke en zwakke punten. Samen met 2 medestudenten, een chemicus en een student plantenkunde, heb ik toen een eerste prototype gebouwd met een paar oude aquariumbakken. Dat werkte goed. Ons plan was om hiermee biodiesel te gaan maken. Dat bleek financieel echter niet interessant.”

Verdienmodel
Een jaar geleden vertrok Bas voor een uitwisselingsminor naar een Oostenrijkse universiteit. “Daar had ik veel vrije tijd. Toen heb ik op mijn balkon nieuwe systemen gebouwd op basis van andere technieken. Het doel was toen het zuiveren van water. We kregen universiteiten zo ver om een groot deel te sponsoren. Dat prototype hebben we uiteindelijk aan de universiteit verkocht.”
Hoewel het systeem technisch prima functioneerde, bleek het moeilijk om te komen tot een verdienmodel. Bas: “Met behulp van algen kun je stikstof tot 100% uit water verwijderen. Wij hoopten dat je met de hoeveelheden die je zo uit slootjes en beken rondom een boerderij haalt, zou kunnen compenseren voor de stikstofuitstoot van dat bedrijf. Na flink wat onderzoek bleek dat juridisch echter niet mogelijk.”
Alternatief voor kunstmest
Het toenmalige systeem van Bas bleek ook niet geschikt voor de grote volumes die waterzuiveringsinstallaties dagelijks te verwerken krijgen. Bas: “Maar, bij dergelijke installaties is er een grote afvalstroom: rioolslib. Het afvoeren en verbranden daarvan kost in Nederland een ruime kwart miljard euro per jaar. Mijn algen kunnen hartstikke goed op dat slib groeien. En ze nemen de troep die erin zit op. Als schoon product kan het dan weer verkocht worden als alternatief voor kunstmest of als basis voor bouwmaterialen. Afval wordt zo iets waar je geld mee kunt verdienen.”
Bas vertelt met groot enthousiasme over zijn ideeën en projecten. Ook dat bleek een belangrijke voorwaarde voor succes, zo stelt hij vast. “Voordat je ergens aan begint moet je bedenken: waar is mijn idee een oplossing voor? Er moet sprake zijn van een echte noodzaak, een ''need''. Ga niet iets doen wat alléén maar leuk is. Ga eerst zitten en spreek met mensen die ervaring hebben in jouw doelgebied: ik ben student en heb dit idee. Zo ben ik op heel veel plekken aan de praat geraakt. In totaal heb ik wel 400 tot 500 mensen gesproken. Dat ging van het hoofd innovatie van de EU tot mensen bij diverse bedrijven en overheden. Dat mensen je soms niet serieus nemen is minder erg dan dat je het niet probeert. Het gaat erom dat je een naam van een specifieke persoon krijgt: voor dat onderwerp moet je bij Hans zijn. En houdt dan bij wie je hebt benaderd. Na enkele maanden weet je zo wie je kunt aanspreken als je met een bepaald probleem zit.”
Zo kwam Bas bijvoorbeeld in contact met het grote ingenieursbedrijf Modderkolk dat ook in waterzuivering actief is. “Ik heb gewoon gebeld en na 2 telefoontjes zat ik rond de tafel met de directeur. We zijn een partnerschap aangegaan en ze helpen me met het vinden van financiers.”
Valkuil
Inmiddels is Bas al voor diverse onderscheidingen genomineerd, werd hij gevraagd als gastspreker en -docent bij diverse internationale universiteiten en heeft hij een startup die behoorlijk succesvol is. Toch wil hij na een tussenjaar met focus op zijn startup door met een master Biotechnologie. Bas: “Die skills heb ik echt nodig. De wetenschap biedt zoveel diepgang. Wil je echt goed weten wat je doet, dan is die master nodig, ook al kost het veel tijd. Aan de startup besteed ik zo’n 20 tot 30 uur per week; met studeren erbij kom ik tot weken van 60 tot 80 uur. Mijn enthousiasme is mijn sterkte, maar ook een valkuil. Gelukkig werd ik door de vakantie even gedwongen het wat rustiger aan te doen.”

Innovatiefste Student van Nederland 2025
Bas is een van de finalisten van de Innovatiefste Student van Nederland 2025.
