Ethische aspecten van onderzoek

Ethische Commissie Onderzoek

De HAN heeft het belang van het doen van integer onderzoek hoog in het vaandel staan. Daarom is er de Ethische Commissie Onderzoek (ECO): een onafhankelijke, HAN-brede commissie. Haar doel: onderzoekers, studenten en begeleiders ondersteunen bij de ethische en juridische aspecten van onderzoek.

Wet- en regelgeving en normen van goed gedrag

Wie onderzoek doet met mensen, moet zich houden aan de daarvoor geldende wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), die zich richt op de bescherming van de privacy. Daarnaast moeten onderzoekers zich houden aan normen van goed gedrag, die onder andere zijn vastgelegd in de Nederlandse gedragscode wetenschappelijk integriteit (NGWI).

Verantwoord omgaan met onderzoekspersonen en eerlijk en transparant zijn over het onderzoek bijvoorbeeld. En: op een integere manier omgaan met afhankelijkheden en zorgvuldig zijn met de verzamelde informatie, zijn belangrijke normen van goed gedrag. 
 

Integer onderzoek in de praktijk

Wat betekent dit in de praktijk? Hoe zorg je ervoor dat je onderzoek integer is? De ECO heeft een Handleiding Integer Onderzoek opgesteld, met een eenvoudige vertaling van de relevante wet- en regelgeving en normen van goed gedrag. Belangrijke aspecten die hierin aan bod komen zijn:
  • heldere communicatie over het doel en de werkwijze van het onderzoek; 
  • het rechtmatig verkrijgen van de toestemming van deelnemers;
  • het waarborgen van de privacy van de onderzoekspersonen;
  • het voorkomen van lichamelijke en/of psychische schade. 

Aan de hand van de handleiding kan de (student-)onderzoeker op een integere manier te werk gaan, in alle fasen van het onderzoek. Ook heeft de ECO formats gemaakt voor het opstellen van een goede informatiebrief en een toestemmingsverklaring. De handleiding voor onderzoekers, een aparte handleiding voor studenten en de formats staan op HAN Insite (intranet).

Adviesaanvraag indienen

Onderzoekers, onderzoeksbegeleiders en docenten van de HAN kunnen een adviesaanvraag indienen bij de ECO. Als het gaat om onderzoek van studenten, dient de begeleidend docent of onderzoeker de aanvraag in te dienen. Het advies van de commissie is bindend. Onderzoek met (gegevens van) mensen, moet verplicht worden voorgelegd aan de ECO. Dit moet gebeuren voordat wordt gestart met de dataverzameling. Deze verplichting geldt niet voor onderzoek dat wordt uitgevoerd door studenten.

Taken

De ECO beoordeelt onderzoeksvoorstellen op een ethisch verantwoorde onderzoeksmethode en op de omgang met onderzoekspersonen en -data. Daarnaast adviseert de ECO over toetsing door een erkende medisch-ethische toetsingscommissie (METC). Voor de publicatie van onderzoeksresultaten in een wetenschappelijk tijdschrift, kan de commissie een 'letter of approval' afgeven. Ook geven de leden van de ECO voorlichting, bijvoorbeeld via gastcolleges en werkgroepen. Ze zijn aanspreekpunt bij ethische en juridische vragen rond onderzoek en denken mee over onderzoekscurricula. 

Samenstelling

De ECO bestaat uit leden met een specifieke expertise. De kerncommissie bestaat uit een voorzitter, vicevoorzitter, secretaris, jurist, ethicus, methodoloog, arts en dataspecialist. Om te zorgen dat de HAN als geheel vertegenwoordigd is, leveren alle academies tenminste één lid aan de ECO. Onderaan deze pagina staat een overzicht van de leden van de ECO. 

In contact komen?

Ethische Commissie Onderzoek HAN 
T.a.v. Lenneke Marten 
 

Leden van de Ethische Commissie Onderzoek

Cécile Nijsten MSc

Voorzitter ECO
Foto Cecile Nijsten

Lenneke Marten LLM

Secretaris en jurist ECO
Foto Lenneke Marten

Marc Boschker PhD

Afgevaardigde Academie Sport en Bewegen

Maaike Hermsen PhD

Vicevoorzitter en ethica ECO
onderzoek lector Ethiek verbinding verstandelijke beperking Maaike Hermsen

Patrick Hoek PhD

Arts en afgevaardigde Academie Gezondheid en Vitaliteit
Foto Patrick Hoek

Theo Theunissen MA

Afgevaardigde Academie IT & Mediadesign
Foto Theo Theunissen

Lianne Remijn PhD

Leon Noij MSc

Franceina van Zalk MSc

Kim Meijer PhD

Tilman Todt MSc

Alexander Zwagerman PhD

Liza Bruggenkamp, MA

Dataspecialist ECO

Koen Dortmans Phd

Afgevaardigde Academie Mens en Maatschappij
Portretfoto Koen Dortmans voor website Centre of Expertise Sneller Herstel

Edwin Buijs MSc

Afgevaardigde Academie Educatie
Edwin Buijs