“Je moet het meeste zelf ervaren”
Tessa van Lier staat voor het 3e jaar voor de groep op basisschool De Reuzepas in Ewijk. Een inductieprogramma was er wel, maar dat heeft ze amper gevolgd. Ze had genoeg aan de ondersteuning van haar collega's.
Tessa had het grote voordeel dat ze er 3 jaar geleden na de voltijd Pabo-opleiding bij de HAN voor koos om in groep 7 te starten met een duo-collega. Deze collega zat al 24 jaar in het vak. “Ik kon in het 1e jaar met al mijn vragen bij haar en bij de andere collega's terecht. Er was volop ruimte om met elkaar te sparren over het vak. Daar heb ik veel steun aan gehad.”
Observaties
Een vast moment om het over het onderwijs te hebben, was er niet. Tessa vertelt: “De directrice kijkt altijd nauw mee met startende leerkrachten. Ze wandelt bij alle starters de eerste 2 jaar regelmatig binnen om te proeven hoe het gaat. Ik heb regelmatig met haar informele gesprekjes gevoerd. Ook heb ik het 1e jaar 2 keer een observatie gehad van een schoolcoach vanuit de stichting”, herinnert Tessa zich.
Druk genoeg
Daarnaast zijn er op De Reuzepas vrijblijvend netwerkbijeenkomsten vanuit de stichting. “Ik startte op mijn school tegelijk met 4 andere pabo’ers van de HAN. Wij sparden natuurlijk al veel op onze eigen school, waardoor we niet per se behoefte hadden aan een extra overleg. We waren al druk genoeg.”
Zelf ervaren
Tessa heeft mede dankzij haar collega's een prima landing gehad in het onderwijs. “Je moet het meeste toch zelf ervaren.” Ze schetst: “Op de pabo leer je bijvoorbeeld hoe de escalatieladder in elkaar zit, maar in de praktijk gebeurt er altijd iets waar die theorie niet in past. Het is een kwestie van een situatie meemaken en daarop reflecteren. Dat kan alleen in de praktijk.”
Tessa merkte pas toen ze alleen voor de klas stond, wat het nut is van dingen die ze op de pabo leerde. “Eerder dacht ik weleens: ‘Wat ik moet ik ermee?’ Later zie je wat voor enorme wereld er eigenlijk achter een school steekt en valt het op dat een mentor veel overneemt van een stagiair.”
Durf te vragen
Wat Tessa jammer vindt, is dat je als stagiair bijvoorbeeld geen groepsoverzichten in mag kijken vanwege de AVG. Zelf heeft ze nu ook een stagiair meelopen en merkt ze dat ze zelf ook niet álles vertelt. Omdat je het vergeet vanwege drukte of omdat de stagiaire er niet om vraagt. Haar tip aan stagiaires is dan ook: “Durf te vragen, want je krijgt niet alles automatisch aangereikt.”
Educatie PRO
Wil jij of jouw school ook met inductie aan de slag om startende leraren een zachte landing te bezorgen? Kijk dan eens naar ons aanbod op han.nl/educatiepro.
Meer inspirerende verhalen rondom inductie
"Fijn om later in het schooljaar te starten"
Olga Platteschor werkte 10 jaar voor een groot internationaal transportbedrijf en had vanuit die functie veel contact met studenten Logistiek van ROC Nijmegen. In april 2021 maakte ze de overstap als docent Logistiek op deze mbo-opleiding.
"Ik ben aan het uitvinden hoe ik les wil geven"
Feline Janssen is sinds een jaar leraar Duits op de havo/vwo school Elzendaalcollege in Boxmeer. Haar inductie liep wat anders dan anders. Omdat ze na coronatijd graag nog iets in het buitenland wilde doen voordat ze serieus aan de slag zou gaan, volgde ze na haar voltijd lerarenopleiding op de HAN een extra minor in België.
