De impact van vakwedstrijden op de kwaliteit van (v)mbo-onderwijs
Tienduizenden (v)mbo-studenten doen mee aan vakwedstrijden, en dat is alleen nog maar in Nederland. De echte toppers beklimmen de (inter)nationale podia, maar ook de ‘gewone’ student kan profiteren: HAN en WorldSkills Netherlands breken een lans voor bredere inzet, ook in het hbo.
Enthousiaste studenten
Het is lastig een negatief geluid te vinden over de vakwedstrijden. Studenten vinden de competitie spannend - zenuwslopend soms - maar zijn vooral enorm enthousiast. Fabiënne Bakker, deelnemer aan Euroskills 2018, vertelt waarom: het gaat niet alleen om de wedstrijd en de voorbereiding daarop, maar ook om alles eromheen. Van de overweldigende openingsceremonie, de flitsende camera’s van fotografen, de tv-crews die hun lenzen op je richten, de aanwezigheid van het bedrijfsleven tot het familiegevoel tussen de deelnemers. Daardoor groei je niet alleen vakinhoudelijk, maar ook als mens.
Trotse docenten
En de docenten op het (v)mbo? Ook die zijn zeer positief over de vakwedstrijden. Omdat ze ongelooflijk trots zijn als hun studenten schitteren, maar ook omdat de competitie een beroep doet op hun eigen professionaliteit en hun netwerk vergroot. Hun kennis moet steeds up-to-date zijn. Ze ontmoeten collega’s uit het hele land, en met wat geluk zelfs daarbuiten. Verder zijn er de nauwe contacten met het bedrijfsleven, tijdens de voorbereiding én op de wedstrijddagen. En natuurlijk is er de professionalisering in je rol als coach, trainer, jurylid, expert of bijvoorbeeld opdrachtschrijver.
Prominentere plek voor vakwedstrijden
Derk-Jan Nijman is onderzoeker bij Kenniscentrum Kwaliteit van Leren : ‘Bij al dat enthousiasme en die ogenschijnlijke meerwaarde, stel je als onderzoeker natuurlijk de vraag: Verdient de vakwedstrijd niet een prominentere plek binnen het (v)mbo?’ Voorlopig zijn het namelijk vooral de excellente studenten die eraan meedoen. Het antwoord ligt voor de hand, vindt ook Jos van Zwieten van WorldSkills Netherlands: ‘Waarom zou je iets wat zó motiveert en inspireert, iets wat zó leerzaam is en zó je horizon verbreedt, niet ook integreren in het gewone onderwijsprogramma?'
Wat levert bredere inzet van vakwedstrijden op?
Nijman: ‘Ons vooronderzoek laat zien dat vakwedstrijden inderdaad een uitstekend middel kunnen zijn om het beste in jezelf naar boven te halen, of je nu student bent of docent. Je leert werken onder druk en spant je extra in om hiaten in je kennis en vakmanschap te dichten. Bovendien ontwikkel je veerkracht, creativiteit en doorzettingsvermogen.’ Al die voordelen gelden waarschijnlijk net zo goed voor vakwedstrijden op klassikaal niveau, vult Van Zwieten aan: ‘Bij een gewone opdracht gaat de student voor een voldoende, voeg er het competitie-element aan toe en ze gaan voor de winst. Zo groeit - bijna ongemerkt, maar onontkoombaar - de passie van mbo’ers voor hun vak.’
Meer informatie
- Kenniscentrum Kwaliteit van Leren publiceerde een vooronderzoek naar vakwedstrijden in het beroepsonderwijs; een NRO-subsidie voor nader onderzoek is aangevraagd.
- WorldSkills Netherlands beschrijft in Aanstekelijk Onderwijs 2 lijnen om vakwedstrijden over de volle breedte te verankeren in het onderwijs: een lijn voor talentontwikkeling bij alle studenten en docenten, en een lijn voor toptalent en excellentie.
- Het NTO-programma Vakking geeft een mooie inkijk in vakwedstrijden, en alles wat daarbij komt kijken.
Beroepen veranderen
We leiden mensen op voor beroepen die we nog niet kennen. Professionals zien ontwikkelingen op zich af komen waarvan de gevolgen nauwelijk nog te voorspellen zijn. De snelle automatisering, digitalisering en robotisering zetten de wereld op z'n kop. Of niet?
Lees verder ...Bron: HAN.nl, Ingeborg Hakstege