Ethische Adviescommissie Onderzoek HAN bevordert verantwoord onderzoek
De Ethische Adviescommissie Onderzoek van de HAN geeft onderzoekers, begeleiders, docenten en studenten Gezondheid, Gedrag en Maatschappij advies over integer onderzoekgedrag, dat wil zeggen over hoe zij hun onderzoek juridisch en ethisch verantwoord kunnen uitvoeren. Uit het jaarverslag van 2017 blijkt dat de commissie een breed scala aan activiteiten onderneemt om integer onderzoek te bevorderen.
Advies over ethische kwesties
De Ethische Adviescommissie Onderzoek heeft het afgelopen jaar verschillende activiteiten ontplooid, zoals het geven van voorlichting over onderzoeksintegriteit, het ontwikkelen van kennisclips, het onderhouden van een website met voorlichtingsmateriaal.
Daarnaast adviseert de commissie over projectvoorstellen en ook voor het stimuleren van veilig datamanagement. Het zwaartepunt van de activiteiten ligt bij het geven van advies inzake ethische kwesties.
Aanvragen en behandeling adviesvragen
Als onderzoekers vragen hebben, kan de commissie hen adviseren over ethische en juridische aspecten van het onderzoek met mensen. Zo kan de commissie adviseren over de vraag of het onderzoek misschien "belastend" is, of het voldoet aan de algemeen geldende kwaliteitsnormen van goed onderzoek, of de vraag of het onderzoek getoetst moet worden ingevolge de Wet Medisch-Wetenschappelijk onderzoek (WMO).
De adviescommissie kan met het oog op de publicaties over het onderzoek in (buitenlandse) tijdschriften desgewenst ook een rechtsgeldige "verklaring van geen bezwaar" afgeven. De aantallen adviezen, de herkomst en de afhandeling in 2017 staan samengevat in de onderstaande tabel:
Adviesvragen
| Aanvragen ingediend via de website in 2017 | Aantal |
|---|---|
| Verklaring geen bezwaar | 21 |
| Advies over WMO-plichtheid | 17 |
| Totaal | 38 |
| Aard onderzoek van aanvragen WMO-plicht | Aantal |
|---|---|
| Masteronderzoek studenten | 8 |
| Bacheloronderzoek | 3 |
| Masteronderzoek docenten | 2 |
| Onderzoek bij lectoraat | 2 |
| Promotieonderzoek | 1 |
| Onderzoek bij Fieldlab | 1 |
| Totaal | 17 |
| Afhandeling adviezen WMO-plicht in 2017 | Aantal |
|---|---|
| Positief advies (eventueel met ethisch advies) * | 13 |
| Aanvraag niet behandeld (te laat of onvolledig) | 3 |
| Advies om protocol aan te passen (anders WMO-plichtig) | 1 |
| Advies om voorstel opnieuw in te dienen ter verduidelijking van vragen rondom etische en/of juridische aspecten | 1 |
| Aanvraag ingetrokken | 1 |
| Advies om onderzoek in te dienen bij een METC | 0 |
| Totaal ** | 19 |
* Een positief advies betekent dat het onderzoek doorgang kan vinden en dat er geen sprake is van een WMO-plichtig onderzoek.
** Het verschil in het aantal aanvragen en het aantal gegeven adviezen is ontstaan door:
- de afhandeling van een aanvraag die in 2016 was ingediend,
- bij één aanvraag het afgeven van een tweede advies op een uitbreiding van het onderzoeksprotocol, en
- bij één aanvraag het afgeven van een tweede advies na het beantwoorden van vragen en aanvullen van informatie.
| Afhandeling niet WMO-verklaring in 2017 | Aantal |
|---|---|
| Verklaring geen bezwaar afgegeven | 21 |
| Aanvraag niet volledig en derhalve geen verklaring kunnen afgeven | 1 |
| Aanvraag niet door juiste persoon ingediend en derhalve niet behandeld | 1 |
| Totaal *** | 23 |
*** Het verschil in het aantal aanvragen en het aantal gegeven adviezen is ontstaan door:
- de afhandeling van een aanvraag die in 2016 was ingediend,
- het afgeven van een niet WMO-verklaring voor een te laat ingediende aanvraag voor een advies WMO-plichtigheid.
Bevorderen verantwoord praktijkgericht onderzoek
Naast het adviseren over onderzoek heeft de Ethische Adviescommissie Onderzoek in 2017 binnen en buiten de HAN ook de volgende activiteiten ondernomen:
- Kwaliteitsbevordering commissieleden door Basiscursus Regelgeving en Organisatie voor Klinisch onderzoekers (‘BROK’)
- Ontwikkeling specifieke hbo-gerichte cursus
- Kennisdeling en implementatie Gedragscode en toepasbaarheid bij actieonderzoek
- Aanbod 'Ethiek in Onderzoek' cursus voor HAN-medewerkers
- Hoorcolleges, werkgroepen, lezingen, summercourse, online informatie- en gebruiksvoorzieningen, kennisclips
- Contacten en vervolgafspraken met ethische commissies academische centra, Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO)
- Contacten met hogescholen over samenwerking
Op ethisch en juridisch verantwoorde wijze
Voorzitter Rob van der Sande, HAN lector Eerstelijnszorg: 'We hebben sinds 2015 veel vooruitgang geboekt en gaan gestaag verder op de ingeslagen weg. We werken niet alleen binnen de HAN maar ook in samenwerking met andere hogescholen. De primaire taak van de commissie is om daar waar nodig, voorstellen aan te passen waardoor uitvoering van onderzoek op ethisch en juridisch verantwoorde wijze kan plaatsvinden. Het bevorderen van verantwoord praktijkgericht onderzoek is een gezamenlijke missie voor alle hogescholen.'
Meer informatie?
Voor informatie stuur je een bericht naar:
E adviescommissie-onderzoek.ggm@han.nl
Bron: HAN
Ethische Adviescommissie Onderzoek: gedragscode
HAN-lector Rob van der Sande leidt project Onderzoeksintegriteit Universities of Applied Sciences
De HAN is, in de persoon van lector Rob van der Sande, projectleider van het landelijk onderzoek ‘Research Integrity in the Dutch Universities of Applied Sciences (UAS-en)’. Het onderzoek brengt in kaart wat het beleid van de hogescholen is en waar ze tegenaan lopen op het gebied van wetenschappelijke integriteit.
Lees verder ...