Inductie als onderdeel van doorlopende leerlijn
Een goede begeleiding van startende docenten draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs en helpt om uitstroom in de eerste jaren te voorkomen. Nieuwe docenten komen niet meer alleen via de reguliere opleidingen binnen, maar ook via andere routes.
Het sleutelwoord bij inductie is ‘maatwerk’
“Soms lijkt alles goed te gaan met een startende leraar, maar op een gegeven moment gaan sommigen toch over hun grens,” vertelt docent Scheikunde van het Theresialyceum in Tilburg, Linda van den Broek.
Behouden PABO-afstudeerders
Het primair onderwijs krijgt in de regio Zuidoost-Nederland vanaf 2025 te maken met een groeiend lerarentekort. Onderzoek laat zien waar kansen liggen voor een vloeiende overgang tussen opleiding en werk.
“Inductie kan als aanjager dienen voor professiona
Meer dan een kwart van de startende leraren verlaat het vak binnen 5 jaar. HAN-docent onderzoeker en lerarenopleider, Maaike Nap: “Vanuit onderzoek kennen we de aanwijsbare factoren die kunnen helpen om mensen te behouden voor het onderwijsvak. Een goed inductieprogramma is van belang.
Ervaringsverhalen van starters
“Succes, dit is je klas!” Wie denkt dat het zo werkt als een student na 4 jaar studeren aan een lerarenopleiding van school komt, heeft het mis. Er komt zoveel meer bij kijken. Docent Pabo-Alo, Loïc Fransen en docent Duits, Mart Messink blikken terug op hun eerste tijd voor de klas.
Wat is enculturatie?
Voor het thema 'Enculturatie' ofwel 'Startende leraren ondersteunen en wegwijs maken binnen de school(cultuur)' zijn kennisclips gemaakt met aan het woord HAN-Lector Helma Oolbekkink.
Leren van elkaar
Docentcoach Ellen Weeink is een inspirerend voorbeeld voor nieuwe docenten. Samen met collega Sietske Hobbelink begeleidt ze HAN-medewerkers tijdens hun 1e half jaar voor de klas. Dat levert goede gesprekken en leerzame inzichten op.
Starters-lio-kring versterkt
In welk beroep je ook start: de eerste jaren zijn een uitdaging. In de Liemers begonnen 2 scholen voor (speciaal) basisonderwijs, 7 integrale kindcentra (IKC’s) en de HAN 'de starters-lio-kring'. Want samen bereik je meer.
Passie voor Leren werkt aan onboarden van starters
In de ideale wereld staat iedere (aankomende) docent een leven lang voor de klas. Maar in de realiteit vallen vooral starters nogal eens uit. Wat hebben zij in hun eerste jaren precies nodig? Een aantal vo-scholen introduceerde gesprekskaarten om de kwaliteit van inductietrajecten te bespreken.
Zachtere landing voor beginnende leraren
Diploma op zak, en daar ga je dan: je eerste baan als leraar! Zeker de eerste jaren komen er heel wat uitdagingen op je pad. De vo-scholen in de regio Nijmegen maken de landing graag wat zachter. Onderzoek laat zien waar de kansen liggen.
Onderzoek naar stuurkracht
In het kennisvlog van het platform samen opleiden en professionaliseren vertelt Helma Oolbekkink, lector Naar een meervoudige professionaliteit van leraren aan de HAN, over haar onderzoek naar stuurkracht van startende leraren.
Gerichte steun voor startende leraar
Startende leraren staan voor een uitdagende opdracht. Te vaak blijkt die behoorlijk zwaar: starters vallen vaker uit dan meer ervaren collega’s en verlaten soms zelfs het vak.
Inductie van startende leraar
Startende leraren struikelen nogal eens. Waarover, en wat is eraan te doen? In een online symposium deelden Helma Oolbekkink (HAN) en Harmen Schaap (RU) de uitkomst van onderzoek waarin ze samenwerkten: de inductiefase heeft nog aandacht nodig.
