Van onderwijsinstelling naar kennispartner in de regio

Promovendus Erkan Yalcin ziet voor de hogeschool een grote rol weggelegd bij het realiseren van de regionale infrastructuur die dergelijke innovaties mogelijk maakt.

Als docent-onderzoeker van de studie Bedrijfskunde verdiepte Erkan zich in het onderwerp. ‘In de literatuur las ik over de meerwaarde die onderwijsinstellingen in regionale ecosystemen kunnen hebben. Het was duidelijk dat er nog veel potentie is. Zo kwam ik tot mijn voorstel om de rol die hogescholen kunnen spelen te onderzoeken, met de HAN als casus.’ 

Voor de afbakening van zijn onderzoek heeft Erkan in overleg met zijn begeleidingsteam gekozen voor het zorgdomein. In het kader van zijn promotieonderzoek sprak hij met ruim 50 respondenten, met name bestuurders en managers van 17 diverse zorgorganisaties binnen de werkgebieden van de HAN.  Erkan: ‘Uit al die gesprekken werd duidelijk dat de zorg van de toekomst heel anders zal zijn dan de zorg die we nu kennen. Binnen het zorgdomein zijn er momenteel veel relevante ontwikkelingen: een stijgende zorgvraag, een complexere zorgvraag omdat mensen langer leven en er daardoor nieuwe ziektebeelden ontstaan. Daarbij is er steeds minder capaciteit in de zorg om die vraag op te vangen. Innovaties zijn echt nodig om het zorgsysteem overeind te houden.’ 

Het onderzoek van Erkan kan oplossingen aandragen om de potentie van hogescholen beter te benutten. Met de analyse van de data is hij nog maar net begonnen. ‘Maar ik kan al wel wat eerste bevindingen delen. Zo is duidelijk geworden dat de hogeschool door het werkveld wordt gezien als een belangrijke kennispartner. Zij wil meer dan alleen studenten die een stage komen lopen of een afstudeeropdracht uitvoeren. Juist de focus op meer gebruik maken van praktijkgericht onderzoek, bijvoorbeeld gericht op het zoeken naar arbeidsbesparende maatregelen. Veel van die kennis is al bij de HAN te vinden, bijvoorbeeld bij de lectoraten van de Academie Gezondheid en Vitaliteit. Daar wordt onder meer onderzoek gedaan naar de rol van technologie in toekomstbestendige zorg, zoals zorg op afstand. Er zijn steeds meer applicaties om het zorgsysteem te ontlasten en meer in te zetten op zelfregie van de patiënt.

Verder bleek uit mijn gesprekken met het werkveld dat er steeds meer vraag is naar mogelijkheden om ook na je studie te blijven leren, oftewel een Leven Lang Ontwikkelen (LLO). De zittende professionals uit het werkveld hebben behoefte aan modulair en flexibel onderwijs. Door de aanvulling van LLO op het onderwijs en het beter benutten van praktijkgericht onderzoek worden de traditionele rollen van een hogeschool, wat ik een eerste en tweede missie noem, verrijkt.’

Daarnaast is er ook nog een derde missie voor hogescholen, ziet Erkan. ‘In mijn onderzoek heb ik gekeken naar de verschillende typen interacties die een hogeschool kan hebben met het werkveld. De studentgerichte interacties, zoals stages, afstuderen of studentenprojecten zullen belangrijk blijven, maar er is ook een verschuiving zichtbaar.’

‘Vanuit het werkveld is er namelijk ook vraag naar deelname van HAN-personeel in regionale besturen en commissies, en de uitwisseling van HAN-personeel in de regio. Het is belangrijk elkaar beter te leren kennen. Dat bereik je bijvoorbeeld door een docent-onderzoeker ook een dag per week in een ziekenhuis les te laten geven of mee te laten lopen. Zo realiseer je goede onderlinge relaties. Die relaties zijn essentieel en zorgen dat de praktijkcontext beter wordt begrepen’.

Erkan benadrukt ook de positie van een hogeschool in de regio: ‘We staan in verbinding met de regio, met gemeenten en andere diverse stakeholders uit het werkveld. We kunnen meer (netwerk)bijeenkomsten organiseren om partijen bij elkaar te brengen. De kennis die we willen delen, kunnen we middels publicaties en conferenties meer onder de aandacht brengen. Door hubs, living labs en proeftuinen te faciliteren brengen we praktijk, onderwijs en onderzoek bij elkaar. Dit allemaal om innovaties, al dan niet in het zorgdomein, te bevorderen. Als kennis- en gesprekspartner kan een hogeschool - naast meedenken - ook meepraten en -beslissen over maatschappelijke vraagstukken. Op deze manier levert een hogeschool echt een bijdrage aan de ontwikkeling van de regio. En dat komt voor de HAN goed uit. We zien de regio immers als onze campus.’

De regio’s Arnhem, Nijmegen en de Achterhoek, waar de HAN zich onder andere op richt, vertonen verschillen wat betreft demografische kenmerken, mate van verstedelijking of de aanbieders van zorg. Verschillen die in grote mate bepalen hoe een eventuele samenwerking vorm krijgt, stelt Erkan. ‘In Nijmegen zit een groot academisch ziekenhuis en dat kan erg leidend zijn. In Arnhem zitten veel middelgrote zorgaanbieders. Daardoor kan de situatie iets minder overzichtelijk zijn en is het een grotere uitdaging om tot samenwerking te komen. In de Achterhoek is er 1 grote zorgaanbieder die mogelijk de aanjagersrol kan nemen. Met die verschillen moet je rekening houden als je zoekt naar de manier om een bepaalde regio zo goed mogelijk te bedienen.

Op dit moment is de HAN in de Achterhoek het minst zichtbaar, alleen al door de grotere fysieke afstand. En daar kan de HAN ook meer vertegenwoordigd worden in regionale samenwerkingsverbanden. Door actief te zijn in diverse regio's kan de HAN een spilfunctie vervullen door best practices te delen, partijen bij elkaar brengen, te verbinden en te faciliteren.’ In zijn tweede studie wil Erkan verkennen wat nodig is en hoe deze middelen ingezet moeten worden om bepaalde rollen te vervullen.

Promotor: Prof. Dr. Wilfred Dolfsma, hoogleraar en leerstoelgroephouder Business Management & Organisation bij WUR.
Co-promotoren: Dr. Emiel Wubben, universitair hoofddocent Strategisch Management bij WUR en Dr. IR. Maarten van Gils, lector Smart Business en programmamanager Smart Region bij de HAN.
Financier: HAN promotiebeurs.