Betere samenwerking in het mbo door nieuw kader

Frans de Vijlder beschrijft een belangrijke voorwaarde van horizontale samenwerking. “Als je je onderwijsaanbod wilt versterken en tegelijkertijd een bijdrage wilt leveren aan de innovatie in bedrijven en in de regio ontkom je niet aan intensieve samenwerking - zeg maar 'co-creatie' - met partners.” Het gaat niet vanzelf, het vereist bereidheid om je aan te passen aan de andere partners.

De HAN realiseerde een groot onderdeel van het project ‘Verduurzaming van publieke waarde’.

Samenwerken is niet makkelijk. Lector Frans de Vijlder vertelt over aanpassen: “Dat doet soms 'pijn' en roept intern en onderling vaak spanningen en weerstand op. In het rapport noemen we dat ergens de 'bumpy road'. Dat onderzochten we in het project voor elf casussen in het mbo.”

De casus 'Twents Fonds voor Vakmanschap´ kreeg in het bijzonder aandacht vanuit de HAN. “Hiervoor is een documentenanalyse verricht en hebben we interviews afgenomen met betrokkenen uit het samenwerkingsverband (twee interviewrondes met een jaar tussenpauze). Hierbij is onderzocht welke publieke waardecreatie wordt geboekt met de samenwerking, welke factoren hieraan bijdragen.”

‘Verduurzaming van publieke waarde’ bestaat uit drie onderdelen. Een literatuurstudie, gevalsstudies en actieonderzoek. HAN-onderzoekers Anne Pepers en Wenne Bergman: “Het ontwerp en de uitvoering van het actieonderzoek was specifiek onze taak. Aan elke deelnemende mbo-instelling is bij aanvang van het onderzoek gevraagd om deel te nemen aan uitwisseling van bevindingen tussen de cases.”

Het resultaat is bestemd voor onderwijsinstellingen en netwerkdeelnemers, bij verdere beleidsontwikkeling, zowel landelijk als regionaal: ‘de redeneerlijn’. Het begrippenkader is zeer waardevol voor professionals uit het onderwijs en andere maatschappelijke organisaties. “Gebruik deze bij het ontwerp, de monitoring en de evaluatie van samenwerkingsverbanden”, zegt Wenne Bergman, naast onderzoeker ook hoofddocent bij de Master Management en Innovatie in Maatschappelijke Organisaties aan de HAN. Anne Pepers, ook HAN-docent, benadrukt: “Concrete instrumenten zijn helpend om het gesprek hierover aan te gaan binnen het eigen samenwerkingsverband, in het bijzonder de door ons ontwikkelde samenwerkingsscan.”

Kennis wordt pas echt kennis in actie. Dus gaat de emeritus lector het land in om in gesprek te gaan. “Ik draag de kennis actief uit in de praktijk, samen met de ervaring die we de afgelopen jaren in meerdere van dit soort projecten hebben opgedaan. Wil je jouw samenwerkingsverband verbeteren? De onderzoekers helpen je graag verder. “Om er in workshops en presentaties mee aan de slag te gaan.” Ga naar de LinkedInpagina’s van Anne, Wenne of Frans, en neem contact met een van hen op.

Een waardevolle uitwisseling. Wetenschappelijke kennis (onderzoekers) en de praktijk (betrokkenen uit de casussen) zijn samen gekomen. “Deelnemers waren zo enthousiast over de uitwisseling met elkaar dat er gepleit werd voor tussentijdse onlinebijeenkomsten.” Er vonden er 7 plaats.

Twee doelen wilden onderzoekers Wenne en Anne met actieonderzoek behalen. “Kennisdeling om het leerproces in de deelnemende instellingen en daarmee de co-creatie in het netwerk te stimuleren. Daarnaast het ontwikkelen van een instrument waarmee instellingen en netwerken een doorlichting kunnen maken van de mate waarin ze publieke waarde creëren en inzicht krijgen in welke factoren daaraan bijdragen of belemmerend werken.”

“In een latere fase is er gezamenlijk gewerkt. Aan instrumenten die instellingen en netwerken in staat stellen horizontale samenwerking systematisch te evalueren of te (her)organiseren”, vertelt Wenne Bergman.  Tussentijds werd er getest in de praktijk. Met succes.

Anne Pepers vult aan: “De prototypes waarmee we aan de slag zijn gegaan, zijn aangedragen door de deelnemers. Zo had één van de deelnemers ervaring met het concept van de tijdlijn. De precieze inhoud van de actiebijeenkomsten wordt dus mede bepaald door de opbrengsten van de vorige bijeenkomst.

Emeritus lector Frans de Vijlder heeft met de publicatie zijn laatste project voor de HAN afgerond. Al blijft hij actief: “Nu ga ik graag verder als kleine zelfstandige onder de vlag 'Publieke Zaakjes', met een knipoog naar het kenniscentrum waaraan ik een jaar of acht leiding mocht geven.

Ik ben het bestuur, de collega's van de HAN en alle samenwerkingspartners in de regio dankbaar voor de vele mooie jaren waarin we met elkaar opgetrokken zijn en de mooie dingen die we met elkaar bereikt hebben.”

Op de site van de NRO, Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek, vind je de publicaties gelinkt aan het project ‘Verduurzaming van publieke waarde’.