Meester geeft les, kinderen vinger omhoog

Bart Lemans aan het woord

Bart Lemans geeft zo'n 3 jaar les op basisschool De Gazelle in Arnhem. Zijn school experimenteert veel met onderzoekend leren. Toch wilde hij naar de Ark-training Onderzoekend leren voor leraren, georganiseerd door Kenniscentrum Kwaliteit van Leren. 'Ik raad het iedereen aan. Ook als je niets met onderzoek hebt, juist dan!'

'Ik geef les aan groep 5/6 in alle vakken. Na de HAN Pabo kreeg ik al snel een duo-baan. Nu heb ik mijn eigen groep en dat maakt toch wel verschil. Daardoor groei je harder en als vanzelf op alle niveaus: van de omgang met ouders tot differentiatie in de klas. En hoe meer ervaring ik krijg, hoe leuker ik het lesgeven vind.' 

 

Onderzoekend leren in de lespraktijk van De Gazelle

'Basisschool De Gazelle  heeft onderzoekend leren goed op het programma staan. De afgelopen 2 jaar hebben we met de WKRU Nijmegen  onderzoeksthema's schoolbreed opgepakt. Zo hebben we projecten gedaan rondom de thema's ruimte, stress en het oog. Heel interessant was dat. Ik merk wel dat het dan in de bovenbouw gemakkelijker is om de stappen van onderzoekend leren te volgen en te vertalen naar lessen. In de onderbouw is dat soms best zoeken.' 

'Tussen die grote projecten door probeer ik onderzoekend leren ook in de praktijk te brengen. Bijvoorbeeld door een klein testje als 'wat zijn de beste pepernoten' in de decembermaanden. In de praktijk is het best lastig tijd voor zoiets te vinden. We hebben een hartstikke vol programma. Toch doe ik er mijn best voor: kinderen van nu zijn de onderzoekers van de toekomst! En het is hartstikke leuk om kinderen veel te laten ervaren.' 

 

mannen en vrouwen aan tafel pratend

Over de training Onderzoekend leren vanuit de Ark of Inquiry

'In 1e instantie dacht ik dat het onderzoekend leren vanuit de Ark of Inquiry heel erg zou lijken op de onderzoekstappen van de WKRU. Onderzoekend leren verloopt toch meestal in min of meer dezelfde stappen. Toch was deze training anders. De focus ligt wat meer op de vakken Wetenschap & Techniek. Daar heb ik zelf weinig ervaring in (en eigenlijk ook affiniteit mee), maar dat was juist de meerwaarde. Zo kwam ik daar ook meer mee in aanraking en het bracht me op ideeën. Ik heb veel uit de training kunnen halen wat dat betreft. 

'Ook bijzonder vond ik het leren differentiëren in niveaus van onderzoekend leren, zowel in voorbereiding als tijdens de observatie van leerlingen tijdens het werken. Daar zijn we bij ons op school nog niet zo mee bezig. Terwijl het zeker in de bovenbouw, op weg naar voortgezet onderwijs, handig is om leerlingen lesactiviteiten op maat te kunnen bieden. En op een gegeven moment leren leerlingen natuurlijk zelf een onderzoek op te zetten'. 

Direct experimenteren in de praktijk

Ik ging met veel inspiratie na trainingsbijeenkomsten de les weer in. Bij wijze van experiment heb ik mijn leerlingen een keer zout, bakmeel, suiker en een ijsklontje gegeven. Ik hoopte dat ze tot de onderzoeksvraag "wat doet ijs het snelste smelten" zouden komen. Dat bleek duidelijk te hoog gegrepen. Bijna alle groepjes vroegen zich af hoe het bij elkaar zou smaken. Veel kinderen gingen misselijk naar huis die dag. Dat experiment heb ik later nog eens herhaald maar op het juiste niveau, dat wil zeggen: met een gesloten vraag. Dat werkte voor die groep veel beter.' 

Net als Bart gerichter aan de slag met onderzoekend leren?

Als leraar ben je verplicht je te verdiepen in alle vakgebieden. Nu vind ik onderzoek zelf boeiend, maar al was dat niet zo... Ik oefen me tenslotte ook in muziek. Dus ik hoop dat veel collega's deze training gaan volgen. De drempel kon niet lager zijn, hij is gratis. Het kost alleen maar tijd.'