Bestuurder HAN: Wij willen “samenwerken in de driehoek” een extra impuls geven

Het drukwerk is gevuld met multidisciplinaire projecten waarin studenten, docent-onderzoekers en bedrijven de handen ineenslaan. ‘Ik ben ervan overtuigd dat dit de toekomst voor het hbo is.’

Toen Kievits in 2018 pas een aantal dagen in dienst was, maakte ze kennis met een multidisciplinair energieproject. ‘Ik weet nog dat lector Meet- en Regeltechniek Aart-Jan de Graaf me uitnodigde voor de onthulling van slimme laadpalen bij de HAN. Studenten ontwikkelden een app waarmee je kon zien of de auto al klaar was met opladen. Daar werd ik helemaal gelukkig van. Want daar was de gehele driehoek aanwezig: ons onderwijs, onze onderzoekers, en het werkveld.’

De laadpalen werden onder andere onthuld door een medewerker van Alliander, die nauw betrokken is bij het project. Het is een van de vele projecten waarin bedrijven, onderzoekers en studenten gezamenlijk maatschappelijke uitdagingen tackelen. Dat blijkt uit het boekje Samenwerken in de driehoek aan de energiewereld van morgen dat aan Kievits overhandigd werd. In het drukwerk staan tientallen voorbeelden vanuit het instituut Engineering.

Het boekje werd aangeboden door de Adjunct-Directeur van het instituut Engineering: Herman Riezebos. Daarbij waren Tinus Hammink (programmamanager van het Sustainable Electrical Centre of Expertise) en Christien Lokman (programmamanager van het zwaartepunt Sustainable Energy & Environment) aanwezig. Allen spelen een grote rol in de vernieuwing van het techniekonderwijs en - onderzoek op de HAN rondom het thema energietransitie.

De samenwerking tussen de HAN en het werkveld wordt versterkt door een nieuw soort onderwijs dat het instituut Engineering van de HAN in 2016 invoerde. Dankzij een nieuw curriculum werkt elke engineeringstudent al vroeg in zijn studie in multidisciplinaire teams aan bedrijfs- en lectoraatsopdrachten. Deze manier van werken zorgt dat studenten vrijwel direct in aanraking komen met actuele vraagstukken uit het werkveld.

Dit soort onderwijsvernieuwing is belangrijk, stelde Kievits nadat ze het boekje in ontvangst nam. ‘De veranderingen komen in een noodtempo op ons af. Als het gaat over klimaat, alles wat met duurzaamheid te maken heeft, en als het gaat over digitalisering. Maar ook de kloof in de maatschappij, de segregatie, dat zijn hele grote onderwerpen. Als je als hogeschool niet meebeweegt met deze ontwikkelingen, dan mis je de boot en bestaat het risico dat je er over niet al te lange tijd niet meer toe doet.’

Steeds meer onderwijs- en onderzoekprojecten van het instituut Engineering vinden plaats in hybride leeromgevingen, buiten de klaslokalen van de hogeschool. Op het Industriepark Kleefse Waard in Arnhem werken studenten al vanaf hun tweede jaar aan projecten met bedrijven en lectoraten. ‘Dat zijn ervaringen die hun leven lang bijblijven en die vormen de professional die wij willen dat studenten worden. Nieuwsgierig, wetend dat ze het niet alleen kunnen. Samenwerken is een ongelofelijk belangrijk onderdeel daarvan. 21st century skills, waar het zoveel over gaat, ondervinden ze aan den lijve.’

De HAN wil investeren in deze hybride leeromgevingen. ‘Het hele hbo krijgt extra kwaliteitsmiddelen volgens het vorig jaar afgesloten hbo-sectorakkoord. We gaan samenwerken in de driehoek een nieuwe impuls geven door daar die kwaliteitsmiddelen voor in te zetten, gericht op de hybride leeromgevingen.’

Er wordt momenteel al gewerkt aan de doorontwikkeling van hybride leeromgevingen, laat Christien Lokman weten. Er komt een innovatielab op het IPKW. Één gebouw waar studenten, docenten, onderzoekers en bedrijven samenwerken. Dat doen zij vanuit verschillende academies en zwaartepunten. Onder andere op het gebied van waterstof, mobiliteit, smart industry, circulaire
economie en de gebouwde omgeving.

De HAN wil zich meer focussen op specifieke thema’s en zich daarmee profileren. Om dat voor elkaar te krijgen, koos de hogeschool voor drie zwaartepunten: smart region, health en sustainable energy & environment. Kievits: ‘Ik merk nog steeds dat medewerkers het heel moeilijk vinden om keuzes te maken. Want kiezen is ook nee zeggen tegen dingen. Maar ik denk dat die zwaartepunten een heel goed voorbeeld zijn van focus aanbrengen. Want als je alles wilt doen, dan is het gevaar dat je dingen maar half doet.’

De HAN doet steeds meer expertise op rondom de zwaartepunten. ‘Centers of expertise helpen om die keuzes te laden. Om daar meer inhoud en verdieping in aan te brengen. Dat zie je ook bij SEECE, dat vind ik een van de parels van de HAN.’ Dit centre of expertise richt zich op duurzame elektrische energie. ‘Die energietransitie is zo'n ongelofelijk groot issue, dat wordt alleen maar groter en urgenter. Daar moeten we een antwoord op geven.’

Om het samenwerken in de driehoek HAN-breed op een succesvolle manier te implementeren, is nog een uitdaging. Kievits vergelijkt de HAN met een mammoettanker die van koers verandert. ‘We hebben 35.000 studenten en meer dan 3700 medewerkers. In zo’n organisatie veranderingen tot stand brengen is heel erg ingewikkeld.’ Maar de nauwe verbintenis met prangende, maatschappelijke vraagstukken en ondernemingen is tegelijkertijd inherent aan het hbo. ‘Daarom vind ik het hbo een hele bijzonder plek. Omdat wij in die driehoek zitten. Wij staan, om het zo maar te zeggen, met onze poten in de modder.’