6 februari 2021 Via havo naar werk en opleiding in energietransitie

‘Ik leer beter als ik meteen kan zien wat er gebeurt en waarom iets nodig is’, zegt Koen Lenting (20). Hij heeft zijn tweejarige opleiding Operational Network Program er bijna opzitten. Hij stapte na de havo over naar een technische baan met opleiding in de energietransitie. ‘In het begin denk je: ik weet niet veel, maar je leert best snel. En ik kijk meer met een ICT-blik naar oplossingen. Dat heeft zijn voordelen.’ Met een glimlach: ‘Dan kun je elkaar als collega’s helpen en krijg je waardering. Dat doet me goed.’

Met zijn havo-diploma, profiel Natuur & Techniek, kon Koen Lenting terecht op de opleiding Operational Network Program. Via dit speciale onderwijsprogramma komen havisten met ‘gevoel voor techniek’, maar ook mbo-4-studenten in aanmerking voor een leer-werktraject bij netbedrijf Alliander of een van zijn dochterbedrijven. Met garantie op een baan bij het netwerkbedrijf als de opleiding met goed resultaat wordt afgerond. De opleiding is een initiatief van de HAN, University of Applied Sciences en Alliander. Het doel: zo veel mogelijk technisch talent een toekomst in de energietechniek bieden.

Na een eerste tijdelijk contract heeft Koen Lenting inmiddels een vast contract bij Qirion, een dochteronderneming van Alliander. Qirion ontwerpt, bouwt en onderhoudt de midden- en hoogspanningsstations van Alliander. ‘Toppers, zoals Koen, willen we graag binnenhalen’, zegt Marnix Contant, teamleider van Koen bij Qirion. ‘Ik ben apetrots op Koen. Hij pakt dingen snel op, helpt collega’s met zijn ICT-kennis en heeft zijn plek al gevonden in de groep. Het is niet zomaar iets om samen te werken met mensen die al twintig of dertig jaar bij de zaak zijn.’

Op de havo koos Koen Lenting voor het profiel Natuur & Techniek, omdat techniek hem als kind al trok. In zijn eindexamenjaar twijfelde Koen of hij ‘iets met techniek’ zou gaan doen of dat hij de ICT-kant op wilde. ‘Toen hoorde ik van de opleiding bij Alliander, waarbij je werken in de praktijk en school kunt combineren. En met elektrotechniek en ICT aan de slag kan. Dat leek me wel wat.’

Na een bezoek aan de open dag bij de HAN en een kijkje bij Alliander in Duiven, hakte Koen Lenting de knoop door. ‘Als jongen van de havo loop je het mooie en grote pand van Alliander binnen en denk je: dit is het bedrijfsleven. Dat maakt indruk. Wat me ook aansprak was dat je niet meer vijf dagen op school zit en dat je een stukje helpt met de energietransitie, de grote omschakeling van fossiele naar duurzame energie die gaande is.’

Leon Verhoeven is voorzitter van de curriculumcommissie Engineering van de HAN. Hij is enthousiast over de ‘mooie, krachtige samenwerking’ tussen de HAN en Alliander bij de opleiding Operational Network Program. ‘Vanuit SEECE, de netwerkorganisatie van de HAN en het bedrijfsleven op het gebied van duurzame energie, kwam de vraag om havisten de mogelijkheid te bieden een opleiding te volgen, waarmee ze aan de slag kunnen in de energiesector.’ Door de overstap van fossiele brandstof, zoals aardgas, op duurzame energie is er een enorm tekort aan technici. Het elektriciteitsnetwerk moet anders gaan werken en uitgebreid worden, om de toenemende vraag en het aanbod van duurzaam opgewekte energie aan te kunnen.

De eerste groep van zo’n elf havisten met Koen begon drie jaar geleden aan de opleiding. Ze werken drie dagen in de week en gaan twee dagen naar school. De tweede dag school bestaat uit het oefenen van praktische vaardigheden. ‘Een programma als dit was tot dan toe gebruikelijk voor mensen die al in het bedrijfsleven werkzaam zijn’, legt Leon Verhoeven uit. ‘Een programma voor net afgestudeerde havisten was nieuw. Het voordeel is dat zij nog redelijk in de studie-mindset zitten. Deze opleiding kent ook relatief weinig uitval, door een goede selectie vooraf. Bovendien zijn de deelnemers extra gemotiveerd omdat ze een contract tekenen met Alliander. Als ze afhaken, zijn ze ook hun baan kwijt.’ Binnenkort start de werving voor de vierde groep deelnemers, die het Operational Netwerk Program gaan volgen.

De HAN stimuleert het samenwerken van de deelnemers aan het Operational Network Program in leerteams met een leerteamcoach. Alliander zorgt voor extra begeleiding op de werkplek. ‘Voor ons was de start van het programma best spannend. We vroegen ons af: kunnen we de mensen bieden wat ze nodig hebben’, vertelt Marnix Contant. ‘We hebben huiswerkbesprekingen gedaan en intervisiegesprekken gevoerd. Koen Lenting zit in het team Operationele Technologie. We beveiligen en automatiseren hoogspanningsstations van Alliander en TenneT, onder meer door het aanleggen van datavoorzieningen, die alles inzichtelijk en bestuurbaar maken. Denk aan de stoppenkast thuis, als daar een zekering uitvalt, dan is dat beveiligd. Een hoogspanningsstation kun je zien als de stoppenkast van een stad.’

Qirion beveiligt zo’n honderd hoog- en middenspanningsstations in Gelderland en Flevoland, die de stroomvoorziening voor gemiddeld 25.000 tot 30.000 huishoudens verzorgen. ‘Daar komen elk jaar stations bij en dus hebben we ook veel nieuwe collega’s nodig’, verklaart Marnix Contant. ‘In Nederland nemen we de energievoorziening voor lief. Het valt pas op als bijvoorbeeld de stroom uitvalt. Het verbruik van elektriciteit gaat enorm omhoog als we van het gas af gaan, maar ook door voorzieningen die meer stroom vragen. Denk aan een groot datacenter, dat verbruikt net zo veel energie als een stad als Nijmegen.’

Koen Lenting gaat dit voorjaar afstuderen en is met Marnix Contant in gesprek over de richting die hij op wil binnen het bedrijf. ‘Ik moet nog even kijken of ik verder ga met de hbo-opleiding. Maar ik wil graag verder met de digitalisering van de beveiligingssystemen. Zodat in de toekomst de zekeringen als het ware met elkaar kunnen praten. Als er dan met een zekering iets gebeurt, klapt niet alles eruit.’

Lees ook: TechGelderland