Meer dan 100 deelnemers leggen klimaatexamen af op de HAN

Geen eindexamenstress, wél scherpe klimaatvragen: op de HAN in Arnhem en Nijmegen deden ruim 100 mensen mee aan het Klimaatexamen. Studenten, docenten en buurtbewoners testten hun kennis over duurzaamheid, met serieuze vragen én leuke prijzen.

iemand met pen in de hand die examen maakt

Het examen – een initiatief van non-profit Darel Education – was pittig, maar leerzaam. “Je kunt niet zakken,” zegt duurzaamheidscoordinator van de HAN Daan Moerkerk. “Je kunt er alleen maar van leren. En daar ben je nooit te oud voor!”

Stadsdichter en spoken word artist maakten mooie teksten

In Nijmegen werd het Klimaatexamen feestelijk afgetrapt door wethouder Tobias van Elferen en spoken word artist Niek van Trilsbeek, die het publiek meteen wakker schudden. In Arnhem deden lector Jeroen Rijke en stadsdichter Jesse Laport dat op hun eigen inspirerende manier. Zo begon het ‘examen voor de toekomst’ op beide locaties met een flinke dosis energie – helemaal passend bij het thema.

Van Binnen naar buiten           
Jesse Laport, Arnhem, 2025                                
We hoeven de aarde niet te redden
Niek Trilsbeek, Nijmegen, 2025
Alles verandert behalve dat -
verandert behalve dat, alles?
Behalve dat alles verandert,
verandert alles, behalve dus dat

En terwijl het buiten verandert
draait het binnenste ook
met het vuur van de wereld
dat op wordt gestookt

Waar de smeltende kappen
en veestapels puilend;
beton van het bos wint;
het regenwoud huilend

Waar volken verhuizen
en wegen blokkeren -
als onderzoek vordert
zal men ook iets leren

Want als buiten verandert
woedt ook iets van binnen:
een groeiend besef dat
we kunnen beginnen

En door kunnen pakken
op wat reeds is bedacht
dat hét nooit te láát is voor
gebundelde kracht

Dat we door kunnen leren
en terug kunnen draaien;
verschil kunnen maken
en stof op doen waaien

Hoe kering van buiten
naar binnen kan keren;
de hitte der aarde
tot brandstof markeren

Het vuur in de wereld
tot vuur in onszelf:
de strijd die we aangaan
maar zonder geweld

We vechten door samen
de handen ineenslaan
door kennis vergaren,
vernieuwingen aangaan:

Duurzaamheidsvinding
meteen integreren;
ons later te rekken
door van toen te leren

Examens afleggen,
van de huidige staat -
wie levens wil redden
verkent het klimaat

Wie branden wil blussen
steekt eigen vuur aan:
verschil kun je maken
door zelf op te staan

Maak vuur in de wereld
tot vuur in jezelf
de strijd die we aangaan
begint bij onszelf.
- Jesse Laport (2025)

We hoeven de aarde niet te redden
Planten zullen zich altijd
een weg door het beton weten te werken
Schimmels zullen zelfs
ons tupperware tot voedsel weten te verteren
En de dieren? Die willen rust

Wanneer de aarde ons van zich afstoot
En het ijs ontdooit
Bepalen octopussen op de Waalbrug
de nieuwe wereldorde
In een vooruitstrevende vorm van communisme

Er zal koraal groeien
op het dak van de Sint Stevenskerk
Waar koningskrabben het König-orgel bespelen

Wanneer de aarde
ons als vlooien uit haar pels krabt
Hoeven de herten op de Hatertse Hei
geen hagel meer te vangen
Wolven, krokodillen en sabeltandtijgers
zullen dat stokje van ons overnemen

Superkolonies van mieren
houden dan honden als vee
En herdenken oorlogen met
anders gekleurde mieren in het Goffertpark

Wanneer de mens
geen politiek meer voeren zal
over een dagje Efteling voor vluchtelingen
Zullen honingbijen in het Sprookjesbos
verkiezingen houden over waar hun geluk te zoeken
Nu zij te groot voor de korf zijn

Wanneer de wereld stilvalt
Van rivieren tot over zee
Zal de oceaan culturele revoluties zien in walvismuziek
Waar Mozart zijn vingers bij af zou likken
Olifanten zullen onbevangen kunnen stampen
En via de grond roddels overbrengen naar familie

