Vernieuwingsschool ACT als innovatielab voor ‘ander’ onderwijs
Niet iedere leerling redt het in het reguliere vmbo of mbo. De Academy for Community and Talent (ACT) ontwikkelt voor én met deze jongeren een traject op maat. Kenniscentrum Kwaliteit van Leren onderzocht wat (toekomstige) leraren daarvoor in huis moeten hebben en wat lerarenopleiding ILS en de Pabo nog te doen staat.
Jazzy zit op het mbo, maar het lukt haar niet om aangehaakt te blijven. Ze is druk, chaotisch en kan het tempo niet bijbenen. De tegenvallende resultaten en het ‘gezeur’ van leraren en ouders maken bovendien dat ze het geloof in eigen kunnen is verloren. Jongeren als Jazzy kunnen sinds 2018 terecht op vernieuwingsschool ACT. Ze worden daar op maat begeleid, met individuele aandacht voor hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Na 1 of 2 jaar kunnen ze weer instromen in regulier vervolgonderwijs of ergens aan de slag als werknemer.
Een passende leerweg
ACT is een samenwerking tussen ROC Rijn IJssel, Briant College en de lerarenopleidingen van de HAN (ILS en Pabo). De mbo- en vmbo-school leveren de leraren, de stagiaires komen van ILS en worden begeleid door binnen ACT werkzame HAN-lerarenopleiders. Hun gezamenlijke uitdaging is om met de leerlingen een passende leerweg te vinden, die aansluit bij persoonlijke talenten, mogelijkheden en doelen. Hoe dat het beste kan, daarover is nog weinig bekend. Het HAN Kenniscentrum Kwaliteit van Leren onderzocht daarom de kenmerken van de (toekomstige) leraren die er werken: Wat is hun professionele identiteit en wat leren de leraren-in-opleiding binnen innovatief onderwijs?
Wat kenmerkt de vernieuwende leraar?
Associate lector Gerda Geerdink van het kenniscentrum: "Samen met onderzoeker Edwin Buijs sprak ik met tal van onderwijsvernieuwers, binnen en buiten ACT. Uit de interviews blijkt dat deze leraren(opleiders) vooral gericht zijn op de zorg en de ontwikkeling van individuele leerlingen, meer dan op vakinhoud. Ze willen hun lessen en begeleiding flexibel op hen afstemmen en moeten daarvoor ook de toekomstige beroepspraktijk van hun leerlingen goed kennen. In vernieuwingsonderwijs is het bovendien belangrijk dat je gemakkelijk uit je comfortzone kunt komen en een teamplayer bent: de leraren(opleiders) zijn steeds op zoek naar de beste oplossing en aanpak, en willen daar met elkaar aan werken."
Stage-ervaringen ILS-studenten
Geerdink en Buijs spraken ook met de 11 ILS-studenten die bij ACT stage liepen. Geerdink: "De leerwerkplek heeft hen allemaal veel opgeleverd, al lijkt deze stageplek beter te passen bij mensen die wat meer lef hebben, creatiever zijn en al beter weten wat hun visie op onderwijs is. De studenten vinden dat de lerarenopleiding hen beter moet voorbereiden op vernieuwingsonderwijs. Ze willen meer leren over de jongeren die er een plek vinden, meer weten over beroepsgericht onderwijs en meer aandacht voor differentiëren en ontwerpen van onderwijs. Bovendien is niet iedereen volgens hen geschikt om te werken op een school als ACT - studenten die vooral bezig willen zijn met vakinhoud of behoefte hebben aan structuur, voelen zich er gemiddeld wat minder thuis."
Wat kunnen ILS en Pabo met de uitkomsten?
ACT is als school en innovatielab om verschillende redenen waardevol. Geerdink: "De school is natuurlijk een interessante en uitdagende leerwerkplek voor studenten die graag in ‘ander’ onderwijs willen werken. Maar daarnaast is het ook een plek waar onderzoek de valkuilen en succesfactoren van vernieuwend onderwijs aan het licht brengt. ILS en Pabo hebben die kennis nodig om studenten op te leiden tot leraren die passen binnen scholen als ACT. En om samen met hen te bepalen of ACT voor hen (al) wel of juist (nog) niet de ideale stageplek is."
Hoe nu verder?
De leraren en studenten die het eerste ACT-jaar op de school werkten of stage liepen, zagen zichzelf op de eerste plaats als begeleider, als coach, en pas daarna als leraar. Geerdink: "We gaan daarom vervolgonderzoek doen naar de rol van de leraar als begeleider: hoe sluit je op een school als ACT aan bij wat een leerling nodig heeft? Zeker als je nieuw bent in het (vernieuwings)onderwijs heb je concrete handvatten nodig om begeleiding op maat te bieden op een school als ACT. ACT is dé plek om daarmee aan de slag te gaan: onderwijsontwikkeling, leren en professionaliseren, en onderzoeken komen er tenslotte samen!"
Meer weten over ACT?
Lees meer algemene informatie over ACT. Inmiddels zijn bovendien twee rapporten gepubliceerd over werken en leren van (toekomstige) leraren bij ACT: Wat kenmerkt leraren in vernieuwingsscholen zoals ACT? en Leraren in opleiding bij ACT (stage-ervaringen). Wil je meer weten over het onderzoek? Neem dan contact op met Gerda Geerdink, associate lector Kwaliteiten van Lerarenopleiders bij Kenniscentrum Kwaliteit van Leren bij de HAN.
Bron: HAN, Ingeborg Hakstege