Zonder het tergende geluid van draaiorgels
Zullen ook de stadsvogels
Eindelijk een toontje lager kunnen zingen

Het stukje bamboe dat mijn buurvrouw
ooit geplant heeft in haar voortuin
Zal Willemskwartier tot Heyendaal overwoekeren
En reuzenpanda's zullen zich nestelen
op de campus van de HAN

Afstammelingen van resusaapjes, ratten en muizen
die ooit hier als proefdieren werden gebruikt
Proberen de zin van het leven te ontcijferen
in de universiteitsbibliotheek

Zelfs in Chernobyl wisten Kikkers
zich met het kernafval mee te laten kleuren
En terwijl we vandaag krampachtig
de kakkerlakken in de keuken proberen uit te roeien
Zullen zij ons altijd overleven

Wanneer de mens is verdwenen
Zal moeder aarde zich
achterover laten vallen in haar stoel
Klaar voor een nieuw
bingewaardig seizoen

- Niek Trilsbeek (2025)

 

Het stukje bamboe dat mijn buurvrouw, ooit geplant heeft in haar voortuin, Zal Willemskwartier tot Heyendaal overwoekeren, En reuzenpanda's zullen zich nestelen op de campus van de HAN

Het vuur in de wereld, tot vuur in onszelf: de strijd die we aangaan, maar zonder geweld. We vechten door samen, de handen ineenslaan, door kennis vergaren, vernieuwingen aangaan.

Wil je na het Klimaatexamen verder de diepte in? Hieronder vind je een gecureerde selectie van de beste bronnen om te lezen, luisteren of kijken – uit de nazorgmail én aangevuld met nieuwe pareltjes. Alles is ingedeeld op thema, zodat je makkelijk kunt kiezen wat bij je past.

Klimaatgeletterdheid – de basis begrijpen

Klimaatveranda – “Wat weten we?”

Heldere, Nederlandstalige uitleg van de actuele klimaatwetenschap door wetenschappers
 

https://klimaatveranda.nl/wat-weten-we/ 
KlimaatHelpdesk Stel je klimaatvraag rechtstreeks aan wetenschappers (NL & ENG)
 
https://www.klimaathelpdesk.org 
Skeptical Science – Climate Myths  Wetenschappelijke weerlegging van de meest voorkomende klimaatdrogredenen
 
 https://skepticalscience.com/ 
Mijn Verborgen Impact – interactieve footprint‑tool   Ontdek waar jouw grootste klimaatimpact zit en welke acties het meeste verschil maken https://www.mijnverborgenimpact.nl 
TEDx‑talk “The surprising impact of our consumption habits” – Babette Porcelijn  15 min. video die laat zien waarom “verborgen” emissies tellen https://www.youtube.com/watch?v=NjhwYV_fp5g 


 

Klimaatpsychologie & gesprekken – praten mét impact

E‑course KlimaatGesprekken  Leer hoe je effectief én verbindend over klimaat praat
 
https://www.klimaatgesprekken.nl/e-course/ 
The Secret to Talking About Climate Change (artikel, ENG)    Praktische tips om sceptici te bereiken 
 
https://www.deverander.coach/verdieping-verzameling/de-psychologie-achter-klimaatgesprekken-tess-to-sustainability 
     


 

Vitaliteit & eco‑emoties – goed voor jezelf zorgen

Klimaattherapie – de Podcast #3 met Manu Busschots  Hoe ga je emotioneel om met klimaatstress?
  
https://podcastluisteren.nl/ep/Klimaattherapie-de-Podcast-3-Manu-Busschots-over-emotioneel-omgaan-met-klimaatverandering 
Climate Anxiety & Psychology Podcast Wetenschappelijke blik op klimaatangst
 
https://blog.ecosia.org/climate-anxiety-psychology-podcast/ 
De Klimaatvrijplaats (Humanistisch Verbond)  Community & events rond hoop en veerkracht  https://www.humanistischverbond.nl/de-klimaatvrijplaats/ 

 

Tips?

Veel lees‑ en luisterplezier! 🌱

Heb je zelf een tip of wil je iets doen? Mail ons op teamduurzaam@han.nl